Γιασεμί γυμνανθές – Jasminum nudiflorum
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ -ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ – ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Σταύρος Π. Καπλάνογλου & Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Γεωπόνοι
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Jasminum nudiflorum, το χειμερινό γιασεμί, είναι ένας λεπτός, φυλλοβόλος θάμνος, εγγενής στην Κίνα.
Καλλιεργείται ευρέως, ως καλλωπιστικό σε πολλά μέρη του κόσμου. Θάμνος αναρριχώμενος, φυλλοβόλος με γρήγορη ανάπτυξη και ύψος από 2-4 μέτρα.
Τα λουλούδια του εμφανίζονται, πριν το φύλλωμα γι’αυτό και ονομάζεται γυμνανθές.
Στο βόρειο ημισφαίριο, το χειμερινό γιασεμί ανθίζει από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το όνομα του γένους, Jasminum, είναι ένα λατινικό όνομα, προερχόμενο από το ελληνικό ίασμος, το οποίο έχει τις ρίζες του στο περσικό όνομα yasaman.
Το συγκεκριμένο επίθετο, nudiflorum, σημαίνει ότι τα άνθη αναδύονται, πριν από τα φύλλα. Αυτό το φυτό είναι εγγενές του Νοτιοανατολικού Θιβέτ έως την Κεντρική Κίνα.
Η άνθηση του λουλουδιού κορυφώνεται αμέσως μετά το χειμώνα, γι’ αυτό και ονομάζεται Yingchun στα κινέζικα, που σημαίνει “το λουλούδι που υποδέχεται την Άνοιξη”.
Το γιασεμί αποτελεί σύμβολο πολλών και διαφορετικών πραγμάτων στους λαούς της Ασίας, ενώ αποτελεί σύμβολο της μητρότητας στην Ταϊλάνδη.
Στη Τυνησία δύο διαφορετικά γεγονότα αναφέρονται ως “επανάσταση των γιασεμιών”.
Η Δαμασκός της Συρίας έχει ως σύμβολο της το φυτό αυτό.
Στην Κίνα αποτέλεσε σύμβολο των δημοκρατικών αγώνων.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Βασίλειο: Φυτά
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα
Τάξη: Χοιραδιώδη
Οικογένεια: Ελαιίδες
Γένος Ίασμος Jasminum L.
Είδος: Jasminum nudiflorum
ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚA
–Το φυτό
Το χειμερινό γιασεμί είναι ένας μεσαίου μεγέθους, φυλλοβόλος θάμνος που φθάνει σε ύψος 1,50 μέτρου, αν όμως καλλιεργηθεί ως αναρριχώμενο φυτό, μπορεί να φθάσει στα 5 μέτρα με πλάτος 1 έως 2 μέτρα
–Βλαστοί
Έχει μακριά τοξωτά πράσινα κλαδιά, ο φλοιός είναι αρχικά πράσινος και μετά τον πρώτο χρόνο γίνεται γκρίζος και κόκκινο καφέ, λεπτός, φολιδωτός –
-Φύλλα
Έχει σκούρα πράσινα φύλλα.
Κάθε φύλλο χωρίζεται σε τρία οβάλ-επιμήκη φυλλαράκια, που έχουν μήκος περίπου 3 εκ.. Τα φύλλα έχουν μήκος 4-9 εκ. ωοειδή, σε σχήμα καρδιάς, στρογγυλεμένη βάση με μυτερή άκρη.
— Άνθη
Τα μπουμπούκια είναι μυτερά, μήκους 3 εκατ, σε χρώμα κόκκινο και πράσινο. Τα άνθη έχουν είναι έντονο κίτρινο ή λευκό, μη αρωματικά, σε σχήμα χωνιού με 6 πέταλα, περίπου 1 εκ., σε διάμετρο, που εμφανίζονται στις μασχάλες των φύλλων.
Τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, εμφανίζεται η άνθηση, με ένα λαμπερό κίτρινο χρώμα, με σχήμα σωληνωτό ή χωνιού, πριν από την εμφάνιση των φύλλων. Είναι συνήθως τα πρώτα λουλούδια που ανθίζουν στο τοπίο.
–Καρποί
Σπάνια παράγει καρπούς στην καλλιέργεια. Ωστόσο, αν το δει κανείς, μοιάζει με βατόμουρο με δύο λοβούς,
ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ
Το φυτό αναπτύσσεται σε υψόμετρο έως και τα 1300 μέτρα
–Κλίμα
Αντέχει στο ψύχος και στην ξηρασία
— Έδαφος
Προτιμά εδάφη με καλή στράγγιση, αλλά προσαρμόζεται σε διάφορους τύπους εδάφους και τα πάει καλά σε φτωχά εδάφη, με pH 6,0 έως 7,5, .
— Ηλιοφάνεια
Το χειμωνιάτικο γιασεμί προτιμά τον πλήρη ήλιο από τη μερική σκιά, στην οποία και αναπτύσσεται. Θα αναπτυχθεί σε βαριά σκιά, αλλά τα άνθη θα μειωθούν.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
— Κλάδεμα
Μπορεί να αναζωογονηθεί με έντονο κλάδεμα, μετά την ανθοφορία.
Ανέχεται το σκληρό κλάδεμα και πρέπει να κλαδεύεται την άνοιξη, αμέσως μετά την ανθοφορία. το τακτικό κλάδεμα, τεχνική, που θα βοηθήσει στην απουσία ξερών τμημάτων.
Για καλύτερη απόδοση, τα νεκρά κλαδιά αφαιρούνται από τα τέλη Ιανουαρίου και οι θάμνοι κλαδεύονται, σχεδόν το μισό
–Λίπανση
Μετά το κλάδεμα, όταν αυξάνεται η θερμοκρασία, εφαρμόζεται λίπανση με οργανικά λιπάσματα ή με κοπριά.
–Άρδευση
Ποτίζονται για να αποκτήσουν, εκ νέου ανάπτυξη και ανθοφορία, από τα τέλη Φεβρουαρίου ή Μαρτίου.
–Ασθένειες
Το χειμερινό γιασεμί δεν έχει σοβαρά προβλήματα με έντομα ή ασθένειες. Παρακολούθηση για ιαπωνικά σκαθάρια( Popillia japonica ), αλευρώδη, ψευδόκοκκο και αφίδες.
–Συγκομιδή
Η πρώτη ανθοφορία ξεκινά με το νέο έτος και και μπορεί να επαναληφθεί από το Μάρτιο ως τον Μάιο.
ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Το φυτό περιέχει γλυκοσίδες, αιθέρια έλαια, φλαβονοειδή, στερόλες, αλκαλοειδή, τανίνες, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και αμινοξέα κ.α.
— Τα φύλλα
Τα φύλλα περιέχουν φριδελίνη, λουπεόλη, αλλαντίαση, α-αμυρίνη, β- στερόλη, βετουλικό οξύ, ουρσολικό οξύ, ολεανοϊκά οξέα
— Φύλλα και άνθη
Φύλλα και άνθη αναφέρθηκαν σε περιέχουν δευτεροϊριδοειδείς λακτόνες
— Το έλαιο ανθέων
Το έλαιο των ανθέων είναι ξαιρετικά αρωματικό και περιέχει ενώσεις όπως η ευγενόλη, η νρολιδόλη, η καδινόλη, γιασεμί, λιναλοόλη, φαρνεσόλη, β-φαρνεσένιο, αιθυλοπαλμιτικό, σαλικυλικό μεθύλιο, βενζύλιο αλκοόλη, οξικό βενζυλεστέρα, βενζοϊκό βενζυλεστέρα, εξύλιο βενζοϊκό και ινδόλη.
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Σε μελέτες, που πραγματοποίηθηκαν εντοπίστηκε η ισχύς και η αποτελεσματικότητά του ως αντιμικροβιακό, αντιοξειδωτικό, νηματοκτόνο, αντιελμινθικό, αντιμικροβιακό, προστατευτικό του γαστρεντερικού συστήματος, καρδιοτρόπο, αντι- φλεγμονώδες και επικουρικό σε παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος.
– Tο φυτό
Ολόκληρο το φυτό χρησιμοποιείται στην επούλωση πληγών και σε έλκη. Επίσης, έχει θετικά αποτελέσματα σε δυσκοιλιότητα, μετεωρισμό. δερματικές παθήσεις. Ρευματισμούς, στοματίτιδα, δυσμηνόρροια, στεφανιαία αγγειοδιασταλτική και για την καρδιά.
–Τα φύλλα
Τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως αντιβιοτικά, διουρητικά, κατάπλασμα, πονοκέφαλο, ρευματισμούς, δερματικές ασθένειες, αλλεργία, κνησμός και φλεγμονή, τύφο και σε διαφορετικούς τύπους ελκών.
–Το άνθη
Το άνθη είναι καρδιοτονωτικά, αποτοξινωτικά, χωνευτικά, προκαλούν εμετό, καθαρτικά.
Η ρίζα χρησιμοποιείται ως αντίδοτο για το δάγκωμα φιδιού, αδυναμία όρασης και είναι εμμηναγωγός.
— Ο φλοιός
Ο φλοιός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία εγκαυμάτων. Επίσης, τα έλαια γιασεμιού έχουν διάφορες φαρμακευτικές ιδιότητες όπως αντιοξειδωτικές, χαλαρωτικές, αναλγητικές, αγχολυτικές, αντιμικροβιακές, νηματοκτόνες.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει ναυτία και διπλωπία.
*Ναυτία
Η ναυτία είναι μια δυσάρεστη, διάχυτη αίσθηση ανησυχίας και ενόχλησης, που συχνά θεωρείται ως παρόρμηση προς τον εμετό. Αν και δεν είναι οδυνηρή, μπορεί να είναι εξουθενωτική, εάν είναι παρατεταμένη.
*Διπλωπία
Η διπλωπία είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και ενοχλητικό σύμπτωμα.
Ο ασθενής προσπαθώντας να εστιάσει σε ένα αντικείμενο,βλέπει δύο είδωλα, που το ένα μπορεί να είναι πάνω απ το άλλο, είτε πλάι στο άλλο.
*Εγκυμοσύνη και θηλασμός Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια της λήψης γιασεμιού σε φαρμακευτικές ποσότητες, γι’ αυτό ΟΙ ΕΓΚΥΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΗΛΑΖΟΥΣΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ.
ΧΡΗΣΕΙΣ
— Παραδοσιακά, χρησιμοποιείται στην καλλυντική βιομηχανία, για την παραγωγή αρωμάτων, ελαίων και κρεμών και χρησιμοποιείται επίσης ως διακοσμητικό σε μορφή ανθοδέσμων και γιρλάντες.
–Κηπουρική
Το Jasminum nudiflorum είναι ένα από τα λίγα φυτά, που ανθίζουν τους χειμερινούς μήνες.
Μπορεί να καλύψει έναν τοίχο και συγχρόνως να γίνει καταφύγιο πουλιών . Προσφέρεται για κάλυψη εδάφους, σε μαζικές φυτεύσεις, σε πλαγιές ή όχθες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε βεράντα ή πέτρινους τοίχους και να καλύψει πέργκολες.
Μπορεί επίσης να καλλιεργηθεί ως μπονσάι.
ΠΡΟΣΟΧΗ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΧΕΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ. Η ΧΡΗΣΗ ΒΟΤΑΝΩΝ, ΓΙΑ ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΥΓΕΙΑΣ.