Αράπικο Φυστίκι (Arachis hypogae – Peanut) Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Γεωπόνου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η αραχίδα είναι ποώδες μονοετές ή διετές φυτό της οικογένειας των Κυαμοειδών (Fabaceae). Το γένος Αραχίς (επιστ. ονομ. Arachis) περιλαμβάνει εννέα συνολικά είδη, με αντιπροσωπευτικότερο την Αραχίδα την υπόγειο ή κοινά αράπικο φιστίκι (στην Κύπρο λέγεται φουστουκούδι).
Το φυτό κατάγεται από τη Βραζιλία.
Η κυριότερη χώρα παραγωγής είναι η Κίνα (40% της παγκόσμιας παραγωγής). Ακολουθούν η Ινδία, η Νιγηρία, οι Η.Π.Α., η Ινδονησία, το Σουδάν, η Αργεντινή κ.ά. Στην Ελλάδα η καλλιέργεια της αναπτύσσεται σε περιορισμενο βαθμό, αν και σε αρκετά μέρη όπως στην Μεσσηνία, στον Αλμυρό και στις Σέρρες. Άλλα και στην Κύπρο και την Κρήτη.
Εμπορικό ενδιαφέρον έχουν κυρίως για τα σπέρματά της που περιέχουν έλαιο.
Πολλαπλασιάζεται με σπέρματα. Ευδοκιμεί σε θερμά κλίματα.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Κυαμώδη (Fabales)
Οικογένεια: Κυαμοειδή (Fabaceae) ή Χεδρωπά (Leguminosae)
Γένος: Αραχίς (Arachis) (L.)
Είδος Αrachis hypogae

ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ
– Φυτό
Πρόκειται για πόα με όρθιο ή έρποντα βλαστό
–Φύλλα
Έχει εναλλασσόμενα φύλλα, σύνθετα, με δύο ζεύγη φυλλαρίων.
–Ανθη
Τα άνθη είναι κίτρινα με κόκκινες ραβδώσεις.
– Καρπός
Ο καρπός είναι λοβός ή χέδρωπας.

Ι ΣΤΟΡΙΑ
Το φυτό φυστικιών προέρχεται πιθανώς από το Περού ή τη Βραζιλία στη Νότια Αμερική. Κανένα αρχείο απολιθωμάτων δεν το αποδεικνύει αυτό, αλλά οι άνθρωποι στη Νότια Αμερική έφτιαχναν αγγεία σε σχήμα φιστικιών ή διακοσμούσαν βάζα με φιστίκια πριν από 3.500 χρόνια.
– Ινκας 1500 π.Χ.
Ήδη από το 1500 π.Χ., οι Ίνκας του Περού χρησιμοποιούσαν τα φιστίκια ως θυσίες και τα έθαψαν με τις μούμιες τους για να βοηθήσουν στην πνευματική ζωή.
Φυλές στην κεντρική Βραζιλία άλεσαν επίσης φιστίκια με καλαμπόκι για να φτιάξουν ένα ποτό.
Οι Ευρωπαίοι εξερευνητές ανακάλυψαν για πρώτη φορά τα φιστίκια στη Βραζιλία.
Τα φιστίκια καλλιεργήθηκαν βόρεια ως το Μεξικό όταν οι Ισπανοί ξεκίνησαν την εξερεύνηση του νέου κόσμου.
Οι εξερευνητές πήγαν τα φιστίκια πίσω στην Ισπανία και από εκεί, έμποροι και εξερευνητές τα διέδωσαν στην Ασία και την Αφρική.
– 1700 μ.Χ στην Β. Αμερικη
Οι Αφρικανοί ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που εισήγαγαν τα φιστίκια στη Βόρεια Αμερική ξεκινώντας από το 1700.
Τα αρχεία δείχνουν ότι μόνο στις αρχές του 1800 τα φιστίκια καλλιεργούνταν ως εμπορική καλλιέργεια στις ΗΠΑ. Καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά στη Βιρτζίνια και χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για λάδι, τρόφιμα και ως υποκατάστατο κακάο. Εκείνη την εποχή, τα φιστίκια θεωρούνταν τροφή για τα ζώα και τους φτωχούς και θεωρούνταν δύσκολο να αναπτυχθούν και να συγκομιστούν.
– Τα φυστικια στον εμφυλιο πόλεμο της Αμερικής
Η παραγωγή φιστικιών αυξήθηκε σταθερά το πρώτο μισό του δέκατου ένατου αιώνα. Τα φιστίκια έγιναν εξέχοντα μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, όταν οι στρατιώτες της Ένωσης διαπίστωσαν ότι τους άρεσαν και τα πήγαν σπίτι τους. Και οι δύο στρατοί συντηρούσαν αυτή την πηγή τροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.
– 1900 μ.Χ.
Γύρω στο 1900, εφευρέθηκε εξοπλισμός εξοικονόμησης εργασίας για τη φύτευση, την καλλιέργεια, τη συγκομιδή και τη συλλογή φιστικιών από τα φυτά, καθώς και για το ξεφλούδισμα και τον καθαρισμό των πυρήνων. Με αυτά τα σημαντικά μηχανικά βοηθήματα, η ζήτηση για φιστίκια αυξήθηκε γρήγορα, ειδικά για λάδι, καβουρδισμένους και αλατισμένους ξηρούς καρπούς, φυστικοβούτυρο και καραμέλα.
– Η εφεύρεση του φυστικοβούτυρου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αρχαίοι Ίνκας της Νότιας Αμερικής ήταν οι πρώτοι που άλεσαν τα φιστίκια για να φτιάξουν φυστικοβουτηρου
Το 1895 στις ΗΠΑ εφευρέθηκε μια εκδοχή φυστικοβούτυρου Το φυστικοβούτυρο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Παγκόσμια Έκθεση του Σεντ Λούις το 1904.
Τα φιστίκια και το φυστικοβούτυρο έγιναν αναπόσπαστο μέρος των σιτηρεσίων των Ενόπλων Δυνάμεων στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ/ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Η περιεκτικότητα των σπερμάτων σε έλαιο ανέρχεται μέχρι και 48% , σε πρωτεΐνη έως και 30%.
Είναι πλούσια σε άλατα φωσφόρου ενώ είναι εξαίρετα αφού περιέχουν βιταμίνες όπως είναι η θειαμίνη και η ριβοφλαβίνη καθώς και η νιασίνη, κυστίνη
Οι σπόροι περιέχουν σε πολύ υψηλό ποσοστό λιπαρές ουσίες, από τις οποίες παράγεται εδώδιμο έλαιο υψηλής θρεπτικής αξίας (φιστικέλαιο), αλλά και το φιστικοβούτυρο (ένα είδος βουτύρου).
Επίσης καβουρδισμένοι οι σπόροι καταναλώνονται ως ξηροί καρποί, ενώ με κατάλληλη επεξεργασία δίνουν ένα υποκατάστατο του κακάου που χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική.
Επιπλέον, τα υποπροϊόντα της κατεργασίας των σπόρων θεωρούνται εξαιρετική ζωοτροφή, όπως και τα φύλλα του φυτού.
– Διατροφική αξία των φιστικιών:
Τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στα φιστίκια είναι τα εξής:
Στα 100 γραμμάρια φιστικιών εκτιμάται ότι παρέχουν
Ενέργεια 571 kcal.
Πρωτεΐνη 21,4 γρ
Υδατάνθρακες 21,4 γρ
Λίπη 46,4 γρ
Φυτικές ίνες 7,1 γρ
Ζάχαρα 3,57 γρ
Λιπαρά οξέα 7,14 γρ
– Φυστικοβούτυρο
Το φυστικοβούτυρο είναι σχετικά μια μη επεξεργασμένη τροφή. Προέρχεται από τα φυστίκια, τα οποία ψήνονται και στη συνέχεια τρίβονται μέχρι να γίνουν μια πάστα.
Το φυστικοβούτυρο είναι μια εξαιρετική πηγή ενέργειας που περιέχει υδατάνθρακες, πρωτεΐνη και ακόρεστα λιπαρά οξέα. Είναι πολύ πλούσιο θερμιδικά, καθώς έχει 588 θερμίδες στα 100 γραμμάρια.

ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
1. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για διαβήτη
Τακτική πρόσληψη φιστικιών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου διαβήτη.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στην παρουσία βιταμινών, πρωτεϊνών και φυτικών ινών .
2. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για φλεγμονές:
Η παρουσία χρήσιμων λιπών, διαιτητικών ινών, αργινίνης, μαγνησίου και αντιοξειδωτικών στα φιστίκια μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της φλεγμονής.
3. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για την αρτηριακή πίεση:
Η χρήση των φιστικιών μπορεί να έχει αντίκτυπο στην αρτηριακή πίεση. Τα φιστίκια έχουν διάφορες βιοδραστικές ενώσεις που μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Και έτσι , μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού.
4. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για την καρδιά:
Τα φιστίκια και το φυστικοβούτυρο μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν στη μείωση των παραγόντων κινδύνου καρδιακών παθήσεων σε όλες τις ηλικίες, τα φύλα, ακόμη και σε άτομα με πολλούς παράγοντες κινδύνου όπως ο διαβήτης.
Τα φιστίκια μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση του ολικού επιπέδου χοληστερόλης και να βελτιώσουν την κυκλοφορία του αίματος στην καρδιά.
5. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για τη διαχείριση βάρους:
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι τα φιστίκια μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν στη διαχείριση του βάρους. Διαπιστώθηκε ότι μπορεί να έχει τη δυνατότητα να μειώσει την ολική και την LDL χοληστερόλη (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας χαμηλής πυκνότητας, επίσης γνωστή ως κακή χοληστερόλη). Μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του βάρους και μπορεί επίσης να βοηθήσει με το μακροχρόνιο διαχείριση βάρους
. 6. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για τη νόσο του Αλτσχάιμερ:
Τα φιστίκια έχουν βιταμίνη Ε και νιασίνη, τα οποία μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να προστατεύουν τον εγκέφαλο από τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
7. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για τη χοληδόχο κύστη:
Οι άνθρωποι που τρώνε τακτικά φιστίκια και φυστικοβούτυρο είχαν χαμηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από ασθένειες της χοληδόχου κύστης.
8. Πιθανές χρήσεις των φιστικιών για τον καρκίνο:
Οι διάφορες βιοδραστικές ενώσεις όπως οι φυτοστερόλες, η ρεσβερατρόλη και η αργινίνη που υπάρχουν στα φιστίκια μπορεί να αποδοθούν στην πιθανή αντικαρκινική δράση.
Αν και υπάρχουν μελέτες που δείχνουν τα οφέλη των φιστικιών σε διάφορες συνθήκες, αυτές είναι ανεπαρκείς και υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω μελέτες για να διαπιστωθεί η πραγματική έκταση των οφελών των φιστικιών στην ανθρώπινη υγεία.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Παρενέργειες των φιστικιών: Οι κοινές παρενέργειες των φιστικιών είναι:
– Αλλεργίες:
Τα φιστίκια μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες σε ορισμένα άτομα και η ακριβής αιτία για την αλλεργία δεν είναι γνωστή.
Μπορεί να παρατηρηθούν τα ακόλουθα συμπτώματα:
Διάρροια
Αυξημένος κνησμός του δέρματος (έξαρση ατοπικού εκζέματος) Οίδημα προσώπου, χειλιών, λαιμού και δέρματος (αγγειοοίδημα) Εμετός Βρογχικό Άσθμα Αναφυλακτικό σοκ .
Ανυψωμένα κόκκινα εξογκώματα ή εξανθήματα στο δέρμα (κνίδωση ή κνίδωση)
Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι δεν είστε αλλεργικοί στα φιστίκια πριν τα καταναλώσετε
– Προφυλάξεις για την χρήση του φυστικοβούτυρου
Αν και το φυστικοβούτυρο είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη, έχει χαμηλή περιεκτικότητα στο απαραίτητο αμινοξύ μεθειονίνη. Τα φυστίκια ανήκουν στην οικογένεια των οσπρίων όπως τα φασόλια και οι φακές. Η πρωτεΐνη που περιέχουν έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε μεθειονίνη και κυστεϊνη. Για τους ανθρώπους που καταναλώνουν φυστικοβούτυρο ως τη μοναδική πηγή πρωτεΐνης, η ανεπάρκεια μεθειονίνης είναι ένα σημείο το οποίο πρέπει να προσέξουν.
– Τροφική δηλητηρίαση:
Η μόλυνση των φιστικιών από έναν μύκητα που ονομάζεται Aspergillus flavus είναι σύνηθες φαινόμενο και η κατανάλωση τέτοιων μολυσμένων φιστικιών μπορεί να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση.1
Προφυλάξεις που πρέπει να λάβετε με τα φιστίκια: Θα πρέπει να είστε προσεκτικοί όταν παίρνετε φιστίκια καθώς μπορεί να προκαλέσει τις προαναφερθείσες παρενέργειες.
– Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα:
Απαιτείται περισσότερη έρευνα για τη μελέτη των αλληλεπιδράσεων που μπορεί να έχουν τα φιστίκια με άλλα φάρμακα.
Επομένως, θα πρέπει να συμβουλεύεστε το γιατρό σας για να επιβεβαιώσετε εάν είναι ασφαλές για εσάς να καταναλώνετε φιστίκια, ειδικά εάν λαμβάνετε φάρμακα και υποβάλλεστε σε οποιαδήποτε θεραπεία
Η παρούσα δημοσίευση έχει πληροφοριακό χαρακτήρα

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.