Αντιγόνεια -Αλεξάνδρεια -Τρωάς- Σγία -Σίγειον- Colonia Alexandria Augusta Troas Eski Istabul- Dalyan kou

Ιδρυτής ο Αντίγονος Α’ ο Μονόφθαλμος με καταγωγή από την Ελίμεια της Άνω (Δυτικής ) Μακεδονίας

Σταύρου Π. Καπλάνογλου

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ

Ήταν μια πόλη της Τρωάδος ,15 χιλιόμετρα δυτικά του Ezine.
Η πόλη Αλεξάνδρεια Τρωάς βρίσκεται ,περί τα 27 χλμ. νότια της εισόδου των στενών των Δαρδανελίων
Απέναντι (λίγο νοτιότερα) από την Τένεδο στη σημερινή επαρχία Τσανάκκαλε της Τουρκίας.

ΤΟ ΟΝΟΜΑ

Σγιά ή Σίγειον Σύμφωνα με τον Στράβωνα, η πόλη λεγόταν παλαιότερα Σίγειον (αν και η τελευταία ήταν στο νότιο στόμιο του Ελλησπόντου).Κατ’ άλλους η Σγιά.

Αντιγόνεια Το 306 π.Χ. ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος έκτισε, για πρώτη φορά στη θέση, πόλη με όνομα Αντιγόνεια Τρωάς .
Αλεξάνδρεια .Μετά τη νίκη του Λυσιμάχου στην Ιψό της Φρυγίας (301 π.Χ.), η πόλη καταληφθεί και μετονομάστηκε από τον τελευταίο σε Αλεξάνδρεια, σε ανάμνηση του αγαπημένου του βασιλιά, Μεγάλου Αλεξάνδρου

Colonia Alexandria Augusta Troas η απλώς Τρωάς, την έλεγαν οι Ρωμαίοι

Eski Istanbul .Στην Οθωμανική εποχή, τα ερείπια της Αλεξάνδρειας Troas ήταν γνωστά ως Eski Istanbul, δηλαδή Παλιά Κωνσταντινούπολη. σε αντιστοιχία με το Ινσταμπούλ = Κωνσταντινούπολη , καθώς ο Μ. Κων/νος, αρχικά είχε επιλέξει την συγκεκριμένη Αλεξάνδρεια για πρωτεύουσα του Ανατολικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και όχι το Βυζάντιον που μετονομάσθηκε σε Κων/πολη

Dalyan köy ονομάσθηκε ο μικρός οικισμός που υπήρχε, πριν από την Μικρασιατική καταστροφή άγνωστο από πότε , σε απόσταση 1χλμ και διπλά από την αρχαία πόλη και υπάρχει και σήμερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Αλεξάνδρεια Τρωάδος, όταν ιδρύθηκε το 306 π.Χ από τον Αντίγονο Α’ τον Μονόφθαλμο λεγόταν Αντιγόνεια
Ο Μακεδών στρατηγός συνοίκησε τη νέα του πόλη με γείτονες πληθυσμούς, από το Σίγειον Γαργαρα, της Αμάξιτου, της Νεάνδριας, της Κολωναί, της Λάρισας, Κεβρήνη και της Σκέψης . Κατά τα πρώτα της χρόνια η Αντιγόνεια ήταν σπουδαία πόλη-λιμάνι.

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ Α ΚΥΚΛΩΨ ή ΜΟΝΟΦΘΑΛΜΟΣ

Ο Αντίγονος Α΄ Κύκλωψ ή Μονόφθαλμος (382-301 π.Χ.) ήταν Μακεδόνας ευγενής, καταγόμενος από την Ελιμεία.(Που βρισκόταν στην περιοχή Κοζάνης -Γρεβενών)

Προερχόταν από το βασιλικό γένος της Ελιμείας και ήταν στρατηγός του Μεγάλου Αλέξανδρου. Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, ο Αντίγονος υπήρξε κεντρικό πρόσωπο στους «Πολέμους των Διαδόχων» και ίδρυσε τη Δυναστεία των Αντιγονιδών, αφού ανακηρύχθηκε βασιλιάς το 306 π.Χ.

Είχε διορισθεί, από τον Αλέξανδρο, κυβερνήτης της Μεγάλης Φρυγίας το 333 π.Χ. Συγκρούσθηκε με τους άλλους διεκδικητές της κληρονομιάς του Μ. Αλεξάνδρου.

Οι ισχυρότεροι σατράπες της αυτοκρατορίας (Κάσσανδρος, Σέλευκος, Πτολεμαίος και Λυσίμαχος) αυτοανακηρύχθηκαν και αυτοί βασιλείς, αντιδρώντας στον Αντίγονο, ο οποίος τελικά βρέθηκε αντιμέτωπος και με τους τέσσερις. Ο Αντίγονος απαίτησε από τον Κάσσανδρο την άνευ όρων υποταγή της Μακεδονίας. Οι άλλοι τρεις του επιτέθηκαν και αναγκάστηκε να ανακαλέσει το γιο του από την Ελλάδα,(Δημήτριο τον Πολιορκητή ) παρά το γεγονός ότι σημείωνε εκεί τη μια επιτυχία μετά την άλλη, και να κινηθεί κατά του Λυσίμαχου. Ο στρατός πατέρα και γιου ηττήθηκε από τις συνδυασμένες δυνάμεις του Σέλευκου και του Λυσίμαχου στην αποφασιστική Μάχη της Ιψού το 301 π.Χ. Ο Αντίγονος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης, από ακόντιο, στην Ιψό της Φρυγίας (301 π.Χ.), και τον έλεγχο της πόλης ανέλαβε ο Λυσίμαχος . Ήταν ογδόντα ενός ετών.

Ο Λυσίμαχος ,αργότερα, έδωσε σημασία στην ανάπτυξη της πόλης και άλλαξε το όνομά του στην Αλεξάνδρεια Τρωάδα.
Την Ελληνιστική περίοδο, η πόλη έγινε ένα από τα σημαντικά ναυτικά κέντρα εμπορικών συναλλαγών χάρη στο λιμάνι της.
Η πόλη, η οποία διατήρησε τη σημασία της λόγω του λιμανιού της, κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, προσέχθηκε ιδιαιτέρως και αναπτύχθηκε

Ακόμη και από αρχαίες πηγές, η πόλη του Ηρώδη του Αττικού, κατά την περίοδο του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.), ήταν εξοπλισμένη με διάφορες δομές όπως θέατρα, αψίδες και λουτρά.

Κάτι που είναι αντιληπτό και σήμερα.

Σέλευκος
Στη συνέχεια κυριεύθηκε από τους Σελευκίδες και το 188 π.Χ. παρέμεινε υπό την εξουσία των Σελευκιδών μέχρι και το 227 π.Χ.

Αυτόνομη πόλη
Κατόπιν, ακολούθησε μία περίοδος σχεδόν 100 ετών, στη διάρκεια της οποίας υπήρξε ανεξάρτητη πόλη.
Στο απόγειο της ακμής της είχε 100.000 κατοίκους.

Ρωμαίοι
Το 129 π.Χ. ενσωματώθηκε στην Ρωμαϊκή Επαρχία της Ασίας.
Κατά την περίοδο εξουσίας του αυτοκράτορα Οκταβιανού, πιθανόν το έτος 12 π.Χ., η Αλεξάνδρεια Τρωάς έγινε ρωμαϊκή αποικία και της χορηγήθηκε το προνομιακό καθεστώς ius Italicum. Υπό την επίδραση της Ρωμαϊκής Ειρήνης (Pax Romana) άνθησε ο οικονομικός και κοινωνικός βίος της πόλης, ιδίως κατα το πρώτο ήμισυ του 2ου αι. π.Χ.

Στα χρόνια της αυτοκρατορίας του Αυγούστου η Αλεξάνδρεια έγινε ρωμαϊκή αποικία, με το όνομα Colonia Alexandria Augusta Troas (λεγόταν και απλώς Τρωάς).

Εκτός από τον Οκταβιανό Αύγουστο, ο αυτοκράτορας Αδριανός, μαζί με τον πλούσιο γραμματικό Ηρώδη Αττικό, συνέβαλαν τα μέγιστα στον καλλωπισμό της πόλης: το υδραγωγείο της ρωμαϊκής περιόδου ήταν σε χρήση αρκετούς αιώνες.

Απόστολος Παύλος – Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος
Μια μικρή χριστιανική κοινότητα υπήρχε ήδη στην Αλεξάνδρεια, στα μέσα του πρώτου αιώνα μ.Χ., όπως γνωρίζουμε από την Καινή Διαθήκη, δηλαδή τις Επιστολές του Αγίου Παύλου και τις Πράξεις των Αποστόλων.

Επειδή η Αλεξάνδρεια η Τροία ήταν ένα σημαντικό λιμάνι, ήταν το σημείο εκκίνησης για τον Άγιο Παύλο όταν έφτασε στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του δεύτερου ιεραποστολικού του ταξιδιού (50-52 μ.Χ.).

Ο Απόστολος επισκέφθηκε και πάλι την πόλη κατά τη διάρκεια του τρίτου ιεραποστολικού του ταξιδιού (53-58 μ.Χ.). Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, κατά τη διάρκεια της παραμονής του, επανέφερε στη ζωή έναν νεαρό άνδρα που ονομαζόταν Ευτύχιος. Αυτός ο άνδρας ήρθε στην Αλεξάνδρεια της Τροίας για να ακούσει την ομιλία του Αγίου Παύλου, αλλά έπεσε από την εξάντληση από τον τρίτο όροφο κτιρίου.

Γότθοι
Η ευημερία της πόλης τερματίστηκε, μετά τη λεηλασία της από του Γότθους το 262 μ.Χ.

Βυζάντιο
Ο Μέγας Κωνσταντίνος σκέφθηκε να καταστήσει την Αλεξάνδρεια πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο ήταν έδρα επισκόπων,

Κατά τον 4ο και τον 5ο αιώνα μ.Χ. αναφέρονται τρεις επίσκοποι, καθώς και η επίσκεψη του αυτοκράτορα Ιουλιανού το 451 μ.Χ. (Ricl, 1997: 234 f.), από τους οποίους αναφέρονται μερικοί: Μαρίνος (325), Νικώνιος (344),Συλβανός (αρχές του 5ου αιώνα), Πιόνιος (451),
Επίσκοπος εμφανίζεται και τον 8ο αιώνα και μετά
Λέων (787), Πέτρος (9ος αιώνας, φίλος του Πατριάρχου Ιγνατίου).

Κατά τον 10ο αιώνα η Τρωάς δόθηκε ως βοηθητική επισκοπή στην Κύζικο.
Δεν είναι σίγουρο πότε η πόλη καταστράφηκε και έπαψε να υπάρχει η επισκοπή.
Παρ’ όλα αυτά, η πόλη παραμένει μέχρι σήμερα κενή έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αφότου παραιτήθηκε ο τελευταίος της επίσκοπος το 1971. Είναι όμως και έδρα ορθοδόξου επισκόπου που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Μετέπειτα δεν υπάρχουν πλέον γραπτές αναφορές για την Αλεξάνδρεια στην Τρωάδα, η οποία πρέπει να εγκαταλείφθηκε το αργότερο τον 7ο αι. μ.Χ.

Οθωμανοί
Από τον 14ο αιώνα η δυναστεία Karesi των Ογούζων Τούρκων κατέλαβε την περιοχή της Μυσίας και της βορείου Λυδίας.
Το 1336 έπεσε το μπεϊλίκι τους (εμιράτο) στα χέρια των ομοφύλων Οθωμανών Τούρκων.
Από τότε μετονομάστηκε σε Εσκί Σταμπούλ παλαιά πόλη).

Οι Τούρκοι, πολλές φορές, λεηλάτησαν την αρχαία ελληνική πόλη, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τα υλικά της, για την ανέγερση τεμενών (όπως ο σουλτάνος Μεχμέτ Δ΄ για την ανέγερση του τζαμιού Γενί Βαλιντέ στην Κωνσταντινούπολη).

ΣΩΖΟΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΑ
Ο αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει έκταση 400 εκταρίων.

Στα λίγα τα σωζόμενα ερείπια περιλαμβάνονται ένα σύμπλεγμα γυμνασίου-λουτρών και ένα πρόσφατα αποκαλυφθέν στάδιο.
Ένα τμήμα των τειχών της πόλης με τετράπλευρο σχέδιο και καθίσματα του θεάτρου.

Τα αρχαία τείχη είχαν περίμετρο 10 χιλιομέτρων, με αρκετούς πύργους.
Σώζονται επίσης λείψανα λουτρού και γυμναστηρίου.

Αυτό το γυμναστήριο είναι γνωστό στα τουρκικά ως Bal Saray (παλάτι του μελιού) και δωρήθηκε από τον Ηρώδη Αττικό το 135 μ.Χ.

Σώζεται ακόμη το υδραγωγείο του Τραϊανού.
Στην Αλεξάνδρεια πραγματοποιούνται ανασκαφές από Γερμανούς αρχαιολόγους, οι οποίες αποκάλυψαν ένα μεγάλο στάδιο χρονολογούμενο περί το 100 π.Χ.

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΛΙΜΑΝΙ
Το αρχαίο λιμάνι, που είχε δύο μεγάλους όρμους, που τώρα έχει αχρηστευτεί από την άμμο. Αποτελείτο από μία εσωτερική λιμενολεκάνη με έκταση 45.στρ.και μία εξωτερική με έκταση 24 στρ.

Η εξωτερική λιμενολεκάνη προστατευόταν από δύο κυματοθραύστες, έναν στο βορρά κι έναν στον νότο.
Η αποβάθρα είχε μήκος 600μ. περίπου.

Είχε κατασκευασθεί τον 3ο αιώνα π.Χ.
Με Εξωτερικές και Εσωτερικές λιμενικές κατασκευές ,Κυματοθραύστες, Μώλους, Λιμενολεκάνες, Προκυμαίες και Χερσαίες εγκαταστάσεις με Οχύρωσεις.

Η αποβάθρα της πολυγωνικής εσωτερικής λιμενολεκάνης σώζεται μόνον τμηματικά.
Σποραδικά υπολείμματα στον παράκτιο χώρο αποκαλύπτουν χερσαίες εγκαταστάσεις σχετιζόμενες με το λιμάνι, όπως ένας δρόμος, αψιδωτά κτίρια και ένα υστερορωμαϊκό οχυρωματικό τείχος.

Το Ρωμαϊκό λιμάνι της Αλξάνδρειας Τρωάδος εξυπηρετούσε αποκλειστικά εμπορικούς σκοπούς.
Η κίνηση εντός των λιμενολεκάνων θα πρέπει να ήταν υψηλή. Αποτελούσε κομβικό σημείο για τη μεταφορά αγαθών και επιβατών στο ΒΔ τμήμα της Μ. Ασίας, καθώς δύο σημαντικές θαλάσσιες οδοί συναντιούνται στην εν λόγω περιοχή.

1.Θαλάσσια οδός. Ο Εύξεινος Πόντος μέσω της Προποντίδας και των Δαρδανελίων, στις νότιες ακτές της Μικράς Ασίας κι από εκεί νότια έως τις ακτές της Συρίας.

2. Η δεύτερη θαλάσσια οδός κατευθυνόταν δυτικά από την Αλεξάνδρεια Τρωάδα προς την Ελλάδα, τη Θεσσαλονίκη ή προς την Αθήνα κι από εκεί στη Ρώμη.

Τα πλοία που περίμεναν τους ευνοϊκούς νότιους ανέμους, απαραίτητους για να διαπλεύσουν τα Δαρδανέλια με κατεύθυνση την Προποντίδα και τον Εύξεινο Πόντο, ήταν αναγκασμένα να περιμένουν στο λιμάνι· .
Ο γκρίζος γρανίτης, που λαξευόταν στην Νεάνδρεια εξαγόταν ,μέσω του λιμανιού της πόλης σε μακρινούς προορισμούς έως και την Β. Αφρική και την Ιταλική χερσόνησο.

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Το ρωμαϊκό λιμάνι της Αλεξάνδρειας Τρωάδος εξυπηρετούσε αποκλειστικά εμπορικούς σκοπούς . Και ήταν χώρος όπου εργαζόταν πολλοί κάτοικοι της Αλεξάνδρειας.

Τα ορυχεία, του γκρίζου γρανίτης, απέδιδαν εισόδημα στη πόλη μια και βρισκόταν μόλις 10 χλμ. από το λιμάνι.
Υπήρχε εύφορη γη στην περιοχή και η καλλιέργεια της ελιάς ,της αμπέλου. ,σιτηρών και άλλων φυτών προμήθευαν την πόλη με τα αναγκαία τρόφιμα αλλά γινόταν και εξαγωγές

Και μεγάλο εισόδημα έφτανε στην πόλη από την εκμετάλλευση του ναού του Απόλλωνα Σμιθείου που βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα από αυτή.

Η ΑΛΕΞΑΝΔΕΙΑ ΤΡΩΑΔΟΣ ΣΗΜΕΡΑ
Σε απόσταση 1 χλμ από την αρχαία πόλη σήμερα βρίσκεται ο οικισμός
Dalyan (Νταλιαν ) ή Dalyan köy όπως εμφανίζεται στην σελίδα Anatilicuς index το 1906
Οι κάτοικοι του ασχολούνται με τον τουρισμό

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.