Για τους αδαείς, το να θεωρούμαστε όλοι δωρητές οργάνων, εκτός αν δηλώσουμε το αντίθετο, καθώς και το να μπορείς να δώσεις εν ζωή το νεφρό σου σε μη στενό συγγενικό σου πρόσωπο, μπορεί να ηχούν θετικά μέτρα για την επίλυση του μεταμοσχευτικού προβλήματος της Ελλάδας.
Τα στοιχεία, όμως, μιλούν από μόνα τους:
1. Όσον αφορά τις αφαιρέσεις οργάνων από θανόντες δότες
Η Ελλάδα κατέχει μια από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις πτωματικές μεταμοσχεύσεις. Όπως έχει και επίσημα ανακοινωθεί αυτό κατά κύριο λόγο οφείλεται στην έλλειψη υποδομής και προσωπικού, όπως είναι οι συντονιστές μεταμόσχευσης στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Τα ποσοστά άρνησης των συγγενών κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ ο βασικός λόγος άρνησης είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στο μεταμοσχευτικό σύστημα και όχι η έλλειψη ευαισθητοποίησης, γενικώς και αορίστως.
Ενώ, λοιπόν, καμία παρέμβαση δεν προτείνεται για την ουσία του προβλήματος και ενώ τα διεθνή δεδομένα δείχνουν ότι η εικαζόμενη συναίνεση από μόνη της ουδέποτε έλυσε το πρόβλημα -επειδή απαιτείται προηγούμενη οργανωμένη ενημερωτική προσπάθεια-στην Ελλάδα το 2011, θυμηθήκαμε το Ισπανικό μοντέλο!
Μόνο που ούτε στην Ισπανία -ούτε και αλλού, όπου υπάρχει εικαζόμενη συναίνεση- αγνοούν τη συγκατάθεση των συγγενών του θανόντος. Φανταστείτε πόσο «απλό» θα είναι σύμφωνα με τη νέα νομοθετική πρόταση: τα όργανα λ.χ από ένα παιδί χωρίς γονική μέριμνα θα μπορούν να δωρηθούν με την προφορική εντολή ενός επιτρόπου!
Το να επιβληθεί αυταρχικά η δωρεά οργάνων κάθε άλλο παρά ευνοϊκό μπορεί να είναι στην ιδέα και το πιθανότερο είναι να αυξήσει και άλλο την ανασφάλεια του μέσου έλληνα πολίτη και να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση των πτωματικών μεταμοσχεύσεων, αφήνοντας στη μοίρα τους, ασθενείς που δεν έχουν άλλη λύση όπως λ.χ καρδιοπαθείς.
Εν τέλει, δεν μιλάμε για εικαζόμενη συναίνεση, αλλά για καταναγκασμό, που προσκρούει στις αρχές και της δεοντολογίας, αφαιρώντας κάθε κατοχυρωμένη έκφραση της ελευθερίας της βούλησης και του αυτεξούσιου του σώματος.
2. Για την αφαίρεση οργάνων από ζώντες δότες
Και ενώ στις εντατικές χάνονται αναξιοποίητοι δότες, το νομοσχέδιο προτείνει να στοχεύσουμε στην αύξηση των μεταμοσχεύσεων από τους ζώντες! Μα η χώρα μας είναι από τις πρώτες στις ζώσες μεταμοσχεύσεις!
Ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι η διεύρυνση των ζωσών μεταμοσχεύσεων χωρίς τη δικλείδα ασφαλείας της στενής συγγένειας θα οδηγήσει σε αγοροπωλησίες οργάνων, με νομιμοφανή μάλιστα τρόπο, όπως συμβαίνει στις υποανάπτυκτες χώρες. Είναι ουτοπικό να πιστέψει κανείς ότι μακρινοί συγγενείς, πρόσωπα συνδεόμενα συναισθηματικά ή με ένα απλό σύμφωνο συμβίωσης θα δωρίσουν από «αλτρουισμό» το νεφρό τους, βάζοντας σε όποιο κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα.
Ειδικά σε αυτές τις εποχές που ζούμε στην Ελλάδα με την ανεργία και την οικονομική εξαθλίωση πολλών συμπολιτών μας, θα είναι πολλοί εκείνοι που δε θα διστάσουν να πουλήσουν το νεφρό τους. Εξάλλου οι ποινές είναι μηδαμινές! Όσο για τη δυνατότητα που θα δίδει ο νόμος να δώσεις νεφρό, για να μπει σε καλύτερη θέση στη λίστα αναμονής, ο συγγενής σου, τα σχόλια περιττεύουν!
Και σαν κερασάκι, όλα αυτά μπορούν να γίνονται και σε ιδιωτικές κλινικές!
Θαρρεί κανείς πως έχει ξεχάσει το Υπουργείο Υγείας πως μιλάμε για ανθρώπους και τα όργανα τους και όχι για ανταλλακτικά!!!
Κοντολογίς, η προτεινόμενη νομοθετική πρόταση όχι μόνο δε βασίζεται στα επιστημονικά και κοινωνικά δεδομένα, αλλά θίγει θεμελιώδεις κανόνες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ηθικής, ενώ δημιουργεί διακρίσεις ανάμεσα στις κατηγορίες των πασχόντων που περιμένουν μόσχευμα.
Τελικά δε μπορεί παρά μόνο ερωτήματα να δημιουργούνται σχετικά με το ποιούς “ανιδιοτελείς” σκοπούς ή τυχόν συμφέροντα ιδιωτών-επενδυτών εξυπηρετούνται από το νομοσχέδιο αυτό. Σας υπενθυμίζουμε ότι και παλαιότερα είχε επιχειρηθεί να αντιμετωπίσει το θέμα με τον ίδιο τρόπο. Πλην όμως μετά την παρέμβασή μας, το θέμα αντιμετωπίστηκε ορθολογικά, με σύνεση και με απόλυτη κατανόηση και η τότε πρόταση δεν ψηφίσθηκε.
Υπευνθυμίζοντας και την τότε εισήγηση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, καλούμε το Υπουργείο Υγείας να το ξανασκεφτεί και να το συζητήσει δημόσια. Πώς ο πρωθυπουργός σε όλα τα νομοσχέδια προβαίνει σε ανοιχτή διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ενώ η πολιτική ηγεσία του υπουργείου για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα παραλείπει να ενημερώσει τυπικά τους εθελοντικούς συλλόγους που δραστηριοποιούνται με το θέμα των μεταμοσχεύσεων;
Εμείς ως σύλλογοι δωρητών οργάνων σώματος, παραμένοντας πιστοί στο ιδανικό της δωρεάς οργάνων σώματος, για τη διάδοση του οποίου αφιερώνουμε την κάθε μας στιγμή σας ζητούμε να μην προχωρήσει η ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου.
Είναι άδικο για τους Έλληνες που δοκιμάζονται σε τόσα επίπεδα αυτήν την περίοδο να προσθέσετε και αυτό, προσβάλλοντας και το τελευταίο που μας έχει μείνει: την αξιοπρέπεια μας όσο ζούμε και όταν φύγουμε από τη ζωή….
Για την επιτροπή Δωρητών Ιστών και Οργάνων της ΠΟΣΕΑ
Τσαουσίδης Θεόδωρος