Αναρριχώμενα φυτά – Φαρμακευτική βοτανική (video) – Σταύρος Π. Καπλάνογλου & Μάρθα Στ. Καπλάνογλου, Γεωπόνοι

Τα αναρριχώμενα φυτά είναι γνωστά για τις καλλωπιστικές τους ιδιότητες. Αξιοποιούνται με ποικίλους τρόπους στην κηποτεχνία και στην αρχιτεκτονική τοπίου και μάλιστα όχι μόνο ως αναρριχώμενα, αλλά και ως φυτά εδαφοκάλυψης, δίνοντας μια εντυπωσιακή εικόνα, σε έναν μικρό ή μεγάλο κήπο, ομορφαίνοντας μη ελκυστικές κάθετες επιφάνειες.

Όταν τα φυτά αναρριχώνται σε σιδερένια ή ξύλινα κάγκελα, δίνουν στο καθένα την δυνατότητά να απολαύσει όμορφες εικόνες σε χώρους, που θα αποτελούσαν πρόκληση για τη διαμόρφωσή τους.

Άλλα αναπτύσσονται με γρήγορο ρυθμό και άλλα με βραδύτερο.
Μπορούν να καλύψουν κάθετες επιφάνειες, τοίχους, φράχτες, μάντρες ή να παρέχουν σκίαση στο αίθριο και στην πέργκολα, συνεισφέροντας δε στον καλλωπισμό των χώρων, τόσο με το φύλλωμά τους ,όσο και πολύχρωμα άνθη, πολλά εκ των οποίων φέρουν και ιδιαίτερο άρωμα, που ευωδιάζει το χώρο.

Η πλευρά, όμως, που είναι άγνωστη, είναι οι ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες τους ,αλλά και οι κίνδυνοι που υπάρχουν από την λανθασμένη χρήση τους, κατά την χρησιμοποίηση τους ως βοτάνων.

Αυτή την πλευρά θα προσπαθήσουμε να καλύψουμε με τη νέα σειρά των δημοσιεύσεων μας.

Στη σημερινή δημοσίευση θα κάνουμε μια επιγραμματική αναφορά σε μερικά από αυτά, μιας και θα επανέλθουμε με πληρέστερες ξεχωριστές δημοσιεύσεις, για το καθένα.

Οι δημοσιεύσεις αυτές θα συμπεριλαμβάνουν την ολοκληρωμένη περιγραφή του φυτού και την καλλιέργεια του, δίνοντας βάρος στην χρησιμοποίηση τους, ως βοτάνων, δηλαδή φυτών που μπορούν να προστατεύουν την ανθρώπινη υγεία, είτε με την προληπτική, είτε με την θεραπευτική ιδιότητα. * Αντοχές στις θερμοκρασίες Επειδή η καλλιέργεια του κάθε φυτού προϋποθέτει ορισμένες κλιματολογικές συνθήκες ,θα δώσουμε πριν από την αναλυτική περιγραφή την αντοχή τους στις χαμηλές ή στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

1. Ανθεκτικά στις χαμηλές θερμοκρασίες
Αγιόκλημα Ιαπωνικό(Lonicera japonica)
Βιγόνια μεγανθής (Bignonia grandiflora συν. Campsis chinensis) Βίνκα(Vinca major)
Γιασεμί γυμνανθές(Κίτρινο)[Jasminum nudiflorum]
Γλυτσίνια ( Wisteria sinensis)
Κληματίδα (Clematis)
Κισσός (Hedera sp) Hedera colchica var. marmorata aurea
Παρθενοκισσός ο πεντάφυλλος(αμπέλοψη)[ Parthenocissus quinquefolia
Παρθενοκισσός ο τρίλοβος( P. tricuspidata συν. Ampelopsis veitcii) Παρθενοκισσός-Σβάιτς(Parthenocissus) Ρυγχόσπερμο(Rhyncospermum[Trachelospermum] jasminoides) Τριανταφυλλιά αναρριχώμενη

2.Ευαίσθητα σε χαμηλές θερμοκρασίες
Βουκαμβίλια άγρια( Bougainvillea spectabilis)
Βουκαμβίλια λεία(Μωβ) [Bougainvillea glabra var. Sanderiana]
Γιασεμί Αζόρων Γιαπωνέζικο, Αράπικο [Jasminum azorucum]
Γιασεμί μεγανθές(Χιώτικο)[ Jasminum grandiflorum] Διπλαδένια(Amblyanthera Müll.Arg.Dipladenia A.DC. Eriadenia Miers ) Πασιφλώρα (Passiflora Incarnata) passionflower)
Πλουμπάγκο (Plumbago auriculata).

*Επιγραμματική αναφορά

– Αγιόκλημα Ιαπωνικό(Lonicera japonica)
Αναρριχώμενο φυτό, αειθαλές, με γρήγορη ανάπτυξη και ύψος από 8-12 μέτρα. Συνεχής άνθηση από άνοιξη έως Οκτώβριο, με λευκά λουλούδια στην αρχή της άνθησης, τα οποία αργότερα είναι κίτρινα και αρωματικά. Ιδανικό για ημισκιερές τοποθεσίες.

-Βιγόνια μεγανθής (Bignonia grandiflora συν. Campsis chinensis) Φυλλοβόλος, αναρριχώμενος θάμνος με γρήγορη ανάπτυξη, που ανθίζει Ιούνιο- Σεπτέμβριο, με άνθη σωληνοειδή, χρώματος πορτοκαλοκόκκινου. Κατάλληλο για φράκτες και ανθεκτικό στο κρύο.

Βίνκα(Vinca major)
Είναι ένα εδαφοκαλυπτικό φυτό, το οποίο όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως αναρριχώμενο, αν βρει μέρος να αγκιστρωθεί. Έχει μεγάλα ή μικρά πράσινα φύλλα, ανάλογα με την ποικιλία, ενώ η ποικιλία Variegata, έχει ανοιχτά πράσινα φύλλα με λευκό περίγραμμα. Είναι σκληρό φυτό, τόσο στη ζέστη, όσο και στο κρύο, αλλά το καλοκαίρι απαιτεί λίγο πιο συχνά ποτίσματα. Όταν ανθίζει, δίνει ένα μικρό μωβ λουλούδι. Ανθίζει συνέχεια από την άνοιξη εώς τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου.

Βουκαμβίλια άγρια ή μεγάλη (Bougainvillea spectabilis)
Αναρριχώμενος θάμνος, γρήγορης ανάπτυξης με κλαδιά αγκαθωτά και ύψος έως 10 μέτρα. Συνεχής άνθηση από Μάιο-Νοέμβριο με μικρά λευκά άνθη, περιβαλλόμενα από εντυπωσιακά βράκτια φύλλα διάφορων χρωματισμών( κόκκινα, λευκά, ροζ, φούξια, κίτρινα, πορτοκαλί κλπ.), ανάλογα με την ποικιλία. Είναι ευαίσθητη στο κρύο και προτιμά ηλιόλουστα μέρη.

Βουκαμβίλια λεία(Μοβ) [Bougainvillea glabra var. Sanderiana] Αναρριχώμενος θάμνος, ημιαειθαλής με γρήγορη ανάπτυξη, αγκαθωτά κλαδιά και ύψος από 5-8 μέτρα. Τα βάκτρια φύλλα του είναι χρώματος μωβ. Είναι ευαίσθητο στο κρύο και προτιμά τις ηλιόλουστες τοποθεσίες.

Γιασεμί Αζόρων(Γιαπωνέζικο, Αράπικο)[ Jasminum azorucum] Αναρριχώμενος αειθαλής θάμνος που φθάνει 3-4 μέτρα ύψος και ανθίζει συνέχεια από Ιούνιο-Οκτώβριο με λευκά άνθη με έντονο άρωμα. Φυτό, με μικρή αντοχή στο κρύο(-5) και κατάλληλο για ημισκιερές θέσεις.

-Γιασεμί γυμνανθές(Κίτρινο)[Jasminum nudiflorum]
Θάμνος αναρριχώμενος, φυλλοβόλος με γρήγορη ανάπτυξη και ύψος απο 2-4 μέτρα. Τα λουλούδια του εμφανίζονται πριν το φύλλωμα γι’αυτό και ονομάζεται γυμνανθές. Αντέχει στο ψύχος, στην ξηρασία και είναι κατάλληλο για σκιαζόμενες θέσεις.

-Γιασεμί μεγανθές( Χιώτικο)[ Jasminum grandiflorum]
Αειθαλής (σε ζεστά κλίματα) ή φυλλοβόλος (σε πιο ψυχρά) αναρριχώμενος θάμνος, που φτάνει μέχρι και τα 5 μέτρα ύψος. Συνεχής άνθηση από Ιούνιο έως Δεκέμβριο, με λευκά αρωματικά άνθη. Όχι ιδιαίτερα ανθεκτικό στο κρύο, προτιμά τις προσήλιες τοποθεσίες. -Γιασεμί κίτρινο, χαμηλό, Ίασμος ο ταπεινός (jasminum humile) Αναρριχώμενος, αειθαλής θάμνος από 1-4 μέτρα και άνθηση από Ιούνιο-Αύγουστο, με μικρά αρωματικά άνθη. Πολύ ανθεκτικό στο ψύχος.

-Γλυτσίνια(Wisteria sinensis)
Αναρριχώμενος, φυλλοβόλος θάμνος, με γρήγορη ανάπτυξη, που μπορεί να φθάσει πάνω από 10-15 μ. ύψος. Ανθίζει την άνοιξη, πριν την έκπτυξη των φύλλων, με χρώμα μωβ, μπλε ή λευκό, σε κρεμαστές επάκριες ταξιανθίες. Ανθεκτικό στο ψύχος και ευαίσθητο σε ασβεστώδη εδάφη. Κατάλληλο για πέργκολες, κάλυψη τοίχων και για ημισκιερές θέσεις.

-Διπλαδένια(Dipladenia sp.)
Αναρριχώμενος, φυλλοβόλος θάμνος με ανθοφορία, από Ιούνιο έως Αύγουστο. Έχει ωοειδή, δερματώδη φύλλα, που βγαίνουν πριν τα άνθη. Τα άνθη του είναι χωνοειδή, σε μια ποικιλία χρωμάτων.Φυτό ευαίσθητο στο κρύο. Έχει ανάγκη από ένα μέρος φωτεινό, όχι απευθείας έκθεση στον ήλιο, αλλά με πολύ υγρασία.

-Κληματίδα(Clematis)
Φυλλοβόλο, πλατύφυλλο, αναρριχώμενο φυτό με πράσινα φύλλα και άνθηση το καλοκαίρι. Απαιτεί, νωπά, χουμώδη εδάφη και θέσεις με άμεσο ήλιο.Το έδαφος του είναι καλό να είναι συνέχεια υγρό. Βγάζει μεγάλα άνθη σε μπλε, ροζ ή μωβ χρώμα.
Τα φύλλα χωρίζονται σε μικρότερα φυλλαράκια και σε μικρές σγουρές κλιματίδες, που υποστηρίζουν τη δομή του, καθώς αυτό αναπτύσσεται.
Είναι ασβεστόφιλο φυτό, αλλά δεν είναι ανθεκτικό σε όξινα εδάφη. –

Κισσός(Hedera sp)
Αναρριχώμενο, αειθαλές φυτό, με ύψος μέχρι και 30μ., με μικρά κιτρινοπράσινα, ασήμαντα άνθη.
Είναι ανθεκτικό στην ξηρασία, το κρύο και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Καταλλήλο για σκιαζόμενες, αλλά και ηλιόλουστες θέσεις. Με πολύ μεγάλη και γρήγορη ανάπτυξη.

Ποικιλίες:
*Hedera helix var. tricolor: Πανασέ, με φύλλα μικρά, πράσινα στο εσωτερικό και λευκά-κρέμ στην περιφέρεια.
* Hedera canariensis: Φύλλα, μεγάλα, βαθυπράσινα, γυαλιστερά, που το χειμώνα παίρνουν ένα χαλκοπράσινο χρώμα.
*Hedera colchica var. marmorata aurea:Πανασέ, με μεγάλα, πράσινα στην περιφέρεια και κίτρινα στο κέντρο φύλλα.

Παρθενοκισσός ο πεντάφυλλος(αμπέλοψη)[Parthenocissus quinquefolia]
Αναρριχώμενος φυλλοβόλος θάμνος, με γρήγορη ανάπτυξη, που μπορεί να φτάσει τα 20μ. ύψος. Φύλλα σύνθετα, πεντάλοβα. Το φθινόπωρο τα φύλλα κοκκινίζουν. Φέρει έλικες που καταλήγουν σε βεντούζες. Είναι κατάλληλο για πέργκολες και κάλυψη τοίχων.Ανθεκτικό στο κρύο, στη σκιά και στη μόλυνση της ατμόσφαιρας.

Παρθενοκισσός ο τρίλοβος(P. tricuspidata συν. Ampelopsis veitcii) Αναρριχώμενος, φυλλοβόλος θάμνος, με γρήγορη ανάπτυξη, που φτάνει μέχρι και 15μ. Ύψος. Έχει λεπτά, αρθρωτά στελέχη, που φέρουν πλήθος μικρούς έλικες με “βεντούζες” στις άκρες τους. Τα φύλλα του είναι τρίλοβα και ανοιχτόχρωμα. Ανθεκτικό στο κρύο, στη σκιά και στη μόλυνση της ατμόσφαιρας.

Παρθενοκισσός-Σβάιτς(Parthenocissus)
Αναρριχώμενος, φυλλοβόλος θάμνος, με γρήγορη ανάπτυξη, που μπορεί να φτάσει τα 20μ. Ύψος. Έχει ιδιαίτερη διακοσμητική αξία, χάρη στο έντονο κόκκινο χρώμα, που παίρνει το φύλλωμά του το φθινόπωρο. Αναπτύσσεται σε μέτρια υγρά εδάφη και ηλιόλουστες θέσεις. Είναι πολύ ανθεκτικό στο ψύχος.

Ρυγχόσπερμα(Rhyncospermum[Trachelospermum] jasminoides)
Αναρριχώμενος, αειθαλής θάμνος, αργής ανάπτυξης, που φθάνει τα 7-8μ. Ύψος. Τα φύλλα του είναι ωοειδή, δερματώδη, βαθυπράσινα, τα οποία, προς τα τέλη του φθινοπώρου, παίρνουν ένα κοκκινωπό χρώμα. Τα άνθη του είναι λευκά, άφθονα και πολύ αρωματικά, από τον Μάιο έως τον Ιούνιο. Ευδοκιμεί σε εδάφη ελαφρά όξινα και καλά αποστραγγιζόμενα. Κατάλληλο για ημισκιερές θέσεις και ψυχρά εδάφη.

Δείτε ένα παλιό  video  δημιουργίας μας

ΑΝΑΡΡΙΧΩΜΕΝΑ ΦΥΤΑ** ΜΑΡΘΑ ΣΤ ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.