Αλλά ονόματα Αμπλάδα , Ἄμβλαδα , Αμιλάνδα ,Amblada , Asartepe
Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΣΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΓΡΑΦΕ *ΑΜΒΛΑΔΕΩΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ *
Σταύρος Π. Καπλάνογλου Σπάρταλης εκ πατρός
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Αμβλάδα ήταν μια αρχαία πόλη που βρισκόταν στα σύνορα Πισιδίας και Λυκαονίας αυτός ήταν ο λόγος που για κάποια διαστήματα εντασσόταν στην Πισιδία και άλλοτε στην Λυκαονία .
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚOTAN
Σήμερα διοικητικά η λοφώδης περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Kavak, Kızılca και Yenice του δήμου Seydişehir (αρχαία Μίσθεια ) καλύπτει την έκταση που βρισκόταν η αρχαία Αμβλάδα, ανήκει στην επαρχία Ικονίου.
Συγκεκριμένα βρίσκεται βόρεια του Yeniceköy, δυτικά του χωριού Kavak και νότια του χωριού Kızılca.
Βρισκόταν νότιως της αρχαίας λίμνης Κάραλλις που από τους Οθωμανούς μετονομάσθηκε σε Baysehir
Η πλησιέστερη πόλη με Ελληνικό πληθυσμό ήταν η Μίσθεια (Beysechir ) και βρισκόταν ς απόσταση 85 χλμ.
Αώο την Σπάρτη ή Μίσθεια απείχε 178 χλμ σε διαδρομή μέσω της διέλευσης από την αρχαία Νεάπολης ( Saricaraagac )
ΤΟ ΟΝΟΜΑ
Ο Πτολεμαίος την αναφέρει ως Αμπλάδα και την εντάσσει στην Πισιδία , το 325 μ.Χ. και το 381 μ.Χ εξακολουθεί να φέρει το ίδιο όνομα όπως και το 451 μ.Χ ,το 520 μ.Χ εμφανίζεται ως Αμβλαδα το 692 μ.Χ και 787 μ.Χ εμφανίζεται ως Αμιλάνδα έκτοτε παύει να εμφανίζεται σε ιστορικά αρχεία
Η Τουρκικη σελίδα idex anatolicus δίνει το όνομα Αμπλάδα (Amblada για το 17 μ.Χ. και το 535 μ.Χ.
Αναφέρει δε την σημερινή ονομασία Αsartepe που ανήκει στα διοικητικά όρια του δήμου της Μισθειας (Seydisehir ) της επαρχία Ικονίου
Κάποιοι εκτιμούν ότι το όνομα Αμβλάδα έχει προέλευση προέλευση από την Αμπελάδα .
Μια εκδοχή που στηρίζεται στην ύπαρξη πολλών αμπελιών στην περιοχή και με τον χρόνο και μια μικρή παραφθορά ,
Η πόλη των αμπελιών έγινε Αμπέλαδα και από εκεί έγινε Αμβλάδα για να κατάληξη Ἄμβλαδα
Άλλωστε το κύριο προϊόν που έκανε γνωστή στην αρχαιότητα την πόλη αυτή ήταν το κρασί το οποίο ήταν γνωστό με την επωνυμία << Αμβλαδεύς οίνος >> για τον οποίο έλεγαν ότι έχει ισχυρές θεραπευτικές ιδιότητες
ΙΣΤΟΡΙΑ
Λίγα είναι γνωστά από την ιστορία της Αμβλάδας
Στην βιβλιογραφία η ύπαρξη της αρχαίας πόλης καλύπτει το διάστημα της
Ελληνιστικής εποχής και της Ρωμαϊκή Δημοκρατία από το 330 π.Χ. έως το 30 π.Χ. ,της Ρωμαϊκής, πρώιμης αυτοκρατορίας από το 30 π.Χ.-300 μ.Χ. και της Βυζαντινής εποχής έως το 640 μ.Χ.) .
Από ότι φαίνεται η πόλη εξακολουθούσε να υπάρχει υποβαθμισμένη για τους επόμενους 7 αιώνες και ερημώθηκε τον 13ο αιώνα και η τοποθεσία της παρέμενε για πολύ καιρό άγνωστη.
Τελικά οι αρχαιολόγοι εκτίμησαν ότι βρετανικού στην νότια πλευρά της αρχαίας λίμνη Κάραλλις στα σύνορα Πισιδία και Λυκαονίας .
Προφανώς η άποψη του Στράβωνα ότι η αρχαία πόλη της Πισιδίας, βρισκόταν στα σύνορα μεταξύ Καρίας και Φρυγίας απορριφθεί, δημιουργούσε προβληματισμούς
Δηλαδή ο Στράβων έγραφε ότι βρισκόταν στο δυτικό σύνορο της Πισιδίας αλλά τα ευρήματα τους τους οδήγησαν στο ανατολικό σύνορο της Πισιδία
– Αναφορά από τον Αρτεμίδωρο
Αναφορά για την ύπαρξη της γίνεται και από τον Αρτεμίδωρο
Που έγραφε : << Πόλεις των Πισιδών είναι Σέλγη, Σαγαλασσός, Πετνηλισσός, Αδαδα, Τυμβριάδα, Κρήμνα, Πιτυασσός, ΑΜΒΛΑΔΑ, Ανάβουρα, Σίνδα, Ααρασσός, Ταρβασσός και Τερμησσός >> (Στράβ. 12,7,2).
– Καταγωγή από τους Λακεδαιμόνιους
Οι πόλεις ένιωσαν την επιθυμία να βασίσουν την καταγωγή τους σε ένα μέρος ακολουθώντας τη γενική τάση της περιόδου. Μετά τη Σέλγη και τη Σαγαλασσό,που δεχόταν από την αρχαιότητα ότι είναι απόγονοι των Λακεδαιμόνιων και οι κάτοικοι της Αμβλάδας ισχυριζόταν το ίδιο .
Κάτι που ισχυριζόταν και ο Στράβων που έλεγε ότι η Αμβλάδα ήταν αποικία των Λακεδαιμονίων.
Την σχέση τους με την Σπάρτη και τους Λακεδαιμόνιους την απεικόνιζαν
στα νομίσματα και σε επιγραφές που βρεθήκαν όπου αναγράφεται η φράση ΑΜΒΛΑΔΕΩΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ
–Βασίλειο της Περγάμου
Η αρχαία πόλη Αμβλάδα, που γνωρίζουμε με τις στενές της σχέσεις με το Βασίλειο της Περγάμου, παρέμεινε αρχικά στο Βασίλειο της Περγάμου
Βασιλικές επιστολές που έστειλε η δυναστεία των Ατταλιδών στους κατοίκους της πόλης μια από αυτές παραθέτουμε στο κολάζ φωτογραφείων.
– Γαλάτες
Την περιοχή στην συνεχεία κατέλαβαν οι Γαλατάς και βρισκόταν η πόλη της Αμβλαδας υπό την κυριαρχία των Γαλατών κατά την περίοδο του Αμύντα.
Επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εντάχθηκε στις επαρχίες Γαλατίας και αργότερα της Λυκαονίας.
– Ἀμβλαδεὺς οἶνος
Η πόλη ήταν γνωστή στην αρχαιότητα για το περίφημο της κρασί για χρήση ιαματική ήταν γνωστός ως «οἶνος Ἀμβλαδεύς»
Αναφορά από τον Στέφανο Βυζάντιο
Ο Σ. Βυζάντιος τον αναφέρει παραπέπτοντας και στον Στράβωνα με την εξής φράση .
<<§ A84.18 Amblada: Ἄμβλαδα, πόλις Πισιδίας. Στράβων δωδεκάτῃ “εἰσὶ δὲ τοῖς Φρυξὶν ὅμοροι καὶ τῇ Καρίᾳ Τάβαι καὶ Ἴσινδα καὶ Ἄμβλαδα”. ὁ πολίτης Ἀμβλαδεύς. ὅθεν καὶ Ἀμβλαδεὺς οἶνος, πρὸς διαίτας ἰατρικὰς ἐπιτήδειος. >>
– Τόπος εξορίας του αιρετικού Αέτιου
Στην Ἄμβλαδα ο αυτοκράτορας Κωστάντιος είχε ξορίσει τον αιρετικό Ἀέτιο.τον 4ο αιώνα μ.Χ. .
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους έκοψε και νομίσματα που διασώθηκαν έως τις μέρες μας με παραστάσεις σχετικές με την Κυβέλη, τη Νέμεση και τον Ηρακλή
Εδώ λατρευόταν Η Παρθένος των λιμνών σαν κατ᾽εξοχήν τοπική θεά.
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Στα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν έδρα Επισκοπής ,στην ύστερη αρχαιότητα αναφέρονται εφτά επίσκοποι της πόλης πού πήραν μέρος στην Ιερά Σύνοδο της Βιθυνίας.
Ανήκε στην Ιερά Μητρόπολις Πισιδίας
.
Η Amblada είναι μια τιτουλική επισκοπή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ανάγεται στην χαμένη επισκοπή της αρχαίας πόλης Αμβλάδα, που βρισκόταν στη Λυκαονία της Μικράς Ασίας. Η επισκοπή ανατέθηκε στην εκκλησιαστική επαρχία Ικονίου. Τιτουλάριοι Επίσκοποι της Αμβλάδα
– Αέτιος Αντιοχείας ή ο Αντιοχεύς
Γέννηση 300 μ.Χ. στην Κοίλη Συρία και Πέθανε το 367μ.Χ.ατην Κωνσταντινούπολη
Ήταν χριστιανός επίσκοπος στην Αντιόχεια που χαρακτηρίσθηκε ως αρειανιστής και εισηγητής της ριζοσπαστικής αρειανικής ομάδας των Ανόμοιων.
Ο Αέτιος τόνιζε ότι ο Θεός είναι εγγενώς αναίτιος, υποστηρίζοντας πως εάν κάποιος έχει γεννηθεί ή δημιουργηθεί από κάποιον άλλο, τότε δεν μπορεί να είναι κι αυτός Θεός
Οι εχθροί του, τον αποκαλούσαν άθεο εξαιτίας της εναντίωσής του στο δόγμα της Αγίας Τριάδας., ενώ ο Μέγας Βασίλειος τον είχε χαρακτηρίσει εχθρό της πίστεως.
Ο Αέτιος ήταν κάτοικος της Κοίλης Συρίας. Μαζί με τον Ευνόμιο Κυζίκου, τον οποίο και είχε χειροτονήσει, υπήρξαν ηγέτες των Ανόμοιων, οι οποίοι δίδασκαν πως ένα κτίσμα δεν είναι όμοιο με τον δημιουργό του, και ως εκ τούτου, ο Υιός Ιησούς Χριστός ως δημιούργημα ήταν ανόμοιος με τον Πατέρα Θεό.
– Φιλοστόργιος
Ο Φιλοστόργιος ( 368 – περ. 439 μ.Χ.) ήταν ιστορικός της Ανωμοίας Εκκλησίας του 4ου και 5ου αιώνα.
Πολύ λίγες πληροφορίες για τη ζωή του είναι διαθέσιμες. Γεννήθηκε στο Βορίσσο της Καππαδοκίας από την Ευλαμπία και τον Καρτέριο και έζησε στην Κωνσταντινούπολη από την ηλικία των είκοσι ετών.
Λέγεται ότι καταγόταν από οικογένεια Αρειανών, και στην Κωνσταντινούπολη σύντομα συνδέθηκε με τον Ευνόμιο τον Κυζίκο , ο οποίος έλαβε πολλούς επαίνους από τον Φιλοστόργιο στο έργο του.
Έγραψε μια ιστορία της Αρειανής διαμάχης με τίτλο Εκκλησιαστική Ιστορία (Ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία).
Και αναφέρθηκε και στην εξορία του Αέτιου στην Αμβλάδα.
Το πρωτότυπο έργο του Φιλοστόργιου εμφανίστηκε μεταξύ 425 μ.Χ. και 433μ.Χ. με άλλα λόγια, λίγο νωρίτερα από την Ιστορία του Σωκράτη της Κωνσταντινούπολης , και σχηματίστηκε σε δώδεκα τόμους δεμένους σε δύο βιβλία. Το πρωτότυπο έχει πλέον χαθεί. Ωστόσο, ένα αντίγραφο βρέθηκε από τον ιστορικό Φώτιο του ένατου αιώνα , στη βιβλιοθήκη του στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος έγραψε μια επιτομή του. Άλλοι επίσης δανείστηκαν από τον Φιλοστόργιο, κυρίως ο συγγραφέας του Artemii Passio ( ο Αρτέμιος ήταν θρυλικός μάρτυρας υπό τον Ιουλιανό τον Αποστάτη), και έτσι, παρά την τελική εξαφάνιση του αρχικού κειμένου, είναι δυνατό να σχηματιστεί κάποια ιδέα για το τι περιείχε εξετάζοντας την επιτομή και άλλες αναφορές.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ
Δεν υπάρχουν αρχαιολογικό κατάλοιπα κτιριακών δομών μια και η λιθοκλοπή για την κατασκευή κατοικιών έκανε το θαύμα της , τα εξαφάνισε αποτέλεσμα των ερευνών που έγιναν στα γύρω χωριά Kızılca, Yenice και Kavak και στις δύο πλευρές της Amblada, έγινε γνωστον ότι τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά στους τοίχους των σπιτιών αυτής της περιοχής προήλθαν από το Asartepe.
Βρέθηκαν όμως αρκετά νομίσματα και μαρμάρινοι σαρκοφάγοι , ,ανάγλυφα ,αγάλματα κάποια από αυτά μεταφέρθηκαν στο μουσείο της Μίσθειας (Beysechir ) από το Hisartepe
Η Amblada έχει αποδώσει πολλούς επιγραφικούς και νομισματικούς θησαυρούς άξιους προσοχής, ξεκινώντας από τις βασιλικές επιστολές που έστειλε η δυναστεία των Ατταλιδών στους κατοίκους της πόλης 3 και τελειώνοντας με την εμφάνισή της στην Εκκλησιαστική Ιστορία του Φιλοστόργιου (V 2), επειδή δεν να αναφέρουμε τις διαφορετικές αστικές (υπο)διαιρέσεις
ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
Amblada’s π.Χ Φαίνεται ότι τα νομίσματα άρχισαν να κόβονται από τον 1ο αιώνα π.Χ. Στην αυτοκρατορική περίοδο διακρίνονται 112 νομίσματα από τον Κόμαδο (176-192 μ.Χ.) έως τους Άραβες του Φιλίππου (244-248 μ.Χ.).
Το νόμισμα έκοψε χάλκινα νομίσματα κατά την περίοδο των Αντωνίνων και οι διάδοχοί τους, με την επιγραφή Ἀμβλαδέων. κατά την περίοδο των Αντωνίνων και οι διάδοχοί τους, με την επιγραφή Ἀμβλαδέων.
ΧΡΟΝΟΛΌΓΗΣΗ
100-10 π.Χ.
. μ.Χ. 177-192.
μ.Χ. 180-192.
193 – 212 μ.Χ.
247-249
ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΕΣ
Κομοδος, Ταζουλια Δόμνα,Καρακαλα ,Τζουλια Μαμαεα ,Φιλιππος Α , Οτασιλια Σεωερα ,Φιλιππος β
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
* Διόνυσος, γυμνός, όρθιος αριστερά, κρατώντας κάνθαρο
και θύρσος, πάνθηρας στο πόδι
* Διόνυσος, γυμνός, όρθιος αριστερά, κρατώντας
κάνθαρος και θύρσος, πάνθηρας στα πόδια. πίσω του, ο Παν στέκεται δεξιά παίζοντας φλάουτο.
A, η Kybele κάθεται δεξιά, δύο λιοντάρια περπατούν ακριβώς στα πλάγια της
AMBLADEWN LAKEDAIMONIWN FILO ART, Tyche στέκεται αριστερά, κρατώντας πηδάλιο και κερατοειδές.
νο. / AMBΛAΔEΩN ΛAKEΔAIMONIΩN, η Kybele κάθεται αριστερά, κρατώντας στάχυα και κερκότοπους, λιοντάρι αριστερά στο πλευρό της
* οι Διόσκουροι, γυμνοί και οι δύο, όρθιοι ελαφρά
αριστερά, ο καθένας φορούσε πόλο με ένα αστέρι από πάνω και κρατούσε δόρυ.
* Γενειοφόρο κεφάλι του Ηρακλή δεξιά
* / AMBΛAΔEΩN ΛAKEΔAIMONIΩN, ο Ηρακλής στέκεται ελαφρώς δεξιά, με το δεξί του χέρι στο ισχίο, γέρνει αριστερά σε ράβδο σε βουκράνιο, τόξο στο αριστερό χέρι, δέρμα λιονταριού ντυμένο στο αριστερό του χέρι, όρθια φαρέτρα αριστερά.
**υπος: Πολεμιστής στέκεται, το κεφάλι αριστερά, κρατά δόρυ και ασπίδα στο αριστερό χέρι, δεξί τεντωμένο πάνω από τον αμφορέα και τρίαινα στο χωράφι.
ΕΘΝΙΚΟΝ ΟΝΟΜΑ
/ AMΛAΔEωN AMBLADEWN, AMBLADEWN,CYMM Rw AMBLADA, AMBLADEWN LAKEDAIMONIWN , AMBLADEWN LAKEDAI
ΣΗΜΕΡΑ
Ένα από τα πιο κοντινά χωριά στο χώρο που βρισκόταν η Αμβλάδα είναι το Kavak που το 2019 είχε 448 κάτοικους