Home   >   MAGAZINO   >   ΙΣΤΟΡΙΑ   >   Άρπαλος από την Ελίμεια, ο θησαυροφύλακας του Μεγάλου Αλέξανδρου – Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Συγγραφέα – Ιστορικού ερευνητή

Άρπαλος από την Ελίμεια, ο θησαυροφύλακας του Μεγάλου Αλέξανδρου – Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Συγγραφέα – Ιστορικού ερευνητή

By on 22/07/2023

Ο βίος και πολιτεία του διαχειριστή των οικονομικών του Μακεδονικού στρατού – Πατριώτης και φίλος ή καταχραστής;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο Άρπαλος ήταν ένας αριστοκράτης από την Ελίμεια της Μακεδονίας και παιδικός φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επειδή έπασχε από αναπηρία, ορίστηκε από τον Αλέξανδρο θησαυροφύλακας και διαχειριστής των οικονομικών του .
Γεννήθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ και πέθανε το 324 π.Χ .στις Κυδωνίες της Κρήτης
Ήταν γιος του Μαχάτα ,αδελφού του τελευταίου βασιλιά της Ελίμειας Δέρδατουο Γ και της Φίλα , που ήταν η αγαπημένη και πρώτη σύζυγος του Φιλίππου του Β΄’που πέθανε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης της Είχε δε ακόμη 2 αδέρφια τον Φίλιππο και τον Ταύρο. Είχε μια κόρη από την ετέρα Πυθιονίκη.
Υπήρξε συμμαθητής του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην σχολή του Αριστοτέλη που βρισκόταν στην Μίεζα της Ελίμειας .
Μαζί με τον Αλέξανδρο δέχθηκε μαθήματα και από τον Θεόφραστο τον πατέρα της Βοτανικής που υπήρξε προηγουμένως και αυτός μαθητής του Αριστοτέλη .
Με το ξεκίνημα της εκστρατείας του Μ, Αλεξάνδρου έγινε ο διαχειριστής των οικονομικών του Μακεδονικού στρατού.
Παρά της ικανότητες ,ο άστατος χαρακτήρας του απογοήτευσε τελικά τον φίλο του, ο όποιος αρχικά πάρα τις παρασπονδίες του , τον συγχώρεσε αλλά ο Άρπαλος συνέχισε την διαχείριση των θησαυρών του φίλου του με τον ίδιο απαράδεκτο και λανθασμένο τρόπο. Πληρώνοντας τελικά με την ζωή του μια και έφυγε δολοφονημένος. .
Κατά τη διάρκεια της ζωής του Φιλίππου Β’, εκδιώχθηκε μαζί με τον Αλέξανδρο και αρκετούς από τους φίλους του όπως τον Πτολεμαίο , Νέαρχο , Λαομέδοντα και Ερίγιο από το παλάτι της Πέλλας.
–Η γνώμη των ιστορικών για τον Άταλο
Στην έρευνα που κάναμε είδαμε η πλειοψηφία των ερευνητών να έχουν την χειρότερη γνώμη γι’ αυτόν τον άνθρωπο ,όμως συναντήσαμε και αντίθετες φωνές,ότι δηλαδή τον θεωρούσαν έναν χρήσιμο μάνατζερ για τον Αλέξανδρο , ότι είχε το ταλέντο του ως οργανωτή και που που έγινε αυτό ή αίτια να λάβει συγχώρεση μετά την πρώτη παρασπονδία του πριν από τη μάχη της Ισσού
Το ταλέντο του αυτό εκδηλώθηκε με την έκδοση νομισμάτων από περσικούς θησαυρούς, την ναυπηγηση πλοίων για το ναυτικό των Μακεδόνων ,την κατάλληλη προμήθεια οπλισμού για το στρατό και τη στρατολόγηση μισθοφόρων.
Τι ακριβώς ήταν το αφήνουμε στην κρίση σας αφού παραθέσουμε όλες τις πληροφορίες που συγκεντρώσαμε.
ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΒΟΗΘΗΣΑΝ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ
Ο Μέγας Αλέξανδρος ανέλαβε τον Μακεδονικό θρόνο, μετά τη δολοφονία του πατέρα του Φιλίππου από το σωματοφύλακά του Παυσανία, το 336 π.Χ., σε ηλικία 20 ετών. Στηρίχτηκε στους παιδικούς του φίλους αλλά και στους πιστούς στρατηγούς του πατέρα του, για να ενισχύσει τη θέση του και να εδραιωθεί στο θρόνο εξοντώνοντας τους εχθρούς και πιθανούς καταπατητές του θρόνου του
Μαθήτευσε στους μεγάλους δασκάλους-παιδαγωγούς της εποχής του, όπως ήταν ο Αριστοτέλης ο Θεόφραστος κ/α .και είχε συμμαθητές πολλούς ευγενείς Μακεδόνες και Έλληνες, συνομήλικούς του, με τους οποίους τους συνέδεε μια ανυπόκριτη, δυνατή και διαρκής φιλία, μέχρι το τέλος της ζωής του.
Μερικοί από αυτούς ηταν από την Άνω Μακεδονία και άλλες γειτονικές της περιοχές όπως ο Πτολεμαίος ο Λάγου από την Εορδαία , οι Ηφαιστίων, Λεοννάτος, Μαρσύας, Νικάνωρ όλοι τους ο Άρπαλος του Μαχάτα από την Ελίμεια ,Θεσσαλός ο Κορίνθιος κ.α.
Όλοι αυτοί πήραν μεγάλα πολιτικά και στρατιωτικά αξιώματα, ανάλογα με την αξία και τις ικανότητες που είχε ο καθένας τους. Ο Μ. Αλέξανδρος έδινε την εξουσία μόνο σε όσους την άξιζαν, ενεργώντας ρεαλιστικά και αξιοκρατικά.
Η ΑΝΑΘΕΣΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΣΤΟΝ ΑΡΠΑΛΟ
Για τον φίλο του και συμμαθητή τον Άρπαλο από την Ελίμεια έδωσε ένα ξεχωριστό ρόλο ,τέτοιο που τον άφηνε μακρυά από τις ταλαιπωρίες μιας μεγάλης εκστρατείας που ετοίμαζε ενάντια στους Πέρσες και αυτό το έκανε γιατί ο Αρπαλος είχε πρόβλημα με το ένα του πόδι και κούτσαινε .Τον έκανε διαχειριστή των οικονομικών και θησαυροφύλακα του Μακεδονικού κράτους αναθέτοντας κατά καιρούς και άλλες ειδικές αρμοδιότητες όπως :
–Ταμίας του Μ. Αλεξάνδρου
Κατά την εκστρατεία του Αλεξάνδρου στην Ασία, ο Ἅρπαλος λόγω σωματικής αδυναμίας,τον διόρισε διαχειριστή των οικονομικών του Μακεδονικού κράτους κατά την διάρκεια της απουσίας του από την πρωτεύουσα του την Πέλλα
–Διαχείριση του βασιλικού ταμείου στα Εκβάτανα
Το 330 π.Χ. μι. βρισκόταν στα Εκβάτανα (πόλη της Μηδίας στη Β.Δ Μικρά Ασία ) , όπου έλαβε χρήματα από το θησαυροφυλάκιο του Πέρση βασιλιά από την Περσέπολη για φύλαξη .
Σε αυτόν υπάγονταν και οι οικονομικοί διαχειριστές των σατραπειών της αυτοκρατορίας . Ο Άρπαλος έγινε όχι μόνο ο θεματοφύλακας, αλλά και ο διαχειριστής του βασιλικού ταμείου . Τα καθήκοντά του περιελάμβαναν επίσης τον οδικό έλεγχο και την υπηρεσία επιτροπών .
Στα Εκβάτανα, με εντολή του Αλεξάνδρου, ο Παρμενίων, ένας από τους πιο έμπειρους στρατιωτικούς ηγέτες, σκοτώθηκε ως ύποπτος συνωμοσίας .
Η συμμετοχή του Άρπαλου στην δολοφονία του Παρμενίωνα, αν και δεν επιβεβαιώνεται από αρχαίες πηγές, θεωρείται από τους ιστορικούς πολύ πιθανή.
Την εποχή αυτή, ο βασιλικός ταμίας έγινε ο συνδετικός κρίκος μεταξύ Αλέξανδρου και Μακεδονίας
–Διαχείριστη του βασιλικού θησαυροφυλακίου του Μ. Αλεξανδρουστην Περσία που ενδεχόμενα να βρισκόταν στην Σουσα Βαβυλώνα
Συγκεκριμένα, ο Πλούταρχος αναφέρει πώς ο Άρπαλος , με εντολή του βασιλιά, του παρέδωσε πολλά ελληνικά βιβλία
.Πριν την έναρξη της ινδικής εκστρατείας το 327 π.Χ. . Ο Αλέξανδρος ανέθεσε στον
Άρπαλο να διαχειριστεί το βασιλικό θησαυροφυλάκιο στη Σούσα ΄
— Κατασκευή κήπων και πάρκων στην Βαβυλώνα
Ο Άρπαλος ασχολήθηκε επίσης με τη διευθέτηση κήπων και πάρκων στη Βαβυλωνία . Κατάφερε να μπολιάσει στη νέα γη πολλά είδη ελληνικών δέντρων, από τα οποία σχηματίστηκαν σκιερά άλση.
Μια προσπάθεια εγκλιματισμού του ιερού φυτού του κισσού Διονύσου , που θα είχε ιερή σημασία για τους Έλληνες και τους Μακεδόνες, κατέληξε σε αποτυχία . Ίσως κατά τη διάρκεια των βοτανικών πειραμάτων, ο Άρπαλος συμβουλεύτηκε τον δάσκαλό του Θεόφραστο
–Συγκέντρωση στρατού και όπλων
Εκτός από τις προσωπικές του υποθέσεις, ο Άρπαλος συνέχισε να εκπληρώνει τις εντολές του Αλέξανδρου.
Μεταξύ άλλων, μπόρεσε να στείλει 7.000 στρατιώτες και 25.000 κράνη και πανοπλίες στην Ινδία .
Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΑ
Ο Μέγας Αλέξανδρος πρέπει να είχε πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στις γνώσεις και της ικανότητες του παιδικού του φίλου , το πόστο που τον ανέθεσε ήταν φυσικό και επόμενο με τα σχέδια που είχε στο μυαλό του για κατάκτηση της Περσικής αυτοκρατορίας στο θησαυροφυλάκιο του βασιλεία της Μακεδονίας θα έφταναν τεράστια πόσα, όπως και έγινε.
Για τα πόσα που συγκεντρώθηκαν με τις εκστρατείες του Μ. Αλεξανδρου έχουν αναφερθεί ασύλληπτα νούμερα.
Έχει γράφει από ιστορικούς ότι ο Αλέξανδρος βρήκε στην Σούσα 50000 ταλαντα σε ράβδους ασημιοί και 9000 χρυσούς δαρεικούς συνολικά δηλαδή 1600 τόννους ασημί
Προχωρώντας δε προς την πρώτευσα των Περσών και φτύνοντας στην Περσεπολη ο Αλέξανδρος βρήκε 120.000 τάλαντα κατά τον Διόδωρο και
180.000 τάλαντα κατά τον Στράβωνα.
Ο Πλούταρχος λέει ότι για να μεταφέρει αυτό το χρυσάφι και το ασήμι στην Σούσα , χρησιμοποίησε 20.000 μουλάρια και 5.000 καμήλες.
ΟΙ ΠΑΡΑΣΠΟΝΔΙΕΣ ΤΟΥ
Τι συνέβη όμως μετά τις επιτυχίες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο μέτωπο;
Κατακτώντας την Περσία ο Αλέξανδρος βρήκε στο Περσικό θησαυροφυλάκιο θησαυρούς που ήταν πέραν πάσης φαντασίας όπως έχουμε ήδη δει..
.
–Η πρώτη παρασπονδία ιου Άρπαλου
Λίγο πριν τη μάχη της Ισσού τον Νοέμβριο του 333 π.Χ. με προτροπή του Ταυρίσκου, τράπηκε σε φυγή με μέρος του βασιλικού θησαυρού] .
Για κάποιο διάστημα βρισκόταν στα Μέγαρα και, ενδεχομένως, ετοιμαζόταν να δραπετεύσει στην Ιταλία οπού βρισκόταν ο Αλέξανδρος της Ηπείρου , αλλά το 331 π.Χ. αφού έλαβε ένα μήνυμα από τον Αλέξανδρο με συγχώρεση, επέστρεψε στον βασιλιά και ανέλαβε ξανά τη θέση του ταμία
– Η συνέχιση των καταχρήσεων πάρα την συγχώρεση .
Ως ταμίας, χωρίς να υπολογίζει στην επιστροφή του Αλέξανδρου, ο
Άρπαλος συνέχισε να ξοδεύει χρήματα από το ταμείο με τον πιο εξωφρενικό τρόπο , αδιαφορώντας για την ευθύνη της αξιοπρέπειάς του και συνηθισμένος στις απολαύσεις και την υπερβολή, άρχισε να σπαταλά τους βασιλικούς θησαυρούς με τον πιο αχαλίνωτο τρόπο και να χρησιμοποιεί όλη την επίσημη επιρροή του μόνο για να ικανοποιήσει τη λαιμαργία και την μεγάλη του αδυναμία την φιληδονία .
Η ζωή του ήταν σκάνδαλο για όλο τον κόσμο και η κοροϊδία των κωμικών ποιητών της Ελλάδας εκείνης της εποχής ,συναγωνιζόταν τη δυσαρέσκεια πιο σοβαρών ανθρώπων, προδίδοντας το όνομά του σε καθολική περιφρόνηση.
–Η σχέση του με μια εταίρα Πυθιονίκη
Μεταξύ άλλων, δημιούργησε σχέσεις στην Αθήνα την περίφημη εταίρα Πυθιώνικη η οποία του γέννησε ακόμη και μια κόρη .
Όταν οι παθιασμένες σχέσεις του πήραν τέλος ,ο Άρπαλος έχτισε προς τιμήν της ναό της Αφροδίτης Πυθιονίκης στη Βαβυλώνα και ένα μεγαλοπρεπές μνημείο στην Αθήνα. Κατά την περιγραφή του μνημείου, ο αρχαίος Έλληνας γεωγράφος του 2ου αιώνα π.Χ., Παυσανίας , υποστήριξε ότι « από τα επιτύμβια μνημεία, που ξεχωρίζουν σε μέγεθος και ομορφιά,χτίστηκε από τον Μακεδόνα Άρπαλο »
.Ο Δικαίαρχος περιέγραψε τη δομή ως εξής: « ένα γιγάντιο μνημείο,που όποιος το έβλεπε νόμιζε ότι ανήκε στον Μιλτιάδη , ή του Περικλή , ή του Κίμωνα , ή κάποιου άλλου από τους γενναίους άνδρες, και ότι ανεγέρθηκε με δημόσια δαπάνη
Άλλα όποιος το έβλεπε προσεκτικά θα διαπίστωνε ότι είναι ένα μνημείο της εταίρας της Πυθιονίκης,
–Η σχέση του με μια εταίρα Γλυκέρα
Το επόμενο πάθος του Άρπαλος ήταν η Αθηναία εταίρα Γλυκέρια .
Η Γλυκερία ήταν μια πανέμορφη γυναίκα. Πέρα από τα κάλλη της, διακρινόταν για την ευφυΐα των απαντήσεών της και την ετυμολογία της προκαλόντας σφοδρό και ανεξέλεγκτο πάθος στους άνδρες που τη συναναστρέφονταν.
Μετά τον θάνατο της προηγούμενης αγαπημένης του Άρπαλου της Πυθιονίκης (μεταξύ 329 π.Χ. και 324 π.Χ.), ο Άρπαλος κατέκτησε τη Γλυκέρα χρησιμοποιώντας κεφάλαια που προέρχονταν από το θησαυροφυλάκιο των Μακεδόνων .
Έδειξε ξεχωριστό ενδιαφέρον για την πόλη των Αθηνών για δείξει ότι λόγω της αγάπης του για την για την Αθηναια Γλυκερία φροντίζει και του συμπατριώτες της στέλνοντας σιτηρά στην Αθήνα και εγγυήθηκε τα δικαιώματα των πολιτών της .
Όταν ο Μ. Αλέξανδρος τον διόρισε διαχειριστή των οικονομικών του, στην Βαβυλώνα, πήρε μαζί του και τη Γλυκέρα.
Πολύ γρήγορα, έγινε εκεί γνωστή για τα αμύθητα ποσά που δαπανούσε.
Το ίδιο βέβαια τρυφηλός και ακόλαστος ήταν και ο Άρπαλος.
Κατασπαταλούσε μάλιστα όλους τους θησαυρούς που του εμπιστεύτηκε ο Αλέξανδρος, μαζί με την ερωμένη του, με την οποία ήταν πολύ ερωτευμένος. Όταν του προτάθηκε να τον ανακηρύξουν βασιλιά της Βαβυλώνας, το δέχτηκε μόνον με την προϋπόθεση να γίνει η Γλυκέρα βασίλισσα.
Φυσικά η απάντηση ήταν δική του, όλοι όμως υποστηρίζουν ότι η πανέμορφη εταίρα ήταν αυτή που τον ώθησε στην απόφαση αυτή.
Είχε την αξίωση να της αποδίδουν τιμές βασίλισσας, κάτι το οποίο και η ίδια αποδεχόταν με ικανοποίηση. . Από τότε, οι απαιτήσεις του για να της φέρονται ως βασίλισσα έγιναν κατάφορες.
– Η άποψη του Μεγάλου Αλεξάνδρου με όλα όσα συνέβαιναν
Η συμπεριφορά του Άρπαλου δεν ήταν μυστικό για τον Αλέξανδρο. Ωστόσο, ο βασιλιάς θεώρησε τις κατηγορίες συκοφαντίες ή υπερβολή.
Ακόμη και όταν εμφανίστηκε η ανοιχτή επιστολή του Θεόπομπου προς τον Αλέξανδρο, όπου κάλεσε τον βασιλιά να βάλει τέλος σε αυτή την αίσχος.
Ο Αλέξανδρος δεν ήθελε να πιστέψει ότι ο παιδικός του φίλος για δεύτερη φορά θα τολμούσε να χάσει την εύνοια του βασιλιά
— Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΟΤΑΝ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΕ ΟΤΙ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΤΟΝ ΠΡΟΔΩΣΕ ΓΙΑ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ
Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος συνειδητοποίησε ότι όλα έφτασαν στα αυία του δεν ήταν ψέμματα και σπατάλες και οι ασωτίες του Αρπαλου αληθινές , διέταξε τη σύλληψη και τη φυλάκισή του.
Η είδηση της προδοσίας του Άρπαλου έπληξεπολύ τον Αλέξανδρο .
Ήταν τέλη του 325 π.Χ . ο Αρπαλος φοβούμενος την οργή του Αλέξανδρου και μη ελπίζοντας σε χάρη, πήρε πέντε χιλιάδες τάλαντα από το θησαυροφυλάκιο και τράπηκε σε φυγή
Η ΑΦΙΞΗ ΣΤΗΝ ΚΙΛΙΚΙΑ
Στις αρχές του 324 π.Χ. ο ‘Αρπαλος έφτασε στην Κιλικία , όπου συγκέντρωσε μια μοίρα πλοίων και στρατολόγησε στρατό 6.000 μισθοφόρων . Με αυτές τις δυνάμεις πήγε στην Αθήνα.
Η ΑΦΙΞΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Έφθασε στην Αθήνα ζητώντας άσυλο και προσπάθησε να στρέψει τους Αθηναίους εναντίον του μεγάλου στρατηλάτη
.Στην αρχή, οι κάτοικοι της πόλης όχι μόνο αρνήθηκαν το άσυλο του Αρπάλου, αλλά και, με τη συμβουλή του Δημοσθένη, του απαγόρευσαν την είσοδο στο Αθηναϊκό λιμάνι .
Στη συνέχεια ο Άρπαλος έστειλε το κύριο μέρος των δυνάμεών του στο Ταίναρο της Πελοποννήσου και ο ίδιος πάλι, αλλά χωρίς στρατό, έφτασε στην Αθήνα . Εκεί προσέφυγε στη λαϊκή συνέλευση με αίτημα ασύλου.
Υπήρχαν θετικές εισηγήσεις για την αποδοχή του ασύλου.
Η κατάσταση με τον Άρπαλο άρχισε να αποκτά απειλητικό χαρακτήρα αφού τα αιτήματα για έκδοσή του παρουσιάστηκαν ταυτόχρονα από τον κυβερνήτη του Αλέξανδρου στη Μακεδονία Αντίπατρο στην μητέρα του Αλέξανδρου και βασίλισσα της Ηπείρου Ολυμπιάδα , για την οποία ο φυγάς ήταν παλιός σύμμαχός τηςκαθως και στον και στον σατράπη Φιλόξενος.
Σε τυχόν εκπλήρωση της απαίτησης του Άταλου από τους Αθηναίους υπήρχε κίνδυνος οι δυο πιο ισχυροί εκπρόσωποι του βασιλείου στην Μακεδονίας της Ολυμπίας και του Φιλόξενου να στραφούν ενάντιο τους
Έχοντας έτσι η κατάσταση, με υπόδειξη του Δημοσθένη, ο Άρπαλος συνελήφθη και τα χρήματά του τοποθετήθηκαν στην Ακρόπολη.. Ταυτόχρονα, αρνήθηκαν να εκδώσουν τον δραπέτη ταμία, δηλώνοντας επίσημα ότι θα τον παρέδιδαν μόνο σε προσωπικούς απεσταλμένους του Αλέξανδρου.
Έτσι, οι Αθηναίοι άφησαν περιθώρια για διπλωματικούς ελιγμούς, καθώς μπορούσαν και να εκδώσουν τον Άρπαλου και να τον κάνουν σύμμαχό τους
Εν το μεταξύ από ότι φάνηκε κάποια στιγμή η Γλυκερία αντιλαμβανόμενη ότι η σχέση της με τον Άρπαλο γίνεται πολύ επικίνδυνη τον εγκατέλειψε όπου φέρεται να έγινε η ερωμένη του ποιητή Μενάνδρου.
Στο μεταξύ έγιναν διαπραγματεύσεις μεταξύ του Δημοσθένη και του έμπιστου του Αλέξανδρου Νικάνορα .
Θορυβημένοι Αθηναίοι από τις κινήσεις του Αρπαλου άρχισαν να αντιδρούν
Η εκκλησία του Δήμου συνεκάλεσε συνέλευση για να ξεκαθαρίσει τα πράγματα . Εξετάζοντας την κατάσταση διαπίστωσε μεταξύ των άλλων ότι από τα 700 κατασχεθέντα και τοποθετημένα στο ταμείο της Ακρόπολης τάλαντα έλειπαν τα 350, δηλ. τα μισά είχαν κάνει φτερά
Από τους ομιλητές δε μόνο ο Δημοσθένης δεν ανέβαινε στο βήμα για να ομιλήσει. Αυτό θεωρήθηκε πολύ ύποπτο. Μάλιστα παρουσιάστηκε με τον λαιμό τυλιγμένο και με νοήματα προσπαθούσε να τους κάμει να καταλάβουν ότι δεν μπορούσε να ομιλήσει, οπότε κάποιος δεν άντεξε και είπε ότι υποφέρει όχι από κυνάγχη (συνάχι) αλλά από αργυράγχη (άργυρος + άγχος δηλ. ασθένεια του χρήματος).
– Η σχέση με τους δήμους της Αθήνας
Στην Αθήνα που εγκαταστάθηκε ο Άρπαλος δημιούργησε σχέσεις με σημαντικούς Αθηναίους πολιτικούς
Επίσης καλλιέργησε φιλικές σχέσεις και όχι μόνον με τους Αθηναϊκούς δήμους και τους προμήθευε γενναιόδωρα τρόφιμα .
Η σχέση του με τους Δήμους και με τους πολιτικούς του έφερε την απονομή της Αθηναϊκής υπηκοότητας .
–Η διασπάθιση χρημάτων στην Αθήνα.
Ορισμένοι κορυφαίοι Αθηναίοι πολιτικοί κατηγορήθηκαν για δωροδοκίες από τον Άρπαλο.
Ο Δημοσθένης, που ήταν μεταξύ των βασικών υπόπτων, ζήτησε δίκη.
Επιπλέον, ο ομιλητής δεν αρνήθηκε ότι έλαβε χρήματα από τον Άρπαλο.
Σύμφωνα με τον ίδιο, δανείστηκε τριάντα τάλαντα για την πραγματοποίηση πανηγυρικών εορτών.
Μετά από έξι μήνες διαδικασίας, ο Άρειος πάγος παρείχε έναν κατάλογο όσων έλαβαν χρήματα από το Άρπαλο.
Επικεφαλής του καταλόγου ήταν ο Δημοσθένης, ο οποίος, σύμφωνα με το δικαστήριο, έλαβε είκοσι τάλαντα.
Ο διάσημος ρήτορας καταδικάστηκε σε πρόστιμο πενήντα ταλάντων, αν και ζήτησε, αν κριθεί ένοχος, τη θανατική ποινή.
Μετά την απόφαση του Άρειο πάγο, ο Δημοσθένης αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί .
Ο Άρπαλος χρησιμοποίησε τους θησαυρούς του για να δωροδοκήσει ρήτορες . Πλούταρχος, ο οποίος πήρε πληροφορίες από τα γραπτά του Θεόπομπου, και αφηγείται την ιστορία της δωροδοκίας του Δημοσθένη από τον Αρπαλο.
— Η δωροδοκία του Δημοσθένη από το ‘Άρπαλο όπως την περιγράφει ο Πλούταρχος
Κάποια βραδιά κάλεσε τον Δημοσθένη και του έδειξε ένα ολόχρυσο κύλικα. Ο Δημοσθένης εντυπωσιάστηκε και τον ερώτησε πόσο αξίζει.
Ο ΄Αρπαλος του απάντησε 20 τάλαντα. Αργότερα το ίδιο βράδυ, ο μέγας καταχραστής, του έστειλε δώρο τον κύλικα συν 20 επιπλέον τάλαντα
Για να αντιληφθούμε το μέγεθός της δωροδοκίας 1 τάλαντο αντιστοιχούσε σε3
23 έως 29 χιλιόγραμμα χρυσό ή ασήμι, ανάλογα βέβαια την εποχή την πόλη και τη χώρα – κράτος. Θα μπορέσαμε να πούμε κατά Μ. Αντιστοιχούσε σε μισό τόνο χρυσού ασημιού .
– Η ΦΥΓΗ ΚΑΙ Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΡΠΑΛΟΥ
Σύμφωνα με τον Quintus Curtius Rufus, Ρωμαίο ιστορικό που έζησε τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο Αλέξανδρος άρχισε να προετοιμάζεται για εκστρατεία κατά της Αθήνας .
Εν τω μεταξύ ο Άρπαλος αντιλαμβανόμενος την κατάσταση εξελίσσεται άσχημα γι’αυτον , κατόρθωσε πάλι με δωροδοκίες να ξεφύγει από τις φυλακές, που τον είχαν κλείσει οι Αθηναίοι και να μεταβεί στο Ταίναρο της Πελοποννήσου, όπου είχε τη φρουρά, το στρατό και τον κρυμμένο θησαυρό. Απ΄ εκεί έφυγε για την Κρήτη και εν συνεχεία στην Αίγυπτο, όπου και δολοφονήθηκε από τον Σπαρτιάτη Θίβρωνα, που και αυτός δολοφονήθηκε από τους Πτολεμαίους.
ΠΩΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Ο ΑΡΠΑΛΟΣ
Στις αρχαίες πηγές, ο Άρπαλος αξιολογήθηκε αποκλειστικά ως καταχραστής και άνθρωπο που είχε τάση για κραιπάλες ,φιλήδονο, , άτομο που πρόδωσε τον βασιλιά που του έκανε καλό .
Πολλοί είναι οι ιστορικοί που συμφωνούσαν ότι ο Άρπαλος ήταν καταχραστής .
.
Άλλοι ιστορικοί δεν είναι τόσο ξεκάθαροι στις εκτιμήσεις τους, και θεώρησαν τον Άρπαλο έναν χρήσιμο μάνατζερ για τον Αλέξανδρο ο οποίος όμως δεν ήταν ξένος στην απόκτηση και τον εκβιασμό.
Το ταλέντο του ως οργανωτή, μέσω του οποίου μπορεί να έλαβε συγχώρεση μετά την πρώτη παρασπονδία του πριν από τη μάχη της Ισσού, εκδηλώθηκε με την καθιέρωση νομισμάτων από περσικούς θησαυρούς, την κατάλληλη προμήθεια οπλισμού για το στρατό και τη στρατολόγηση μισθοφόρων.
Οι ενέργειες ενός αξιωματούχου μπορούν επίσης να εξεταστούν στο πλαίσιο του αγώνα για την εξουσία.
Ο Άρπαλος ήταν σίγουρος για τον θάνατο του Αλέξανδρου στην Ινδία , ήταν ένας από τους πρώτους που άρχισε να προετοιμάζει το έδαφος για τον μετέπειτα αναπόφευκτο αγώνα για την εξουσία, στον οποίο θα χρειαζόταν χρήματα και στρατούς μισθοφόρων
Αυτή η συμπεριφορά του Άρπαλου έκανε μεγάλη εντύπωση στον Αλέξανδρο.
Η ασυνειδησία, η εχθρότητα και η προσδοκία του θανάτου του βασιλιά στον κύκλο των φίλων της νεολαίας και των στενών συνεργατών εκδηλώθηκαν πιο ξεκάθαρα στη συμπεριφορά του Άρπαλου.
Η φυγή του Άρπαλου στην Αθήνα μπορεί επίσης να ιδωθεί στο πλαίσιο της επιθυμίας να σώσει μια ζωή, παρά μιας προδοσίας.
Μετά την εκτέλεση του μακρινού συγγενή του, του Κλέανδρος γιου του Πολεμοκράτητα που καταγόταν επίσης από την Ελίμεια ο Άρπαλος απειλήθηκε επίσης με θάνατο, αφού ο Αλέξανδρος θα μπορούσε να προσάψει πολλές κατηγόριες που να είχαν σχέση και με αυτόν .
Η υπόθεση του Άρπαλου. ήταν απόδειξη της αρχικής διάλυσης της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου, ένδειξη της εκπληκτικής ευθραυστότητάς της.
Η κατάσταση όταν ένας αξιωματούχος με επιρροή με το βασιλικό θησαυροφυλάκιο και έναν στρατό μισθοφόρων φτάνει σε μια πόλη στα περίχωρα της αυτοκρατορίας δείχνει τις ελλείψεις στην κυβέρνηση.
Ο νεαρός βασιλιάς ήξερε πώς να κερδίζει στο πεδίο της μάχης και κατακτούσε όλο και περισσότερα εδάφη, αλλά είχε πολύ λίγο έλεγχο σε αυτές τις περιοχές .
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Πολλές φόρες η δημοσίευση χαρακτηρισμών ανθρώπων έστω και αν έχουν φύγει πριν από πάρα πολλά χρόνια είναι ανεπίτρεπτο ,προς χάριν όμως της ιστορικής αλήθειας δεν πρέπει να αποκρύπτονται πραγματικά γεγονότα αφού προηγουμένως αναζητήσουμε σε βάθος και κάποιες άλλες απόψεις που ενδεχόμενα να ήταν αληθινές
Ερευνώντας για τον Άρπαλο στην βιβλιογραφία τόσο την έντυπη όσο και την ηλεκτρονική το ποσοστό της αρνητικής γνώμης για το Άρπαλο ξερνούσα το 95% υπάρχουν όμως και θετικές απόψεις στην κρίση του κάθε ανθρώπου εναπόκειται η αποδοχή μέρους ΄όλων των απόψεων.

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: