Σταύρου Π. Καπλάνογλου
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Από τα μαθητικά μας χρόνια ακούγαμε για την ”Κάθοδο των Δωριέων’’
Δεν μας είπαν όμως ποτέ ότι ήρθαν από την περιοχή της Δ. Μακεδονίας και την οροσειρά της Πίνδου και ειδικότερα από την περιοχή του Βοΐου της Κοζάνης και την περιοχή του όρους Λάκμος που βρίσκεται στα όρια των Π.Ε. Τρικάλων και Ιωαννίνων
Η λεγόμενη «Κάθοδος των Δωριέων» ή «Επιστροφή των Ηρακλειδών» όπως αλλιώς λέγεται είναι θεωρία ιστορική και γλωσσολογική σύμφωνα με την οποία περί τον 12ο αιώνα π.Χ. Eλληνικά φύλα έχοντας σύγχρονο οπλισμό για την εποχή τους όντας γνώστες της επεξεργασίας του σιδήρου και κρατώντας στα χέρια σιδερένια όπλα που μέχρι τότε ήταν άγνωστα για τους υπόλοιπους Έλληνες εξαφάνισαν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό .
Περιγράφοντας τα φρούρια του δήμου Βοΐου της Κοζάνης είδαμε ότι η περιοχή αυτή έχει πράγματι αρκετά σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος , δυστυχώς όμως η έρευνα για αυτήν είναι σχεδόν μηδενική .
Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες πληροφορίες για το Βοΐο , την ιστορία του ,τους Δωριείς , την Κάθοδο τους προς τα νότια και την αναθεωρημένη πια ,σημερινή άποψη των ιστορικών για τις αιτίες που εξαφάνισαν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό και φυσικά ότι άλλο πιστεύουμε ότι θα σας φανεί χρήσιμο για διαμόρφωση της άποψης για την η ιστορία του τόπου αυτού και της σημασίας για την δημιουργία του Ελληνικού έθνους .
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΒΟΙΟΝ
Η περιοχή του Βοΐου βρίσκεται Β.Δ τμήμα της Δυτικής Μακεδονίας σε αυτή δεσπόζει ο ορεινός όγκος του Βοΐου που έδωσε το όνομα του και στον σημερινό δήμο που καλύπτει την όλη περιοχή.
Το όρος Βόιο (καθ. Βόιον) ξεκινώντας από τα νότια του νομού Καστοριάς, περνάει στα δυτικά του νομού Κοζάνης και καταλήγει στα βόρεια του νομού Γρεβενών. Είναι ένα βουνό που σχηματίζεται από επιμέρους ορεινούς όγκους και δεν ξεχωρίζει στο τοπίο λόγω της γειτνίασης του με τους μεγάλους ορεινούς όγκους της Πίνδου.
Το ύψος του είναι 1.802 μέτρα, το μήκος του 45 χιλιόμετρα και στο μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από δάση (Οι δυτικές πλαγιές είναι ιδιαίτερα απόκρημνες, ενώ οι ανατολικές περισσότερο ομαλές. )
Μεταξύ των νομών Καστοριάς και Κοζάνης στο όρος Βόιο ξεχωρίζουν τα Όντρια, ένα τμήμα του βουνού ιδιαίτερου φυσικού κάλους
Στο Βόιο βρίσκονται οι κύριες πηγές του ποταμού Αλιάκμονα.
Το Βόιο, που αναφέρεται σε κείμενο του Θουκυδίδη, κατοικήθηκε από την προϊστορική εποχή.
Αυτό αποδεικνύουν και τα ευρήματα στον Πεντάλοφο, στην Απιδέα, στον Κλέψιο, στην Πλατανιά, στο Ροδοχώρι, στη Δραγασιά, στο Καστράκι και στο Παλαιόκαστρο Σιάτιστας. Με βάση τη ρίζα της αρχαίας αυτής λέξης, Βόιο ‘‘Ευ-βοίον’’, των Δωριέων, διασώζεται σήμερα και μια σειρά άλλων αρχαίων ελληνικών τοπωνυμιών, όπως Βογιούσα, Βοβούσα, Εύβοια, Βοιωτία και Βοιές Λακωνίας, τα οποία σχετίζονται με τις μετακινήσεις αυτού του φύλου προς τη Νότια Ελλάδα.
Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΒΟΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
Η περιοχή του Βοΐου ανήκε στην ιστορική περιοχή της Ορεστίδας , τμήματα της σε κάποιες περιόδους και στην περιοχή της αρχαίας Ελίμειας της Άνω Μακεδονίας
Αρχαίοι τάφοι, αγγεία και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα βεβαιώνουν την ύπαρξη αρχαίων πολισμάτων
Ελίμεια, Λικνάδες,Λεβαία, Εράτυρα ή Ερέτρια , Πέλεκον , πόλεις αγνώστου ονόματος στην Πλατανία και την Νεάπολη κ.α
Καμιά ιστορική έρευνα δεν έγινε και με την παρέλευση του χρόνου τα αρχαιολογικά τεκμήρια χάνονται
Σήμερα το Βοΐο δυστυχώς είναι υποβαθμισμένο ,υπάρχει ο δήμος Βοΐου, οι κάτοικοι του ασχολούνται με την γεωργία κυρίως , την επεξεργασία της γούνας και την εκτροφή γουνοφόρων ζώων , αλλά δυστυχώς στο αιώνα που πέρασε ο πληθυσμός υποδιπλασιάστικε και ο μέσος όρος ηλικίας των κατοίκων του ανέβηκε πολύ με αποτέλεσμα οι νέοι να είναι μειοψηφία ,γιατί δυστυχώς δεν έχουν την δυνατότητα επαγγελματικής απασχόλησης και φεύγουν.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ
Η ονομασία Βόιο κατά την αρχαιότητα αναφερόταν σε ολόκληρη την Βόρεια Πίνδο και όχι μόνο στο σημερινό δήμο .
Πιθανόν το όνομα του Βοΐου να προέρχεται
1.Από την αρχαία ελληνική λέξη βοῦς < βώυς < ινδοευρωπαϊκή (ρίζα )
βόειος < αρχαία ελληνική βόειος
— 2.Από την αρχαία ελληνική λέξη: βουή < αρχαία ελληνική βοή από τη βοή των νερών
— Γράμμος
Ο όγκος του βρίσκεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα και καταλαμβάνει το βορειοανατολικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων, το νοτιοδυτικό του νομού Καστοριάς και ένα τμήμα της νοτιοανατολικής Αλβανίας.
Στα ανατολικά του από την ελληνική πλευρά περικλείεται από τον Σμόλικα και το Βόιο. Ουσιαστικά αποτελεί τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου που καταλαμβάνει ολόκληρη την δυτική Ελλάδα. Είναι σκεπασμένος από πυκνά δάση και από αυτόν ξεκινούν πολλά υδάτινα ρεύματα όπως ο Αλιάκμονας, ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας που πηγάζει σε ελληνικό έδαφος
–Πίνδος
Η οροσειρά της Πίνδου Είναι η μεγαλύτερη οροσειρά της Ελλάδας με ψηλότερη κορυφή το Σμόλικα (2.637 μ.).
Συμπεριλαμβάνει τα όρη Γράμμος και Βίτσι πιο βόρεια ο Γράμμος, και το Βίτσι, Σμόλικας,Βοΐο,Τύμφη (Γκαμήλα ) ,Λύγκος (Βασιλίτσα ),
Μιτσικέλι στην Ήπειρο , Μαυροβούνι,Μετέωρα-Χάσια-
Λάκμος (Περιστέρι ) περιλαμβάνει τα τμήματα Λάκμου-Αθαμανικώων -Νεράιδας (Καπ Γκρας ) και την Μοράβα.
Κόζιακας,Τζουμέρκα νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων , και Άγραφα
Αποτελεί συνέχεια των Δειναρικών Άλπεων που βρίσκονται στην Κροατία.
Λάκμος
Ο Λάκμος (ή Περιστέρι) αποτελεί τμήμα της οροσειράς της νότιας Πίνδου και βρίσκεται στα όρια των νομών Τρικάλων και Ιωαννίνων
Ενώνεται με το Δοκίμι μέσω του αυχένα Μάντρα Χότζα και με την Κακαρδίτσα μέσω του αυχένα Μπάρος Υψηλότερη κορυφή του είναι η Τσουκαρέλα (2.295 μ).[2] Το δυτικό τμήμα του Λάκμου ανήκει στη λεκάνη απορροής του ποταμού Αράχθου ενώ το ανατολικό τμήμα ανήκει στη λεκάνη απορροής του ποταμού Αχελώου.
ΔΩΡΙΕΙΣ–Ποίοι ήταν
Οι Δωριείς ήταν μαζί με τους Ίωνες, τους Αιολείς και τους Αχαιούς, τα τέσσερα μεγάλα ελληνικά φύλα, τα οποία εξαπλώθηκαν στην Ελλάδα σε διαφορετικές περιόδους κατά τη διάρκεια της 2ης χιλιετίας π.Χ. και διαμόρφωσαν το ελληνικό έθνος.h
Η περιοχή στην οποία ξεκίνησαν και στις 4 περιπτώσεις βρισκόταν στην Δυτική Μακεδονία και λίγο έξω από αυτή
— Εθνολογική σύνθεση
Οι ιστορικοί Δωριείς ήταν χωρισμένοι σε τρεις φυλές που ονομάζονταν: Υλλείς, Δυμάνες, Πάμφυλοι. Οι επώνυμοι ήρωες των Δυμάνων και Παμφύλων θεωρούνταν ως γιοι του Αιγιμιού που είχε οδηγήσει τους Δωριείς στη Δωρίδα. Ο ήρωας των Υλλέων, Ύλλος, ήταν γιος του Ηρακλή, που απέκτησε δικαιώματα στο ένα τρίτο του κράτους του Αιγιμιού, βοηθώντας τον εναντίον των Λαπιθών. Οι τρεις φυλές διατήρησαν το χωρισμό τους ακόμη κι όταν διασπάστηκαν αργότερα στα κράτη της Σπάρτης, Άργους, Κορίνθου, Μεσσηνίας και Μεγάρων.
Δύο ακόμη γεωγραφικές και πολιτιστικές ενότητες συνδέονται με τους Δωριείς. Πρόκειται για την Ήπειρο και τη Μακεδονία. Η Ήπειρος έμεινε στην αφάνεια μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους. Κατοικήθηκε από δωρικά φύλα, που δεν είχαν εξελιχθεί πολιτιστικά και δεν ακολούθησαν την ανάπτυξη των άλλων πόλεων της νότιας Ελλάδας, σημαντικότερα από τα οποία ήταν οι Μολοσσοί και οι Θεσπρωτοί. Το έντονο ορεινό ανάγλυφο της Ηπείρου επέδρασε καθοριστικά στη γλώσσα και τις συνήθειες των Ηπειρωτών. Γι’ αυτό και θεωρήθηκε ότι έχουν ιλλυρική καταγωγή. Το ιδίωμα όμως της αρχαίας Ηπείρου φαίνεται να ήταν το δωρικό, με επιδράσεις από την ιλλυρική γλώσσα.
— Η σχέση Δωριέων και Μακεδόνων (Μακεδνών )
Οι δε Μακεδνοί θεωρούνταν ως οι απώτεροι πρόγονοι των υπόλοιπων Δωριέων, καθώς στην αρχική τους κοιτίδα στα όρη του Λάκμου ήταν γνωστοί με αυτό το όνομα, αργότερα όμως η λέξη Δωριείς συμπεριέλαβε στους κόλπους της και τους Μακεδνούς. Αυτό συνέβη μετά την απόσπαση ενός τμήματος από τους Μακεδνούς και την εγκατάστασή του στη Δωρίδα. Οι υπόλοιποι διατήρησαν την ονομασία τους και μετακινήθηκαν βορειότερα, στη Μακεδονία, όπου έγιναν γνωστοί ως Μακεδόνες. Στην πορεία αυτή, άλλο ένα τμήμα αποσπάστηκε για να ακολουθήσει τη δική του πορεία προς τη Μαγνησία.
ΚΟΙΝΑ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ & ΔΩΡΙΕΩΝ
Αναφορικά με τη σχέση Δωριέων και Μακεδόνων, πολλές πόλεις της Μακεδονίας και της νότιας Ελλάδας έχουν κοινό όνομα λόγω κοινής καταγωγής των κατοίκων της.
Για παράδειγμα,
Γόρτυνα στην Κρήτη – Γόρτυνα του Αξιού ποταμού
Άργος – Άργος Ορεστικό.
Βοΐο στην Δ. Μακεδονία – Βοΐο στην Φωκίδα κ.α
Ο Μ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ως ΑΡΓΕΙΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ
Ο Μέγας Αλέξανδρος, μάλιστα, επικαλέστηκε ότι είναι Αργείος για να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες, στοιχείο που συμβάλλει στην αναγνώριση της δωρικής καταγωγής των Μακεδνών.
ΔΩΡΟΣ Ο ΑΔΕΡΦΟΣ ΑΙΟΛΟΥ ΚΑΙ ΞΟΥΘΟΥ (ΠΑΤΕΡΑ ΙΩΝΟΣ – ΑΧΑΙΟΥ )
Οι Έλληνες, ως γνωστόν, είναι απόγονοι του Έλληνος, που είχε απογόνους το Δώρο, τον Αίολο και τον Ξούθο, πατέρα του Ίωνος και του Αχαιού. Αυτοί ήταν αντίστοιχα οι ήρωες των Δωριέων, Αιολέων, Ιώνων και Αχαιών.
Ο ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΥΤΙΖΟΙ
Ακόμη, ο Ηρόδοτος ισχυρίζεται ότι οι Μακεδνοί αποτελούσαν τμήμα των Δωριέων. Δεν αποκλείεται, επίσης, η συσχέτιση των Μακεδνών και Ηπειρωτών με τους Έλληνες της βορειοδυτικής διαλεκτικής ομάδας, αν και τα υπάρχοντα δεδομένα είναι ελάχιστα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι Μακεδνοί και οι Ηπειρώτες ανήκουν στη δυτική ελληνική διαλεκτική ομάδα.
Επομένως οι Μακεδόνες ανήκουν σε μια από αυτές τις ομάδες, κι επειδή αποδείχθηκε ότι δε συγγενεύουν άμεσα με τους Αιολείς και τους Ίωνες αλλά και επιπλέον τα στοιχεία συνηγορούν υπέρ της δωρικής τους καταγωγής, το ορθότερο θα ήταν να τους κατατάξουμε στους Δωριείς.
ΦΥΛΕΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Οι Δωριείς μπορούν γενικά να ταξινομηθούν στις πέντε φυλές που προαναφέρθηκαν, δηλαδή στους Υλλείς, Δυμάνες, Παμφύλους, Μακεδνούς και Ηπειρώτες. Οι πέντε αυτές φυλές περιλαμβάνουν διάφορα φύλα που εντοπίζονται στο γεωγραφικό χώρο της ηπειρωτικής Ελλάδας, της δυτικής Μικράς Ασίας και των στενών του Βοσπόρου, καθώς και στην κεντρική Μεσόγειο, από τη νότια Ιταλία και Σικελία μέχρι τις ακτές της σημερινής Λιβύης
Ταξινόμηση των Δωριέων
ΒΟΡΕΙΟΙ
Μακεδνοί : Ορέστες , Μακεδόνες ,Ελιμιώτες, Μάγνητες
Ηπειρώτες : Άβαντες , Αφείδαντες , Χοάονες ,Βυλλίονες ,Δέξαροι ,Παραυαίοι,Θεσπρωτοί,
Κασσωπαίοι,Μολοσσοί ,Σελλοί,Τυμφαίοι,Παρωραίοι,
ΝΟΤΙΟΙ
Υλλείς : Αργείοι ,Κορίνθιοι,Μεγαρείς,Ρόδιοι,
Κερκυραίοι,Συρακόσιοι,Γελώοι,
Πάμφυλοι : Σπαρτιάτες ,Κρήτες,Θηραίοι,Κυρηναίοι,
— Τι έλεγαν για τους Δωριείς
Κατά την παλαιά παραδοσιακή θεωρία και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, οι Δωριείς ξεκινοντας από 2 σημεία της Πίνδου τα Βόρεια από το όρος Βοΐο της Κοζάνης και από τα κεντρικά το όρος Λάκμος κατέβηκαν στη νότια Ελλάδα περίπου τον 12ο π.Χ. αιώνα και κατέλυσαν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, καθώς διέθεταν όπλα από σίδηρο, που ήταν ανώτερα από τα χάλκινα των Μυκηναίων
Η ‘κάθοδος αυτή ονομάσθηκε ”ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΔΩΡΙΕΩΝ ” η ”ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ”
— Ήταν οι Ηρακλειδείς ;
Πέρα από τις μαρτυρίες των ιστορικών, υπάρχει και το αντίστοιχο μυθολογικό πλαίσιο. Οι Δωριείς κατάγονταν από τον Δώρο, γιο του Έλληνα, ο οποίος είχε υπό την εξουσία του την ηπειρωτική Ελλάδα.
Σε αυτούς κατέφυγαν οι απόγονοι του Ηρακλή, μετά το θάνατο του Ύλλου και τον διωγμό τους από την Πελοπόννησο.
Στην ελληνική μυθολογία, και γενικότερα στην αρχαία Ελλάδα, με τον όρο Ηρακλείδες αναφέρονται οι γιοι του Ηρακλή και οι απόγονοί τους.
Αμέσως μετά τον θάνατο του Ηρακλή και την άνοδό του στον Όλυμπο, τα παιδιά του έμειναν χωρίς προστάτη και καταδιώχτηκαν από τον Ευρυσθέα.
Κατέφυγαν αρχικώς στον βασιλιά της Τραχίνας, τον Κύηκα, που θυμόταν τις ευεργεσίες του Ηρακλή.
Αλλά ο Ευρυσθέας *τον ανάγκασε να τα διώξει. Τότε οι Ηρακλείδες πήγαν στην Αθήνα, όπου βασίλευε ο Θησέας (κατ’ άλλους οι απόγονοί του), και του ζήτησαν άσυλο, καθίζοντας ως ικέτες στον «Ελέου βωμόν». Ο Ευρυσθέας ζήτησε την παράδοση των «ικετών», ωστόσο ούτε ο Θησέας, ούτε άλλος Αθηναίος δέχθηκε να τους παραδώσει, κι έτσι ο Ευρυσθέας κήρυξε τον πόλεμο στην Αθήνα. Στη μάχη που επακολούθησε στην Αττική, οι Αθηναίοι κατατρόπωσαν τον στρατό του Ευρυσθέως, ο οποίος έχασε τη ζωή του, ενώ σκοτώθηκαν και οι 5 γιοί του.
Από τη στιγμή του θανάτου του Ευρυσθέα και της καταστροφής του στρατού του, οι Ηρακλείδες ήθελαν να επιστρέψουν στην Πελοπόννησο, από όπου καταγόταν ο Ηρακλής, ο οποίος μάταια προσπαθούσε να γυρίσει εκεί ως τον θάνατό του
Κατά τον μύθο κάποια στιγμή φιλοξενήθηκαν στην περιοχή του Βοΐου και μόλις το δόθηκε η ευκαιρία τον 11ο αιώνα επικεφαλής των Δωριέων κατηφόρισαν για φθάσουν στην Τίρυνθα έδρα κάποτε του Ευρυσθέα ,έτσι η κάθοδος των Δωριέων ονομάσθηκε και ”Κάθοδος των Ηρακλείδων ”
* Ευρυσθέας ήταν ο βασιλιάς της Τίρυνθας που κάθε φορά προκείμενου να εξοντώσει τον Ηρακλή τον οποίο φοβόταν ότι θα του πάρει τον θρόνο τον έστελνε στην εκτέλεση ενός πιο δύσκολου εγχειρήματος προκείμενου να σκοτωθεί .Οι επιτυχημένες εκβάσεις αυτών των εγχειρημάτων ονομάσθηκαν άθλοι του Ηρακλή.
–Αίτιες της καθόδου των Δωριέων (Ιστορία)
Πέρα από τις μαρτυρίες των ιστορικών, υπάρχει και το αντίστοιχο μυθολογικό πλαίσιο. Οι Δωριείς κατάγονταν από τον Δώρο, γιο του Έλληνα, ο οποίος είχε υπό την εξουσία του την ηπειρωτική Ελλάδα.
Σε αυτούς κατέφυγαν οι απόγονοι του Ηρακλή, μετά το θάνατο του Ύλλου και τον διωγμό τους από την Πελοπόννησο.
Ακόμη, αναφέρεται ότι, όταν οι Ηρακλείδες έφθασαν στον Αιγιμιό, βασιλιά των Δωριέων, ο Ύλλος ζούσε.
Ο Αιγιμιός υιοθέτησε τον Ύλλο και μαζί με τους δυο γιους του, Πάμφυλο και Δυμάνα, τον έκανε συγκληρονόμο στο ένα τρίτο του βασιλείου του.
Διωγμένοι από τα γειτονικά φύλα οι Δωριείς κατέφυγαν, μετά από πολλές μετακινήσεις, στη Δωρίδα και από εκεί στην Πελοπόννησο.
Τη χώρα τη μοίρασαν οι δισέγγονοι του Ύλλου, Τήμενος, Κρεσφόντης και Αριστόδημος, μαζί με τους Πάμφυλο και Δυμάνα.
Την κατάκτηση της Πελοποννήσου και την κυριαρχία τους στους αχαϊκούς πληθυσμούς, οι Δωριείς την ερμήνευσαν με το μύθο της “επανόδου των Ηρακλειδών”, δηλαδή την επιστροφή των απογόνων του Ηρακλή στην αρχαία τους κοιτίδα.
Οι Δωριείς κινδύνευαν κι αυτοί από άλλους λαούς. Αναζητούσαν καλύτερες συνθήκες ζωής (δηλαδή εύφορο έδαφος και ήπιο κλίμα)
Αυτή η εσωτερική μετανάστευση των Δωριέων αποτέλεσε τμήμα της γενικότερης προσπάθειας των δυτικών φυλετικών ομάδων να κατακτήσουν νέες περιοχές. Οι ακριβείς συνθήκες της μετακίνησής τους προς νότον παραμένουν άγνωστες. .
Είναι φανερό ότι οι Δωριείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τους τόπους εγκατάστασής τους, καθώς είτε δέχτηκαν την πίεση άλλων φυλετικών ομάδων, είτε οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι δεν επαρκούσαν
— Αιτίες της καθόδου των Δωριέων (Μυθολογία )
Πέρα από τις μαρτυρίες των ιστορικών, υπάρχει και το αντίστοιχο μυθολογικό πλαίσιο. Οι Δωριείς κατάγονταν από τον Δώρο, γιο του Έλληνα, ο οποίος είχε υπό την εξουσία του την ηπειρωτική Ελλάδα.
Σε αυτούς κατέφυγαν οι απόγονοι του Ηρακλή, μετά το θάνατο του Ύλλου και τον διωγμό τους από την Πελοπόννησο.
Ακόμη, αναφέρεται ότι, όταν οι Ηρακλείδες έφθασαν στον Αιγιμιό, βασιλιά των Δωριέων, ο Ύλλος ζούσε.
Ο Αιγιμιός υιοθέτησε τον Ύλλο και μαζί με τους δυο γιους του, Πάμφυλο και Δυμάνα, τον έκανε συγκληρονόμο στο ένα τρίτο του βασιλείου του.
Διωγμένοι από τα γειτονικά φύλα οι Δωριείς κατέφυγαν, μετά από πολλές μετακινήσεις, στη Δωρίδα και από εκεί στην Πελοπόννησο.
Τη χώρα τη μοίρασαν οι δισέγγονοι του Ύλλου, Τήμενος, Κρεσφόντης και Αριστόδημος, μαζί με τους Πάμφυλο και Δυμάνα.
Την κατάκτηση της Πελοποννήσου και την κυριαρχία τους στους αχαϊκούς πληθυσμούς, οι Δωριείς την ερμήνευσαν με το μύθο της “επανόδου των Ηρακλειδών”, δηλαδή την επιστροφή των απογόνων του Ηρακλή στην αρχαία τους κοιτίδα.
ΤΥΡΡΗΝΟΙ ΚΑΙ ΔΩΡΙΕΙΣ
— Αναφορά του Ηροδότου στους Τυρρηνούς -Πελασγούς και Δωριείς σε μετάφραση από τις Ιστορίες του από το 1ο βιβλίο ”Κλειώ”
Ο οποίος να σημειώσουμε ότι είχε γεννηθεί τον 5ου αιώνα π.Χ.,στην Αλικαρνασσό , μια δωρική αποικία στη νοτιοδυτική ακτή της Μικράς Ασίας
‘’ 1.57.1] Ποιά γλώσσα μιλούσαν οι Πελασγοί δεν ξέρω να πω με βεβαιότητα. Αν όμως πρέπει να πω τη γνώμη μου βασισμένος στους Πελασγούς, που και τώρα ακόμη κατοικούν πάνω από τους Τυρρηνούς στην πόλη Κρηστώνα και που κάποτε ήταν γείτονες αυτών που τώρα ονομάζονται Δωριείς (αφού τότε οι Πελασγοί κατοικούσαν τη χώρα που τώρα τη λένε Θεσσαλιώτιδα)· ‘’ Στο μικρό αυτό κομμάτι των ιστοριών του Ηροδότου, βλέπουμε την ταυτόχρονη παρουσία Πελασγών ,Τυρρηνών και των Δωριέων και αυτό έχει την σημασία του όπως θα δούμε στην συνέχεια.
— Ποια σχέση μπορεί να είχαν με του Τυρρηνούς
Έχουμε γράψει στο παρελθόν για τους Τυρρηνούς και τους λαούς της θάλασσας.
Η ταυτόχρονη παρουσία των Τυρρηνών στην Δ. Μακεδονία και των Δωριέων είναι εμφανής Στον 12ο και τον 11ο αιώνα π.Χ έκαναν έντονη την παρουσία τους με τις μετακίνησης τους και το έργο τους. Αν δεν ήταν ο ίδιος λαός ,είχαν συγγένεια προερχόμενοι και οι δυο από τους Πελασγούς
Οι χρονολογίες συμπίπτουν, με την ήττα των λαών της θάλασσας που έχουμε πει ότι στην συμμαχία αυτών των Λαών, συμμετείχαν και οι Τυρρηνοί και μια ομάδα τράβηξε για την Ιταλία εποικίζοντας την περιοχή της Ετρουρίας στην κεντρική και βόρεια Ιταλική χερσόνησο ,και δεν αποκλείεται μια δεύτερη ομάδα να είναι αυτή που επικεφαλής τον Έλυμο επέστρεψε στα πάτρια εδάφη συγκρούσθηκε με τους ομοφύλους τους που δεν είχαν απομακρυνθεί από τον τόπο τους (Δωριείς) κατά τον χρόνο δράσης των Λαών της θάλασσας και δημιούργησε την Ελίμεια και στην συνέχεια την Αιανή και συγχρόνως έχοντας εμπειρία πολέμου και οικονομική άνεση (αυτό φαίνεται από την δημιουργία 2 πόλεων σε μικρο χρονικό διάστημα, Ελίμεια από τον πατέρα και Αιανή από τον γιο , εξανάγκασαν τους γηγενείς αργότερα τους ονόμασαν Δωριείς , να φύγουν και μαζί με άλλους ομοφύλους τους που συνάντησαν στην περιοχή του όρους Λάκμου της Πίνδου περνώντας από την Δεσκάτη και να μεταβούν στον Κίσσαβο αρχικά.
Οπως και να εχει οι Δωριείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τους τόπους εγκατάστασής τους, καθώς είτε δέχτηκαν την πίεση άλλων φυλετικών ομάδων, είτε οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι δεν επαρκούσαν πια.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ 12ου &11ου ΑΙΩΝΑ π.Χ.
Τον 11ο αιώνα π.Χ. μετά την απόφαση των Δωριέων να φύγουν από τον τόπο τους η διαδρομή που ακολούθησαν μετά την συνάντηση των κατοίκων της Πίνδου από το Βοΐο και την περιοχή του όρους Λάκμος ,προφανώς λόγω θέσεως , ο πρώτος προορισμός είναι το όρος Κίσσαβος εκεί θα αντιμετωπίσουν την εχθρότητα των γηγενών κατοίκων που θα τους εκδιώξουν. Έτσι επιστρέφουν στον αρχικό τόπο συγκέντρωσης στην Εστιώτιδα.
Γι΄ αυτή την μετακίνηση και την μετάβαση από τον Κίσσαβο στην Εστιώτιδα και μετά στην στην Πελοπόννησο μέσω Δωρίδος γράφει και πάλι ο Ηρόδοτος
” [1.56.3] Γιατί όσο βασίλευε ο Δευκαλίων, κατοικούσαν τη Φθιώτιδα, στα χρόνια πάλι του Δώρου, γιου του Έλληνος, τη χώρα στις πλαγιές της Όσσας* και του Ολύμπου που τη λένε Ιστιαιώτιδα.** Κι αφότου και από την Ιστιαιώτιδα τους ξεσήκωσαν οι Καδμείοι, κατοικούσαν στην Πίνδο με το όνομα έθνος Μακεδνόν. Από εκεί πάλι άλλαξαν τόπο και πήγαν στη Δρυοπίδα και από τη Δρυοπίδα έφτασαν πια εκεί που είναι, δηλαδή στην Πελοπόννησο, και ονομάστηκαν έθνος Δωρικό.”
* Οσσα είναι το άλλο όνομα του Κισσάβου.
** Ἱστιαιώτιδα ,Εστιαιώτις ή Ιστιαιώτις Περιοχή της Θεσσαλίας κατά την αρχαιότητα. Ήταν το ένα από τα τέσσερα τμήματα στα οποία είχε διαιρεθεί η Θεσσαλία. Τα άλλα τρία ήταν η Πελασγιώτις, η Θεσσαλιώτις και η Φθιώτις. Η Ε. βρισκόταν στο δυτικό μισό του βόρειου τμήματος της Θεσσαλίας και στο βόρειο μισό του δυτικού και συνόρευε με τη Μακεδονία και την Ήπειρο.
Ο επόμενος προορισμός είναι η περιοχή της Φθιώτιδος και θα κατευθυνθούν στην περιοχή της Φωκίδος, εκεί θα δημιουργήσουν την Δωρική Τετράπολη που δυο από τις πόλεις της θα έχουν τα ονόματα της πατρίδος τους ,Βοΐον και Πίνδος
Με βάση την Δωρική Τετράπολη θα επεκταθούν στην Βοιωτία και τη Εύβοια που από την ρίζα του ονόματος Βοΐον , πήραν το όνομά τους οι Βοιωτοί, οι Ευβοείς .
Αργότερα θα τους δούμε να μεταναστεύουν στα Μέγαρα, στην Κόρινθο και στο Άργος, κατέλαβαν την κοιλάδα του Ευρώτα όπου θα δημιουργήσουν το Βοΐο της Λακωνίας και η τελευταία τη Στενύκλαρο στο Μεσσηνιακό κάμπο, ενώ μια σημαντική ομάδα Δωριέων παρέμεινε στην Δωρίδα. ,και την υπόλοιπη Πελοπόννησο
Ακολούθησε ένα κύμα μετανάστευσης των Δωριέων στα νησιά του Αιγαίου, τα Μικρασιατικά παράλια και την Κύπρο. Περιοχές όπως τα Κύθηρα, η Κρήτη, η Μήλος, η Θήρα, η Ρόδος και η Κως, καθώς και τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια περιήλθαν στον δωρικό έλεγχο,από ότι φαίνεται και πιο πάνω από την Σμύρνη θα δημιουργήσουν την πόλη Βοΐονε .
Οι Δωριείς επιχείρησαν επίσης να καταλάβουν την Αττική, χωρίς όμως επιτυχία.
Κατά το δεύτερο Ελληνικό αποικισμό, μαζί με τις άλλες Ελληνικές δυνάμεις, οι Δωριείς δημιούργησαν αποικίες στη Μεγάλη Ελλάδα, δηλαδή τη νότια Ιταλία και Σικελία, όπως τις Συρακούσες, καθώς και στα στενά του Βοσπόρου.
Για πολλά από αυτά τα μέρη θα μας δοθεί η ευκαιρία να μιλήσουμε στην επόμενη δημοσίευση και ειδικότερα για εκείνα που έφεραν το όνομα του Βοΐου είτε αυτούσιο είτα σαν συνδετικό στο όνομα τους.