Home   >   MAGAZINO   >   ΙΣΤΟΡΙΑ   >   Το Νησλί και το νησί των ψυχών της Πισιδίας

Το Νησλί και το νησί των ψυχών της Πισιδίας

By on 09/04/2022
ΤΑ ΔΥΟ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΝΑΣ (ΕΓΙΡΔΙΡ ) ΣΕ ΥΨΟΜΕΤΡΟ 917 ΜΕΤΡΩΝ
1.Νησλί ,Νις Νησίν και Νησίον ,”Πράσινο νησί”, Yeşilada. Νις (Yeşil Ada) (“Green Island )”,
2. Το νησί των ψυχών , Can ada (Νησί της ζωής )
Σταυρού Π. Καπλάνογλου Σπάρταλη εκ πατρός
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Προέκταση κατά κάποιο τρόπο κοινωνικά ,θρησκευτικά οικονομικά ,εκπαιδευτικά της Ελληνικής Σπάρτης αποτελούσε ένα νησάκι που βρισκόταν μέσα στην λίμνη της Πρόσταιν(ν)ας ή Προστάνας (σήμερα Εγιρδήρ ) που λεγόταν Νησλί ή Νησίον ή Νίσαντα ( Yeşil Ada ) και όλοι οι κάτοικοι του ήταν Έλληνες.
Αποτελούσε την τρίτη σε σπουδαιότητα Ελληνική κοινότητα στην Πισιδία με 125 Xριστιανικές οικογένειες.
Κοντά του βρισκόταν ένα μικρότερο νησί το οποίο ήταν ακατοίκητοι ,που το έλεγαν Νησί των ψυχών ή Νησί της ζωής σήμερα αποκαλείται Can ada
Χρησιμοποιήθηκε για ένα μικρο διάστημα σαν τόπος εξορίας και εξολόθρευσης Ελλήνων , έχοντας πάνω του 5000 ανθρώπους το 1921–1922
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ
Τα δυο νησιά βρισκόταν μέσα στην λίμνη της αρχαίας Προστάνας και σήμερα Εγιρδίρ
της οποίας η επιφάνεια βρίσκεται στα 917 μέτρα.
Την εποχή των Ελλήνων η μετακίνηση ανάμεσα στην πόλη του Εγιρδίρ και του κατοικημένου νησιού γινόταν με βάρκες ,φυσικά το ίδιο γινόταν και για ανθρώπους που ήθελαν να καλλιεργήσουν την γη του ακατοίκητου νησιού
Σήμερα έπαψαν να είναι νησιά (με την τυπική έννοια του όρου ) μια και συνδέονται με την πόλη του Εγιρδίρ με γέφυρες και ένα στενό δρόμο
Πολύ πιθανόν στην αρχαιότητα να υπήρχε αυτή η σύνδεση με φυσικό τρόπο .
Υπάρχει και μια δεύτερη εκδοχή. Πιστεύουν ακόμη πως ο Τούρκος τσιφλικάς Ιλάνογλου γκρέμισε ο ίδιος ένα μέρος της στενής λωρίδας γης που ένωνε τα δυο νησάκια που ήταν προέκταση του ακρωτηριού (ονομασία που είχε το Εγιρδηρ την εποχή των Βυζαντινών λεγόταν Ακρωτήρι και η σημερινή ονομασία αποτελεί παραφθορά του ονόματος )
Το έκανε έτσι ώστε να αποκλείσει το νησάκι του και να το κάνει πιο ασφαλές
Η απόσταση από το κέντρο της παράκτιας πόλης έως το Νησλι (90στρ ) είναι 1,5 χιλιόμετρο , στο ενδιάμεσο περίπου της απόστασης βρίσκεται το Νησί της ζωής ( 10 στρέμματα και λίγο πιο μπροστά ένα τεχνητό λιμανάκι για βάρκες ,
Η απόσταση του Εγιρδηρ από την Σπάρτη είναι 34 χιλιόμετρα από το Βουρδούρι 68 χιλιόμετρα και από την Αττάλεια 190 χιλιόμετρα
1ον ΝΗΣΛΙ – ΝΗΣΙΟΝ -ΝΙΣ – YESILADA
Απέχει 1,5 χλμ από το κέντρο της πόλης Eğirdir. διατηρεί την αυθεντικότητά της με τα ξύλινα σπίτια με τα πέτρινα θεμέλια, τα στενά δρομάκια και ένα μικρό καταφύγιο ψαράδων σε μια έκταση 90 στρεμμάτων.
ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΩΣ ΤΟ 1922
Η απογραφή του 1881-1893 δίνει 1325 Έλληνες
Το 1914 ο αριθμός των Ελλήνων σχεδόν διπλασιάζεται γίνονται 2982 για να Απομείνουν λίγο πριν από την εκδίωξη το 1922 σε600-700 άτομα
Ενδεχόμενα πριν από το 1300 μ.Χ. το νησί να ήταν ακατοίκητοι
Κατοικήθηκε από Ελληνικές οικογένειες όταν στάλθηκαν εκεί από τον Hamit Bey ενδεχόμενα από τότε όλος ο πληθυσμός του να παρέμενε έως και την αναγκαστική φυγή μόνον Ελληνικός
ΝΙΣΛΗΔΙΚΗ ΠΙΘΑΝΟΝ Η ΑΠΩΤΕΡΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΑΣ ΣΤ. ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ
Ο παππούς μου Σταύρος Καπλάνογλου γεννημένος το 1867 πολύ μικρός έμεινε ορφανός και από τους δυο γονείς , βρέθηκε στην Σπάρτη ,βαπτίσθηκε από ένα συμπατριώτη του ο οποίος και τον μεγάλωσε. Παντρεύτηκε στην Σπάρτη και όλα τα παιδιά του γεννήθηκαν εκεί όπως και ο πατέρας μου
Στην προσφυγική γειτονιά μας υπήρχε μια οικογένεια με το όνομα Μπακιρτζόγλου που ο πατέρας μου έλεγε ότι είναι από το Εγιρδήρ (προφανώς το Νησί )και μου έλεγε ότι ήταν ξάδερφια του .
Στην Ελλάδα πολλοί πρόσφυγες από το Εγιρδήρ έφεραν το επίθετο Καπλάνογλου ή Καπλανίδης ή και Καπλάνης μια και υπήρχε πίεση τα πρώτα χρόνια παρουσίας τους στην Ελλάδα για Ελληνοποίηση του ονόματος
Αυτά μας κάνουν να υποθέτουμε ότι πιθανόν από την μεριά του παππού μας να ήμασταν Νισλήδες ,φυσικά καμιά αμφιβολία δεν έχουμε από την πλευρά της γιαγιάς μας που το επίθετο Ουλκέρογλου έφεραν πολλοί γηγενείς Σπαρταλήδες
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ
1o Νησλι Νησί – Νησίν και Νησίον
Νησί – Νησίν και Νησίον
Την εποχή των Ελλήνων το αποκαλούσαν απλώς Νησλί και τους αποκλειστικά Έλληνες κατοίκους του Νησλίδες
Ετυμολογικά η λέξη νησί έχει ως εξής νησί < μεσαιωνική ελληνική νησίν < Ελληνιστική κοινή νησίον < αρχαία ελληνική νήσος
Είναι ένα τμήμα ξηράς που βρέχεται από όλες τις μεριές του από νερό.
Διαχρονικά όλες αυτές της ονομασίες δηλαδή Νησί,Νησιν και Νησίον χωρίς αλλά πρόσθετο συνδετικό έφερε το κατοικούμενο νησί
2ο Νις ada
Οι Τούρκοι το αποκαλούσαν Nis ada από πρόσθεση στο Ελληνικό όνομα της λέξης Adasi (Ada )
3o Yeşil Ada
Σήμερα ονομάζεται Yeşil Ada που σημαίνει “Πράσινο νησί”
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΝΙΣΛΗΔΩΝ
Το μεγάλο νησί της λίμνης της Πρόσταινας ή αργότερα του Βυζαντινού Ακρωτηριού στην αρχαιότητα ήταν ακατοίκητο
Όλοι οι Ελληνόρθοδοξοι Χριστιανοί μέχρι την επέλαση των Οθωμανών κατοικούσαν στην πόλη και τα δυο νησάκια ενδεχόμενα να ήταν ακατοίκητα καταφύγια των ψαράδων.
Εάν οι πληροφορία είναι σωστή η κατοίκηση του Νησιού αρχίζει από το 1300 μ.Χ
όταν Hamit Bey φέρνει στο Εγιρδίρ Έλληνες και τους εγκαθιστά στο μεγάλο νησί της λίμνης Πολύ πιθανόν μέσα σε αυτούς να ήταν και κάτοικοι της πόλης του Ακρωτηριού μια και τα διάφορα φυλετικές ομάδες ΄΄μελέτια ΄΄σύμφωνα με την πολιτική των Οθωμανών ήθελαν να ζουν σε χωριστές συνοικίες (μαχαλάδες)
Κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων του Ρουμ , ο Χαμίντ Μπέης σχημάτισε έναν μικρό στρατό από περιπλανώμενους Τουρκμένους που ονομαζόταν Χαμίτ Τουρκμέν .
Κατέλαβαν την περιοχή γύρω από τη Σωζόπολη ( Uluborlu ), την οποία έκανε πρωτεύουσά του.
Ο εγγονός του Feleküddin Dündar κατέκτησε το Βυζαντινο Ακρωτήρι ( Eğirdir) και το έκανε πρωτεύουσα του μπεϊλίκι του.
Η πόλη ονομαζόταν τοτε Felekâbât. Το Beylik περιλάμβανε περίπου τις σημερινές περιοχές Eğirdir
Από τότε, οι άνθρωποι του χωριού που ενδεχόμενα προερχόταν από περιοχή μακρυά από την λίμνη άρχισαν να ασχολούνται με τη γεωργία, την μελισσοτροφία και άλλα αγροτικές εργασίες για να ζήσουν.
Λίγο αργότερα θα μάθουν και θα ασχοληθούν και με την αλιεία
Τους δυο τελευταίους αιώνες το Νησί συνδέθηκε στενά με την Σπάρτη σε τεοι σημείο που να θεωρείται συνοικία της (έστω και απομακρυσμένη )
Αν και ανήκε όπως ήταν φυσικό στο δήμο του Εγιρδήρ.
Όπου χριστιανοί αντιπροσωπεύονταν στο δωδεκαμελές αιρετό Συμβούλιο της πόλης με ένα σύμβουλο (itare Azasi = επαρχιακός σύμβουλος). Στη θέση αυτή χρημάτισε ο Φυντάνογλου
Ητα μια προέκταση κατά κάποιο τρόπο κοινωνικά ,θρησκευτικά οικονομικά ,εκπαιδευτικά της Ελληνικής Σπάρτης
Το Νησλί της Πισιδίας υπήρξε μία από τις ωραιότερες και ανθηρότερες οικονομικά κοινότητες της.
Μαζί με τη Σπάρτη αποτελούσαν ουσιαστικά μια κοινότητα, παρά τη σημαντική – για την εποχή εκείνη – απόσταση που τις χώριζε.
. Το Νησί αποτελούσε μια προέκταση, η προβολή της ζωής και της ψυχής της Σπάρτης προς βορράν πάρα το γεγονός ότι βρισκόταν 34 χιλιόμετρα μακρυά από την Σπαρτη.
Γιατί όχι μονάχα ο εμπορικός παλμός και η σφύζουσα κοινωνική ζωή, αλλά ολόκληρος ο ιστός της ελληνικής παράδοσης και των πεπρωμένων τους ήταν κοινός.
Και ήταν απόλυτα φυσικό η μικρότερη κοινότητα να εξαρτά και να εναρμονίζει τη ζωή της από την πιο μεγάλη.
Γι’ αυτό και όλα τα χρόνια της ακμής του Ελληνισμού οι δύο κοινότητες, το Νησί και η Σπάρτη, έζησαν σαν μία.
Κάτι που, παραδόξως, δεν συνέβη, τουλάχιστον σε τέτοιο βαθμό, με καμιά από τις άλλες κοινότητες της Πισιδίας, που διατήρησαν σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική τους αυτοτέλεια.
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟ ΝΗΣΙ
Τόσο για το Νησί, όσο και για τη Σπάρτη, αλλά και τις άλλες χριστιανικές κοινότητες της Πισιδίας ο κεντρικός άξονας της πνευματικής και κοινωνικής ζωής είναι ο Μητροπολίτης Πισιδίας υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Λυκίας, Σίδης, Μυρέων και Ατταλείας και Μικράς Αντιοχείας.
Ο Δεσπότης έδρευε στη Σπάρτη όπου και το Μητροπολιτικό μέγαρο, επισκεπτόμενος συχνά το Νησί, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Καθώς είχε το δικαίωμα δικαιοπραξίας στους Χριστιανούς και όντας υποχρεωμένος να επιλύει διαφορές ανάμεσα τους, η παρουσία του και επομένως οι δεσμοί, που δημιουργούνται εξ αιτίας τους ανάμεσα στη Σπάρτη και το Νησί, εμπεδώνονταν ακόμη περισσότερο.
Ανήκε στην Μητρόπολη Πισιδία
ΝΑΟΙ
Αρχικά υπήρχαν 14 ελληνορθόδοξες εκκλησίες στο νησί. Ωστόσο, με την αναχώρηση των Ελλήνων το 1922, αυτοί κατεδαφίστηκαν
Ως η μεγαλύτερη, αυτή είναι η μόνη εκκλησία που έχει απομείνει στο νησί και αποτελεί υπενθύμιση της ιστορίας των Ελλήνων του νησιού.
Αυτή η εκκλησία βρισκόταν απέναντι από τη νότια πτέρυγα της εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων.
Το Νησί διατηρούσε ως το διωγμό του 1922 τρεις ναούς: του Αγ. Στεφάνου με εξαιρετικά βυζαντινά ψηφιδωτά, της Αγίας Ευδοξίας και τον τρισυπόστατο των Αγ. Αναργύρων, Αγ. Θεοδώρων και Εισοδίων της Θεοτόκου.
– Αγ. Στεφάνου
Ο Αγ. Στέφανος είχε κτιστεί τον 12ον αιώνα και ήταν περίφημος για τα ψηφιδωτά του. Είχε και θαυματουργό αγίασμα, το οποίο σέβονταν όλοι οι κάτοικοι του Νησιού.
Ο ναός αυτός βρισκόταν απέναντι υπό την νότια πλευρά του ναού «Άγιοι Ανάργυροι». όμως μετά την ανταλλαγή τοῦ 1923 κατεδαφίστηκε και στη θέση του κτίστηκε σχολείο. Προφανώς γιαυτό τον λόγο κάποιοι έγραψαν, από λανθασμένη πληροφόρηση «Άγιοι Ανάργυροι»
– Αγίας Ευδοξίας AZİZE EVDOKİA (AYA EVDOKİA)
Υπήρχε στο Νησί η εκκλησιά της επίσης η εκκλησία της Αγίας Ευδοξίας η οποία αργότερα μετατράπηκε σε Τζαμί,
– Αγ. Αναργύρων
Ο ναός των Αγ. Αναργύρων ήταν Τρισυπόστατος .
Ο ναός των Αγίων Ανάργυρων Κτίστηκε ἀπό τούς Ρωμιούς κατοίκους τοῦ Νησιού περί τά μέσα τοῦ 19ου αιώνα. Είναι ως προς την αρχιτεκτονική του τρίκλιτος βασιλική Τό κεντρικό κλίτος είναι προς τιμήν των Αγίων Ανάργυρων Κοσμά και Δαμιανού, Θαυματουργών ἱατρών ἐκ Μικράς Ἀσίας, των οποίων ἡ μνήμη εορτάζεται την 1ην Σουλίου, κάθε έτος.
Στο μεγάλο ετήσιο πανηγύρι των Αγ. Αναργύρων έρχονταν με αφιερώματα πάμπολλοι προσκυνητές (ακόμη και Τούρκοι) μέχρι και από τη Σμύρνη.
Εδώ φυλασσόταν ο περίφημος χρυσοκέντητος επιτάφιος, που οι Νισλήδες κατάφεραν να φέρουν στην Ελλάδα, καθώς και ένα αριστουργηματικό χειρόγραφο Ευαγγέλιο σε περγαμηνή, που όμως χάθηκε στην καταστροφή
Τά δύο πλάγια κλίτη ήταν αφιερωμένα
Στη μνήμη των Αγ. Θεοδώρων ( Στρατηλάτην καί Τήρωνος ) τους εορταζόταν στις 8 και στις 7 Φεβρουάριου και στα Εισόδια της Θεοτόκου , που εορτάζονταν την 21η Νοεμβρίου.
ΠΑΙΔΕΙΑ
Το Νησλίι διέθετε αρρεναγωγείο .
Το κτίριο του σχολείο ήταν διώροφο επιβλητικό με αυλή 400 τ,μ.
Εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας διέθετε δωμάτια για τους δασκάλους και ξενώνα για τους επισκέπτες της λίμνης .
Είχε ανεγερθεί στα 1910 στη θέση του παλιού, μεταξύ των Αγίων Αναργύρων και Αγίου Στεφάνου
Οι μαθητές του σχολειου το 1914 ηταν 130 και λιγο πριν από την καταστροφή είχαν περιορισθεί στους 50΄
Σε αυτο το σχολειο διδαξαν αξιολογοι δασκαλοι οπως ο Δημήτρης Παπαγερασίμου, ο Ιορδάνης Κεστενόγλου, η Μαρία Βασιλειάδη, ο Ιωσήφ Φυτανίδης, η Ολγα Αρναούτογλου, η Ιεροφιλη , Ιωσήφ Φυτανίδης κ.α.
Ως ξένες γλώσσες διδάσκονταν τα Τουρκικά και τα Γαλλικά, που δίδασκε ο Ουλκέρογλου.
Η διδασκαλία των Γαλλικών γινόταν κρυφά μάλλον, γιατί όταν αποκαλύφθηκε (το 1918) η Τουρκική διοίκηση αποφάσισε να κλείσει το σχολείο
Υπήρχαν ιδιαίτεροι εκπαιδευτικοί δεσμοί ανάμεσα στο Νησί και τη Σπάρτη στηρίζονταν βασικά στην αποστολή δασκάλων . Το σχολείο αυτό υπαγόταν στη σχολική Εφορεία της Σπάρτης και τα μαθήματα διδάσκονταν μόνο στην ελληνική γλώσσα
Σπαρταλήδων στο μοναδικό εξατάξιο σχολείο της ελληνικής κοινότητας του Νησιού. Το αρρεναγωγείο αυτό είχε ετήσιο προϋπολογισμό 25 χρυσών λιρών Τουρκίας. Το σχολείο αυτό υπαγόταν στη σχολική Εφορεία της Σπάρτης και τα μαθήματα διδάσκονταν μόνο στην ελληνική γλώσσα. Από δω πέρασαν περίφημοι δάσκαλοι από τη Σπάρτη, όπως ο Δημήτρης Παπαγερασίμου, ο Ιορδάνης Κεστενόγλου, η Μαρία Βασιλειάδη, ο Ιωσήφ Φυτανίδης, η Ολγα Αρναούτογλου, η Ιεροφίλη Μπογιατζόγλου, ο Σωτήρης Ουλκέρογλου κ.ά..
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ
Εκτός από τον καθαρά οικονομικό τομέα, οι κοινωνικοί δεσμοί του Νησιού με τη Σπάρτη, αναπτύχθηκαν και σε άλλα επίπεδα: οικογενειακά, εκπαιδευτικά και θρησκευτικά.
Υπήρχαν πολλοί οικογενειακοί δεσμοί και συμπεθεριάσματα και γαμπροί και νύφες και από τις δυο πόλεις γινόταν με χαρά αποδεκτοί από τους Νισλήδες και τους Σπαρταλήδες ,με αποτέλεσμα να δυναμώνει ακόμη περισσότερο την αδελφική σχέση στις δύο κοινότητες, μιας και η μίξη των οικογενειών εθεωρείτο στους Μικρασιάτες γενικά ο ισχυρότερος κοινωνικός δεσμός.
Τα «κουμπαριά» συνέτειναν πολύ στις αμοιβαίες αυτές επισκέψεις και αντίστροφα.
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Οι Νησλίδες ασχολιόταν κυρίως με την γεωργία,την αλιεία ,την μελισσοτροφία ,την ταπητουργία και μερικοί είχαν αναπτύξει το εμπόριο, αλλοι μερικοί ζούσαν ως κατασκευαστές ,οι εργασίες γινόταν στην πόλη του Εγιρδίρ όπου όλοι πηγαίναν κάθε πρωί με τις βάρκες τους
Υπήρχε και ένας και μοναδικός γιατρός στο Νησί, στις αρχές του 20ου αιώνα , μέχρι που συνελήφθη και στάλθηκε στην εξορία υπήρξε , ήταν ο Σπάρταλης Νικόλαος Ταρακτσόγλου.
– Αλιεία
Μια άλλη σημαντική επαγγελματική δραστηριότητα ήταν η αλιεία των περίφημων ψαριών της λίμνης, όχι τόσο για την άμεση κατανάλωση τους, όσο κυρίως για την παρασκευή παστών.
Αλλ’ αυτή ήταν στα χέρια των Τούρκων με σπάνιες εξαιρέσεις για τους χριστιανούς. Γνωρίζω μόνο μια περίπτωση Χριστιανού, του Σπάρταλη Γιάννη Κιουρκτσόγλου, που είχε νοικιάσει από το Τουρκικό Δημόσιο το δικαίωμα αλιείας για 4 χρόνια έναντι του ποσού των 4.000 λιρών στη Horian Gol που είναι μια προέκταση της λίμνης του Εγιρδήρ, προς τα βόρεια.
Επιχείρηση που απέτυχε εξαιτίας των κακών καιρικών συνθηκών, που πάγωσαν τη λίμνη και των μισθών, που έτσι κι αλλιώς πλήρωνε σε 20 οικογένειες Ρώσων ψαράδων, ειδικευμένων στο λιμναίο ψάρεμα. Τους ψαράδες αυτούς είχε φέρει στο Νησί ο Κοκρητσόγλου επί τούτω.
— Τάπητες
Όλοι οι μεγάλοι επιχειρηματίες και βιομήχανοι του Εγιρδήρ ήταν από τη Σπάρτη. Σπαρταλήδες επίσης, είχαν και τις 4 βιομηχανίες χαλιών.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ
Δεν υπάρχουν πληροφορίες για εύρεσή αρχαιολογικών κατάλοιπων ούτε από την Ελληνορωμαϊκή εποχή ούτε από την Βυζαντινή εποχή
Βρέθηκε ένα λουτρό που πιστεύεται ότι χτίστηκε κατά την περίοδο του Πριγκιπάτου Hamitoğulları*, το Yeşil Ada Bath στην περιοχή Eğirdir είναι εν μέρει κάτω από το έδαφος, μερικά από αυτά έχουν καταστραφεί ολοσχερώς και το υπόλοιπο τμήμα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. προβλήματα διατήρησης.
ΣΗΜΕΡΑ
Στο νησί κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμού το 1923, εγκαταστάθηκαν σε αυτό Μουσουλμάνοι από την Καστοριά
**************************************************
2. ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ – CAN ADA
Το μικρότερο νησί ,έχει έκτασης περίπου 10 στρεμμάτων και απείχε 300 από το Εγιρδίρ. Τα τελευταία χρόνια κατοίκισης των Ελλήνων στο Νησί ον ανήκε στην ιδιοκτησία του ιερέα που το καλλιεργούσε σιτηρά.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ
Can Ada ( σημαίνει “Νησί της Ζωής”) είναι το μικρότερο από τα δύο νησιά.
Οι Έλληνες το αποκαλούσαν Νησί των Ψυχών
ΤΟΠΟΣ ΕΞΟΡΙΑΣ
Το 1919 -22 υπήρχε αναγκαστική κατοίκηση 5000 εξορισμένων από Αϊβαλή ,Νησλί κλπ. Όπως γράφει στα απομνημονεύματα ο Παπαιωακείμ ΄΄
Μετά την σύλληψη και απομάκρυνση από τον τόπο τους στις; 22/6/1919 κατέφθασαν στο Νησί μέσω Σπάρτης 5000 πρόσφυγες από Αιδινι,Ναζλη,Ντενιζλι και άλλα μέρη ότι πολλοί από αυτούς έμεναν στο ακατοίκητοι νησί χωρίς φαγητό και φροντίδα για κατοικήσιμο χώρο
Συγκεκριμένα γράφει οτι :
Στις 22/6/1919 ο μουτασαρίφης της Σπάρτης τον πληροφορεί τ ότι μια ομάδα χριστιανών από το Ναζλί ήρθαν πρόσφυγες και να τους πάρει και να τους μοιράσει στις οικογένειες των ομόδοξων τους.
Ήταν 47 γυναικόπαιδα ανάμεσα τους 7 γέροι ημίγυμνοι πεινασμένοι.,όλοι ήσαν ρακένδυτοι και ταλαιπωρημένοι γυναίκες ,κορίτσια ,παιδιά βρέφη όλοι τους πεινασμένοι .Περιγράφει την προθυμία όλων των συμπολιτών του , Χριστιανών για την φιλοξενία στα σπίτια τους κάτι που τελικά κράτησε μέχρι την οριστική εκδίωξη απο την Σπάρτη τον Οκτώβριο του 1922
Σε 5 μέρες αργότερα στις 27/6/1922 άρχισαν να συρρέουν στην Σπάρτη χιλιάδες πρόσφυγες από το Αιδίνι, Ναζλί, , Δενιζλί ,Σεράγκοι , Άκσε και τα περίχωρα τους
Τους περισσότερους τους προώθησαν στο Εγιρδίρ , στο ακατοίκητο νησί δίπλα από το Νησλί που σήμερα ονομάζετε Can Ada (που σημαίνει “Νησί της Ζωής”) και η εκταση του δεν ξεπερνούσε τα 10 στρέμματα εκεί συγκεντρώθηκαν 5000 άτομα και στην Σπάρτη άλλα 1800 άτομα εκτός των πρώτων 47 γυναικόπαιδων γυναικόπαιδα και 40 άνδρες τους οποίους μετα ε 1 μήνα τους συνέλαβαν και του έστειλαν εξορία στην Καισάρεια .
Στο μικρο αυτό χώρο οι πρόσφυγες έμειναν χωρίς φαγητό ή άλλη φροντίδα κυριολεκτικά ο ένας πάνω στον άλλο , και καθημερινά χανόταν ζωές (ενδεχόμενα η ονομασία από τους Έλληνες σαν το νησί των ψυχών να οφείλεται σε εκείνες τις ψυχές που χάθηκαν σε εκείνο τον τόπο )
Τα 1800 που παρέμειναν στη Σπάρτη άτομα μοιράσθηκαν σε όλα τα σπίτια τα χριστιανικά τους δώσανε χρήματα ρουχισμό κλινοσκεπάσματα και για 3 χρόνια μέχρι την εκδίωξη μας τους φρόντιζαν όπως είχαν υποχρέωση στο τέλος έφυγαν μαζί μας στο ταξίδι για την Ελλάδα.
Ο 24/11/1919 ανέλαβε όλη την περιοχή από το Δενιζλί έως το Ικόνιο ο Τσέτης .Δεμερτζή Μεχμέτ συνοδευόμενος από 1200 τσέτες με εντολή της Άγκυρας .
Ο Παπά Ιωακείμ έχοντας μάθει τι συνέβαινε στο Can Ada τον επισκέπτεται και τον παρακαλεί να μετακινήσει τουλάχιστον 1000-1500 άτομα από το ξερονήσι γιατί οι συνθήκες ήταν άθλιες και καθημερινά πέθαιναν 10 -15 άτομα ,μάλιστα μετά από σύμφωνη γνώμη της Δημογεροντίας προσφέρθηκε η Χριστιανική κοινότητα να φιλοξενήσει αυτά τα 1500 άτομα στην Σπάρτη ώστε να επιζήσουν οι ίδιοι οι εναπομείναντες στο ξερονήσι, και ο πληθυσμός του Νησιού να αραιωθεί
Την πρώτη φορά ήρθε και προσπάθησε να δείξει το καλό του πρόσωπο όταν όμως του ζήτησαν να βοηθήσουμε του ομόδοξους μας πρόσφυγες ο Δεμερτζή Μεχμέτ αγρίεψε που ήταν στο ξερονήσι του Εγερδίρ αγρίεψε και με ύφος άγριο και φωνή τραχεία του απάντησε:
‘’ Παπά οι οχιές οι Έλληνες τούς δηλητηριάσαν και προσέξτε να μη σας δηλητηριάσουν και εσάς αφήστε τούς στην τύχη τους για να μη πάθετε τα ίδια από τους συμπατριώτες σας του Ανορθωμένους .Αφήστε τους στην τυχη τους.!”
Μετά από αΥτό ο Παπά Ιωακείμ σταμάτησε τις παρακλήσεις φοβούμενος και για την τύχη των Σπαρταλήδων

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: