Tα Τζέρτζιλα και οι Τζερτζιλίες ==
ΒΕΡΙΚΟΚΟ- ΤΖΕΡΤΖΙΛΟ-ΧΡΥΣΟΜΗΛΟ-ΖΑΡΔΕΛΙΑ- PRUNUS ARMENIACA
== Φυτά από τους αγρούς και τις παλιές αυλές της Κοζάνης ==
Μάρθα Στ, Καπλανογου Γεωπόνος -Τεχνολόγος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το βερίκοκο είναι ο καρπός της βερικοκιάς (επιστημονική ονομασία prunus armeniaca) της οικογενείας των ροδιδών.
Η ονομασία «βερίκοκο» προήλθε, πιθανώς, από το λατ. Praecocia, που σημαίνει «πρώιμα», επειδή παρουσιάζει πρώιμη ωρίμανση.
Από την ελληνική ονομασία προέρχεται η αραβική berkuk. Βρίσκεται αυτοφυής στην Ανατολική Ασία και τα Ιμαλάια, από όπου μεταφέρθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη, μέσω της Αρμενίας, εξ’ ου και η επιστημονική της ονομασία Προυνούς Αρμενιάκα.
Πρέπει να ήταν γνωστή στην Κίνα, γιατί υπάρχουν αναφορές σε βιβλία όπου κατά το 2200 π.Χ. είχε την ονομασία Σίνγκ
ΙΣΤΟΡΙΑ
Κατάγεται από τη Β. Κίνα, Μαντζουρία και Μογγολία και ήρθε στην Ευρώπη ,από την Αρμενία απ΄ όπου πήρε και το όνομά της.
Η καλλιέργειά της ήταν γνωστή στην Κίνα από το 2.200 π.Χ.
Στην Ελλάδα δεν πολυαναφέρεται κατά την αρχαιότητα ,ούτε κάνει αναφορά ο Θεόφραστος στο 400 π.Χ.
Ο Διοσκουρίδης ανέφερε τα βερίκοκα ως αρμενικά μήλα, λόγω της προέλευσης του φυτού.Η εισαγωγή της στην Ελλάδα αποδίδεται στον Μέγα Αλέξανδρο .
Τα βερίκοκα καλλιεργήθηκαν στην Περσία από την αρχαιότητα και τα αποξηραμένα ήταν ένα σημαντικό εμπόρευμα στις περσικές εμπορικές οδούς.
Οι Αιγύπτιοι, συνήθως, στεγνώνουν τα βερίκοκα, προσθέτουν γλυκαντικά και στη συνέχεια τα χρησιμοποιούν για να φτιάξουν ένα ποτό που ονομάζεται Qamar al-Din ή “Moon of the Religion” ή “Φεγγάρι της Θρησκείας”.
Είναι ένας χυμός βερίκοκου ή ένα ρόφημα νέκταρ, που καταναλώνεται, συνήθως, κατά τον μουσουλμανικό ιερό μήνα του Ραμαζανιού.
Στην Αγγλία, κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, το έλαιο βερίκοκου χρησιμοποιήθηκε σε θεραπείες βοτανολογίας, που προορίζονται να δράσουν κατά των όγκων, του πρηξίματος και των ελκών . Στην Κύπρο και στα Δωδεκάνησα το ονομάζουν χρυσόμηλο, ενώ σε άλλα μέρη της Ελλάδος χρησιμοποιούν το όνομα ζαρδελιά.
Στις ορεινές περιοχές της εύκρατης ζώνης, όπου καλλιεργείται με ελάχιστες καλλιεργητικές φροντίδες, πέρα από τους νόστιμους καρπούς της, καλλιεργείται και για τους εδώδιμους σπόρους της και για την παραγωγή σπορελαίου.
Η βερικοκιά θεωρείται είδος ανθεκτικό στη ξηρασία, γιατί ευδοκιμεί σε περιοχές με χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία, αλλά είναι ευαίσθητη σε έλλειψη εδαφικής υγρασίας.
ΚΟΖΑΝΗ
–Η Κοζανίτικη ονομασία
Στην Κοζάνη ΄΄ Τζέρτζιλου’’ έλεγαν το άγριο βερίκοκο.
Από αυτό, λόγω της ξινής γεύσης του, αποκαλούσαν σκωπτικά και τον «ξινό» άνθρωπο΄΄ Τζέρτζιλου ‘’.
Αργότερα, όταν ήρθαν οι νέες ποικιλίες, τα βερίκοκα στην Κοζάνη τα αποκαλούσαν και αυτά Τζέρτζιλα και τα δένδρα της βερικοκιάς, Τζερτζιλιές.
Η λέξη Τζέρτζιλο και ζαρδελιά χρησιμοποιείται και σε αλλά μέρη της Ελλάδας, για τα βερίκοκα (χαρακτηρίζεται ως τοπικός ιδιωματισμός και δεν φαίνεται να έχει σχέση με τον ΄΄γνωστό Τζερτζελέ’’ , που σημαίνει ανακατωσούρα, φασαρία και διασκέδαση, ευτράπελη κατάσταση, χαβαλές, πλάκα).
Λένε ‘’έγινε μεγάλος τζερτζελές ΄΄ ,που προέρχεται από την τουρκική λέξη ‘’ zelzele ‘’= σεισμός.
–Τα άγουρα φρούτα
Πολύ παλιά, όταν δεν υπήρχε η σημερινή αφθονία των φρούτων στην αγορά, αγαπημένα ήταν τα πράσινα άγουρα βερίκοκα, που έκοβαν τα παιδιά σκαρφαλώνοντας στα δένδρα. Άν, μάλιστα, ήταν και καϊσιά ,η ευχαρίστηση ήταν διπλή, γιατί ο σπόρος ήταν γλυκός και πάρα το γεγονός ότι δεν είχε σκληρύνει ,άλλαζε την ξινή γεύση, που άφηναν τα άγουρα βερίκοκα
– Αποξήρανση
Όταν τα τζέρζιλα ωρίμαζαν, οι νοικοκυρές, τα αποξήραναν, για να έχουν φρούτα και το χειμώνα – Μαρμελάδες Βεβαίως, κάποια από τα ώριμα φρούτα τα κάνανε ωραιότατες μαρμελάδες – – Χουσάφια (κομπόστες αραιές)
Τα ,αποξηραμένα φρούτα, γινόταν χουσάφια,ένα είδος ‘’γλυκόσουπας’’ θα λέγαμε, που είχε μέσα ξερά βερίκοκα ,δαμάσκηνα ,σύκα ,σταφίδα μαύρη , σταφίδα ξανθή ,και νερό, που έβραζαν πάνω σε μέτρια φωτιά για 30 λεπτά για να μαλακώσουν και στην συνέχεια συνέχιζαν το βράσιμο, για αλλά δέκα λεπτά, προσθέτοντας και φρέσκα μήλα και κυδώνια καθαρισμένα και κομμένα σε μικρούς κύβους ,ζάχαρη και ένα ξυλάκι κανέλα. Μετά έβγαιναν από την φωτιά και σερβιριζόταν κρύα.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta) Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida) Τ άξη: Ροδώδη (Rosales) Οικογένεια: Ροδοί (Rosaceae) Γένος: Προύμνη (Prunus) Είδος: P. armeniaca Διώνυμο Προύμνη η αρμενιακή Prunus armeniaca Προύμνη η αρμενιακή Prunus armeniaca
ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΚΡΙΣΤΙΚΑ
–Φυτό
Η βερικοκιά είναι δέντρο με σφαιροειδές σχήμα και αρκετές απλωτές διακλαδώσεις Κάτω από καλές συνθήκες,μία βερικοκιά μπορεί να ζήσει και πάνω από 100 χρόνια.
– Φύλλα
Τα φύλλα της είναι πλατιά, σε σχήμα αβγού ή καρδιάς, στιλπνά,στην επάνω επιφάνεια και φέρουν αδένες και παράφυλλα πάνω στο μίσχο.
–Άνθη
Τα άνθη της είναι και αρσενικά και θηλυκά και έχουν χρώμα λευκό ή ελαφρύ ρόδινο, φύονται δε μόνα τους ή ανά δύο. Η άνθιση ολοκληρώνεται,πριν βγουν τα φύλλα και γίνεται την άνοιξη (αρχές Μαρτίου-Απριλίου), είναι δε μικρής διάρκειας.
–Καρποί
Είναι σαρκώδης, σφαιρικός, με αυλακωτή κοιλιακή ραφή. Το σαρκώδες και χυμώδες περικάρπιο είναι εύγευστο, γλυκό και έχει χρώμα πορτοκαλοκίτρινο.
– Φλοιός
Το εξωτερικό του βερίκοκου (φλούδα) είναι λεπτό, συνήθως χνουδωτό και είναι χρώματος κίτρινου με μερικές κόκκινες κηλίδες στη μπροστινή του πλευρά.
– Πυρήνας
Ο πυρήνας (κουκούτσι) είναι ξυλώδης και στο εσωτερικό του περιέχει 1-2 σπόρια, με πικρή γεύση, που μοιάζουν με αμύγδαλα και χρησιμοποιούνται στην φαρμακοποιία. Υπάρχουν και πυρήνες με γλυκιά γεύση, οι ποικιλίες που χαρακτηρίζονται ως καϊσί.
ΑΝΑΓΚΕΣ
– Κλίμα
Όταν υπάρχει δυνατό και ξαφνικό κρύο ή παγετός, τότε οι ανθοί καταστρέφονται, αν και τα δέντρα είναι ανθεκτικά και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Υψηλές θερμοκρασίες, επίσης, προκαλούν αλλοιώσεις στον καρπό. Τα δέντρα χρειάζονται καλό πότισμα την περίοδο της ανθοφορίας τους. – – – Έδαφος
Για την καλλιέργεια της, τα πιο κατάλληλα εδάφη είναι αυτά με μία μέση σύσταση και λεπτή υφή. Η βερικοκιά ευδοκιμεί σε εδάφη βαθιά, γόνιμα και καλά αποστραγγισμένα.
Θα πρέπει να αποφεύγονται τα αβαθή συνεκτικά και με ψηλή συγκέντρωση σε άλατα (είτε στα επιφανειακά στρώματα είτε στο υπέδαφος) εδάφη, γιατί η βερικοκιά είναι πολύ ευαίσθητη σ’ αυτά.
Το έδαφος του οπωρώνα πρέπει να είναι ελαφρύ αμμώδες ή πηλοαμμώδες.
Άριστη τιμή pH εδάφους, για ν5α ευδοκιμήσει η βερικοκιά και να δώσει καλή ποιοτική και ποσοτική παραγωγή είναι από 6-7,5. Το κατώτατο όριο είναι 5
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
– Πολλαπλασιασμός
Η βερικοκιά πολλαπλασιάζεται με ενοφθαλμισμό με όρθιο Τ, πάνω σε υποκείμενα σπορόφυτα του γένους Prunus ή κλώνους ηλικίας 1-2 χρόνων. Ο ενοφθαλμισμός μπορεί να γίνει την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.
–Φύτευση
Η καλλιεργούμενη βερικοκιά πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό που γίνεται σε συγγενικά είδη, κυρίως σε αμυγδαλιά αλλά και σε ροδακινιά, κορομηλιά και δαμασκηνιά.
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
*Πρώιμη Τίρυνθας.
Πρώιμη ποικιλία, που καλλιεργείται στην περιοχή της Κορινθίας, με μέτριου μεγέθους καρπό, ανθεκτικό στην μεταφορά. Μία Ελληνική πρώιμη ποικιλία, που καλλιεργείται στην Κορινθία. Ο καρπός είναι μέτριου μεγέθους, ανθεκτικός στη μεταφορά.
*Μπεμπέκου,
Ελληνική ποικιλία, που παράγει μεγάλου μεγέθους καρπούς, την οποία βρίσκουμε κυρίως στην περιοχή της Πελοποννήσου και στη Μακεδονία με μεγάλους καρπούς, λίγο πιο άνοστους από του Διαμαντοπούλου. Οι περισσότερες βερικοκιές βρίσκονται στην Πελοπόννησο.Οι Μπεμπέκου ωριμάζουν Ιούνιο-Ιούλιο,
*Διαμαντοπούλου.
Μέσης παραγωγικότητας και εξαιρετικής νοστιμιάς ποικιλία. Καλλιεργείται,πρωτίστως, στην Κορινθία και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Μέσης παραγωγικότητας βερικοκιά, βγάζει όμως εξαιρετικής νοστιμιάς βερίκοκα. Καλλιεργείται και αυτή στην Κορινθία και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Τα Διαμαντοπούλου έχουν μικρό και όχι πολύ γλυκό καρπό. Ποικιλία που δεν δίνει μεγάλη παραγωγή. Είναι εξαιρετικά αρωματικά, αλλά δύσκολα στη μεταφορά τους, αφού είναι αρκετά ευαίσθητα.
*Καίσια
Μέτριος έως μεγάλος καρπός Ωρίμανση τέλη Ιουνίου
*Πρώιμο Τίρυνθας
Κυλινδρικός καρπός, με χρώμα ανοιχτό πορτοκαλί, με υψηλή συνεκτικότητα και λεπτή υφή. Ωριμάζει 2-30 Μαΐου -αρχές Ιουνίου και είναι πολύ παραγωγική. Τα υπερπρώιμα της Τίρυνθας,
*Τσαουλια Αττικής
Τα τσαουλιά της Αττικής, με μικρό καρπό, ωριμάζουν τέλη Μαΐου,
*Τύρβη 1 και 2 (Δαναϊς)
Καρποί στρογγυλοί με κίτρινη ή πορτοκαλί σάρκα και μεγάλη παραγωγικότητα. Ωριμάζουν το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου. Προορίζονται και για κονσερβοποίηση.
*Nιόβη
Μεγάλος στρογγυλός καρπός με χρώμα πορτοκαλί και κόκκινο επίχρωμα. Μετρίως γλυκά και λεπτής υφής.
*Νόστος
Καρπός στρογγυλός με χρώμα φλοιού πορτοκαλί. Ωριμάζει το 2ο δεκαήμερο Ιουνίου. Ανθεκτικός σε μεταφορές, κατάλληλος και για βιομηχανική επεξεργασία.
* Νηρηίς Είναι όψιμη ποικιλία με στρογγυλό καρπό που έχει χρώμα ανοιχτό πορτοκαλί με κόκκινο επίχρωμα στην λιαζόμενη πλευρά. Ωριμάζει κατά τα τέλη του Ιουνίου και έχει υψηλή παραγωγικότητα.
*Νεράιδα
Ωριμάζει στα μέσα Ιουνίου. Ο καρπός είναι εύγευστος, στρογγυλός, γυαλιστερός, με κόκκινο επίχρωμα στην επιφάνεια, απαιτητική σε ψύχος και κατάλληλη για ημιορεινές περιοχές.
ΞΕΝΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Υπάρχουν επίσης καλές Γαλλικές ποικιλίες όπως Παβιό, Πρεκός και Λουιζέτ και γνωστή είναι και η Ιταλική Ρεάλε ντ’ Ιμόλα .
* Luizet
Είναι όψιμη με καρπούς ωοειδείς και μεγάλους σε πορτοκαλί χρώμα και σάρκα χυμώδη, αρωματική και γλυκιά.
* Nancy
Έχει καρπούς χρυσοκίτρινους, με κόκκινα στίγματα με λεπτή και λειωμένη σάρκα, που αργεί να ωριμάσει στις αρχές Αυγούστου.
– Επικονίαση-Γονιμοποίηση
Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες της βερικοκιάς είναι αυτογόνιμες και για αυτό δεν υπάρχει πρόβλημα επικονίασης στην καλλιέργεια του οπωροφόρου αυτού δένδρου. Θα πρέπει όμως να αναφέρουμε, ότι υπάρχουν και ποικιλίες, ελάχιστες, που είναι αυτόστειρες και για να καρποφορήσουν πρέπει να σταυρεπικονιαστούν.
– Άρδευση
Η βερικοκιά έχει αυξημένες ανάγκες σε νερό, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν στο έδαφος πολλά ζιζάνια. Στη Ελλάδα οι βερικοκιές συνήθως ποτίζονται. Αν η βερικοκιά δεν ποτιστεί κατά τον Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο, και η περίοδος αυτή είναι ξηρά, τότε έχει σαν αποτέλεσμα την οψίμιση της άνθησης την επόμενη χρονιά και την παραγωγή καρπών με μακρύ ποδίσκο, που συνοδεύονται με μικρά φύλλα πολύ αργότερα απ’ τους φυσιολογικούς καρπούς,. Οι βερικοκιές , αν δεν ποτίζονται καθ’ όλη τη βλαστική περίοδο, όταν χρειάζεται, συνήθως παρενιαυτοφορούν (μια χρόνια έχουν παράγωγη και την επόμενη δεν έχουν) ή δίνουν μειωμένη και υποβαθμισμένη σε ποιότητα παραγωγή
– Λίπανση
Η ανάλυση εδάφους έχει πολύ μικρή σημασία στον προσδιορισμό των αναγκών της βερικοκιάς σε θρεπτικά στοιχεία.
*Έλλειψη Αζώτου
Αν τα δένδρα έχουν αδύνατη βλάστηση με φύλλα κιτρινωπά και παράγουν μικρούς καρπούς, που ωριμάζουν πρώιμα, τότε χρειάζονται άζωτο σε ποσότητα, που θα διορθώσει την τροφοπενιακή κατάσταση του δένδρου. Χρειάζεται όμως προσοχή, γιατί η υπερβολική παροχή αζώτου μπορεί να προκαλέσει υπερβολικά ζωηρή βλάστηση, οψίμιση στην ωρίμανση των καρπών και ανώμαλη ωρίμανση τους.
*Κάλιο
Η βερικοκιά αντιδρά θετικά και στο κάλιο, που βελτιώνει τη ζωηρότητα της βλάστησης, ευνοεί την ανθοφορία και αυξάνει την παραγωγή.
*Φωσφόρος
Οι απαιτήσεις της βερικοκιάς σε φώσφορο είναι μικρές, γι’ αυτό το στοιχείο αυτό πρέπει να παρέχεται, μόνον όταν διαπιστωθεί έλλειψη.
–Ασθένειες στα βερίκοκα
Μια πολύ σοβαρή ασθένεια που εδώ και χρόνια έχει εμφανισθεί στην Ελλάδα είναι η ‘’Σάρκα ‘’ ,Η επιστημονική της ονομασία είναι Plumpox virus ή Sarka viruς, που οφείλεται σε ένα ιο και προσβάλει και αλλά πυρηνόκαρπα, ο ιός μεταδίδεται με τις χαφιέδες και οι περισσότερες μολύνσεις γίνονται το φθινόπωρο .
Κυρίως όμως γίνεται με το αγενές πολλαπλασιαστικό υλικό Συμπτώματα : Οι καρποί γίνονται άνοστοι και χάνουν την εμπορική τους αξία παρουσιάζοντας μικρή ή έντονη παραμόρφωση και ανομοιογενή ωρίμανσή σάρκας Στην δε επιφάνεια τους, ακανόνιστες περιοχές υπερυψωμένες κανονικές και βυθισμένες υποκίτρινου χρώματος, τα δε φύλλα πρασινοκίτρινες κηλίδες η χλωρωτικούς μετασχηματισμούς και τα κουκούτσια επίσης, παρουσιάζουν κηλίδες κίτρινου ή καστανού χρώματος.
Προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται είναι :
1.Η χρησιμοποίηση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού
,2. Όταν εμφανισθεί σε λίγα δένδρα, εκρίζωση τους και κάψιμο.
3. Καταπολέμηση των αφίδων
4.Φύτευση ποικιλιών με αντοχές στον ιό
– Αραίωμα καρπών
Η βερικοκιά έχει την τάση να δένει πολλούς καρπούς, γι’ αυτό το αραίωμα των καρπών κρίνεται αναγκαίο, για την παραγωγή καρπών ικανοποιητικού μεγέθους και εκλεκτής ποιότητας, . Συνήθως οι παραγωγοί κάνουν το αραίωμα των καρπών, κατά την περίοδο σκλήρυνσης του πυρήνα (τέλη Απριλίου – αρχές Μαΐου) ή αμέσως μετά τη φυσική καρπόπτωση.
– Κλάδεμα Το κλάδεμα καρποφορίας της βερικοκιάς, αποσκοπεί στη διατήρηση του σχήματος των δένδρων, στην αφαίρεση των παλιών κλάδων, που κάμπτονται προς το έδαφος με σύντμηση τους σε κάποια ορθόκλαδη βλάστηση, στην αποκοπή των ξερών κλάδων, στην έκθεση του εσωτερικού μέρους της κόμης σ’ άφθονο φως και επαρκή αερισμό, στην ανανέωση του καρποφόρου ξύλου και στην εξασφάλιση μιας ικανοποιητικής παραγωγής. . Επομένως, τα ζωηρά δένδρα, με μεγάλο μήκος βλάστησης, πρέπει να κλαδεύονται ελαφρά και τα αδύνατα, με μικρό μήκος βλάστησης αυστηρά.
– Ωρίμανση
Για νωπή κατανάλωση, τα βερίκοκα πρέπει να είναι εύσαρκα και να έχουν ένα ομοιόμορφο χρυσίζον χρώμα. Οι μαλακοί, ως και οι σκληροί με πρασινοκίτρινο χρώμα καρποί θεωρούνται υποβαθμισμένης ποιότητας.
–Συγκομιδή
Η περίοδος της συγκομιδής των βερίκοκων συνήθως διαρκεί 2-3 εβδομάδες και τα βερίκοκα συλλέγονται σε 2-3 χέρια όταν οι καρποί έχουν σφίξει για τα καλά. Τα βερίκοκα,που προορίζονται για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση συλλέγονται με το χέρι και τοποθετούνται προσεκτικά για να μην τραυματιστούν και δημιουργηθούν μώλωπες,υποβαθμίζοντας την ποιότητα.
– Συντήρηση
Τα βερίκοκα αφυδατώνονται πολύ γρήγορα (καθημερινά, χάνουν περίπου το 1% του βάρους τους), γι’ αυτό καλό είναι να τα καταναλώνετε όσο πιο άμεσα γίνεται και να μην τα διατηρείτε στο ψυγείο πάνω από 2-3 μέρες. Ωστόσο, μπορείτε να τα καταψύξετε, αφού τα πλύνετε, τα κόψετε στη μέση και αφαιρέσετε τα κουκούτσια τους. Τα ώριμα και τα αποξηραμένα βερίκοκα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε καροτενοειδή. Μπορείτε να καταναλώστε αποξηραμένα βερίκοκα όλο το χρόνο, για καλύτερα αποτελέσματα.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α και κάλιο. Επίσης περιέχει βιταμίνες C, Β1, Β2 και φυσικό σάκχαρο. Επίσης τα βερίκοκα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
(Θρεπτική αξία ανά 100γρ.) ΠΗΓΗ: USDA National Nutrient data base
Μέση Διατροφική Ανάλυση 100g βερίκοκων
– Βιταμίνες
Φυλλικό οξύ 9 μg 2% – Νιασίνη 0.600 mg 4% -Παντοθενικό οξύ 0.240 mg 5% Πυριδοξίνη 0.054 mg 5% -Ριβοφλαβίνη 0.040 mg 3% -Θειαμίνη 0.030 mg 2.5% Βιταμίνη A 1926 IU 64% -Βιταμίνη C 10 mg 16% -Βιταμίνη K 3.3 μg 3%
– Ηλεκτρολύτες
Νάτριο 1 mg 0% -Κάλιο 259 mg 5.5%
– Μέταλλα
Ασβέστιο 13 mg 1.3% -Χαλκός 0 Σίδηρος 0.39 mg 5%Μαγνήσιο 10 mg 2.5% Μαγγάνιο 0.077 mg 3% – Φώσφορος 23 mg 3% -Ψευδάργυρος 0.2 mg 2%
– Φυσικοχημικά
α-Καροτένιο 19 μg – β-Καροτένιο 1094 μg –β-Κρυπτο ξανθίνη 104 μg –Λουτείνη-ζεαξανθίνη 89 μg –
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Πολλές και η διάφορες είναι οι χρήσεις των βερίκοκων, για φαρμακευτικούς σκοπούς Με ορισμένες προϋποθέσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν διάφορες ασθένειες και γι αυτό υπεύθυνοι είναι οι ειδικοί επιστήμονες . Εδώ θα γίνει μια απλή αναφορά. Στις ασθένειες αυτές υπάγονται το βρογχικό άσθμα, ο βήχας, η δυσκοιλιότητα, οι αιμορραγίες,φλεγμονές των ματιών, σπασμοί, κολπικές λοιμώξεις κ.α. Βιταμίνη Α Αποτελούν καλή πηγή βιταμίνης Α και ενισχύουν την όραση, διατηρούν το ανοσοποιητικό σύστημα, υπό έλεγχο, ενώ, παράλληλα, προστατεύει και το δέρμα. –Ρετινόλη 7 Β- καροτένιο.
Η ρετινόλη και το βήτα καροτένιο, που περιέχουν τα βερίκοκα μειώνουν τις πιθανότητες ηλικιακού εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας που προκαλεί συχνά απώλεια όρασης.
– Διαιτητικές ίνες
Πλούσιο σε ίνες Είτε το τρώτε αποξηραμένο, είτε φρέσκο, το βερίκοκο είναι μια καλή πηγή διαιτητικών ινών. η πέψη λειτουργεί σωστά και επιπλέον, προστατεύει από τα γαστρεντερικά προβλήματα Λόγω του ότι παρουσιάζει αλκαλική αντίδραση στο πεπτικό σύστημα, το βερίκοκο μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη πέψη, ενώ εξαιρετικά βοηθητικές είναι και οι φυτικές του ίνες, που βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και άλλων πεπτικών διαταραχών
– Η καρδιά
Είναι ωφέλιμα για την καρδιά , συμβάλλουν στη μείωση της κακής χοληστερόλης και την προστασία της καρδιάς. Ταυτόχρονα, αυξάνει την καλή χοληστερόλη αυτό προστατεύει από μελλοντικό έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εμφάνιση άλλων καρδιακών νόσων.
– Πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών
Τα ώριμα βερίκοκα είναι φυσικές πηγές αντιοξειδωτικών. – Δέρμα Εξασφαλίζουν ένα υγιές και λαμπερό δέρμα.
– Δίαιτα
Συμβάλλουν στη δίαιτα. Οι διαιτητικές ίνες που περιέχει βελτιώνουν το πεπτικό σύστημα, το οποίο βοηθά στην αύξηση του μεταβολισμού.
– Ενισχύουν τα οστά
Λόγω του ασβεστίου και καλίου που περιέχει, προστατεύει τη διαμόρφωση και ανάπτυξη των οστών.
– Καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα
H κυτταρίνη και η πηκτίνη που συναντάμε στα βερίκοκα αποτελούν ήπιας μορφής καθαρτικά και φέρνουν αποτελέσματα σε όσους πάσχουν από δυσκοιλιότητα.
– Αντιπυρετικά
Ρίχνουν τον πυρετό. Μερικά βερίκοκα μαζί με μέλι και νερό γίνονται χυμός που βοηθούν, ενυδατώνοντας και δίνοντας θρεπτικά συστατικά μειώνοντας, συγχρόνως, τις τοξίνες του σώματος. Από τον πυρήνα των καρπών παράγεται λάδι, το οποίο χρησιμοποιείται ως επουλωτικό πληγών και έχει καταπραϋντικές, τονωτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες. Έχει βρεθεί ότι ο χυμός των φύλλων της βερικοκιάς έχει θετικά αποτελέσματα σε ασθένειες του δέρματος όπως ψωριάσεις, εκζέματα και εγκαύματα από τον ήλιο – Περιέχουν σίδηρο
– Κάνουν καλό στην αναιμία.
Κάνουν καλό στο αίμα. Ως φυτικό προϊόν, περιέχουν μη αιμικό σίδηρο . Συνιστάται να παίρνετε μαζί και βιταμίνη , για να εξασφαλίσετε καλύτερη απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου. Η περιεκτικότητά του σε σίδηρο (5% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης στα 2 βερίκοκα) μπορεί να δράσει, βοηθητικά, σε όσους πάσχουν από αναιμία. Ακόμη, η μικρή, αλλά σημαντική περιεκτικότητα του φρούτου σε χαλκό, βοηθάει το σίδηρο να κυκλοφορήσει σε όλο το σώμα. Όταν καταναλώνετε τροφές με σίδηρο, αυτός απορροφάται από το σώμα σας, κυρίως μέσα από το άνω τμήμα του λεπτού εντέρου Υπάρχουν δύο μορφές σιδήρου στη διατροφή: αιμικός και μη-αιμικός σίδηρος. Ο αιμικός σίδηρος προέρχεται από την αιμοσφαιρίνη. Βρίσκεται σε ζωικές τροφές, όπως κόκκινα κρέατα, ψάρια και πουλερικά.Το σώμα σας απορροφά το μεγαλύτερο μέρος του σιδήρου από πηγές αιμικού σιδήρου. Ο μη-αιμικός σίδηρος προέρχεται από φυτικές πηγές (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια και ξηροί καρποί). Ο αιμικός σίδηρος απορροφάται σε ποσοστό 10 με 30%, ενώ ο μη-αιμικός σίδηρος απορροφάται σε ποσοστό μόλις 2 με 10%.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Το βερίκοκο είναι ασφαλές όταν καταναλώνεται ως τροφή. Δεν υπάρχουν εγγενείς κίνδυνοι από την κατανάλωση βερίκοκων, εκτός από αλλεργίες, που μπορεί να έχουν ορισμένοι άνθρωποι. Δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες, για να γνωρίζετε εάν είναι ασφαλές όταν χρησιμοποιείται για ιατρική πάθηση
-Κύηση και θηλασμός:
Δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία, για τη χρήση του βερίκοκου ως φαρμάκου, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού
– Ευαισθησία στο θείο
Εκείνοι που γνωρίζουν ότι έχουν ευαισθησία στο θείο, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν καταναλώνουν βερίκοκα Τα θειώδη βρέθηκαν στις περισσότερες αποξηραμένες μορφές βερίκοκων. Τα θειώδη άλατα μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά το άσθμα και να προκαλέσουν ασθματικές κρίσεις.
– Στομαχικές διαταραχές
Το άγουρο βερίκοκο μπορεί επίσης να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές. Η κατάλληλη δόση βερίκοκου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία του χρήστη, η υγεία και πολλές άλλες καταστάσεις
ΠΥΡΗΝΑΣ ΒΕΡΙΚΟΚΟΥ
Η ψίχα του βερίκοκου περιέχει μία ουσία που ονομάζεται αμυγδαλίνη και αποτελείται από δύο σάκχαρα (γλυκόζη), μία βενζαλδεΰδη και ένα κυάνιο, συνδεδεμένα μεταξύ τους. Το κυάνιο και η βενζαλδεΰδη είναι τοξικές ουσίες.
Η δηλητηρίαση από κυάνιο μπορεί να προκαλέσει ναυτία, πυρετό, πονοκέφαλο, αϋπνία, δίψα, λήθαργο, νευρικότητα, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις και μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις να κοστίσει τη ζωή – Ναυτία – Πυρετός – Πονοκέφαλος – Αϋπνία – Δίψα – Λήθαργος – Νευρικότητα – Πόνος στους μύες και τις αρθρώσεις – Μείωση της αρτηριακής πίεσης – Θανατηφόρα δηλητηρίαση
Πρακτικά, το όριο για έναν ενήλικα είναι η κατανάλωση τριών μικρών κουκουτσιών από βερίκοκο (370 mg) ενώ για τα μικρά παιδιά είναι μόλις μισή ωμή ψίχα (60 mg). Το πρόβλημα αφορά την κατανάλωση κουκουτσιών του βερίκοκου και όχι το φρούτο
ΧΡΗΣΕΙΣ .
Το βερίκοκο καταναλώνεται νωπό ως φρούτο. Επίσης μπορεί να καταναλωθεί και αποξηραμένο, γίνεται μαρμελάδα, κομπόστα, χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική και γίνεται λικέρ και χυμός. Δίνουν ιδιαίτερη γεύση τάρτες, αλλά και σε σαλάτες.
Ταιριάζουν πολύ σε πίτες και σε κέικ και συνδυάζονται , εξαιρετικά, με πράσινα, φυλλώδη λαχανικά, τη φέτα, το βαλσάμικο ξύδι και τα αμύγδαλα.
Μπορεί να χρησιμοποιηθούν στη μαγειρική,συνδυαζόμενα με κρέας (π.χ. με μοσχαράκι).
Χρησιμοποιείται, επίσης και στην παραγωγή καλλυντικών σκευασμάτων, καθώς παρασκευάζεται έλαιο από πυρήνες βερίκοκων που χρησιμοποιείται στα καλλυντικά.
Video με τις ποικιλίες δημιούργημά μας :
