Σπανάκι: Σπινάκια η λαχανώδης (Spinacia oleracea) – Καλλιέργεια – Διατροφικά οφέλη -Ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες

Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Τ. Γεωπόνου

Το φυτό σπανάκι ανήκει στην τάξη Καρυοφυλλώδη και στην οικογένεια των Χηνοποδιοειδών (Chenopodiaceae),το γένος Σπινάκια (Spinacia), είδος Σπινάκια η λαχανώδης (Spinacia oleracea).

Μονοετές ή διετές φυτό καλλιεργείται για τα παχιά τριγωνικά φύλλα του.
Αυτά βρίσκονται κοντά στη ρίζα, έχουν χρώμα βαθύ πράσινο και λεία ή κυματιστή επιφάνεια.
Όταν η διάρκεια της ημέρας είναι μεγαλύτερη και η θερμοκρασία αρκετά υψηλή, τότε αναπτύσσεται ένας βλαστός που φέρει μία ταξιανθία με μικρά άνθη.

Ο καρπός είναι ένα πολύ μικρό μονόσπερμο καρύδι, το οποίο, μερικές φορές φέρει και αγκαθωτό περίβλημα.

ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ & ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

– ΕΔΑΦΟΣ
Το έδαφος πρέπει να είναι υγρό έδαφος, ειδικά όταν το σπανάκι είναι μικρό και πλούσιο σε άζωτο. Τα αμμοπηλώδη εδάφη είναι τα πιο κατάλληλα.
– ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Το ψυχρό κλίμα ευνοεί την ανάπτυξη του σπανακιού, καθώς το σπανάκι μπορεί να ανεχτεί το κρύο και να επιβιώσει από παγετό, αφού αντέχει μέχρι τους -9 ° C.
– ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ
Το σπανάκι μπορεί να καλλιεργηθεί σε πλήρη ήλιο, αλλά και σε ημισκιερό μέρος.
– ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ
Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπορά, από τα μέσα Αυγούστου μέχρι το Φεβρουάριο.
ΣΠΟΡΑ
Σπέρνετε έξι εβδομάδες, πριν από τον τελευταίο παγετό . Μπορεί να γίνουν διαδοχικές φυτεύσεις κάθε 10 μέρες, μέχρι τα μέσα Μαΐου.
Το σπανάκι φυτεύεται με σπόρο, απευθείας στο χωράφι, σε βάθος 2-3 εκατοστών.
Αποστάσεις φύτευσης στα 15-20 εκατοστά, μεταξύ των φυτών και 30-40 εκατοστά, μεταξύ των γραμμών φύτευσης
Η ποσότητα σπόρου, που χρειάζεται,κατά στρέμμα, ανέρχεται σε 4 χιλιόγραμμα

ΣΠΑΝΑΚΙ ΣΕ ΓΛΑΣΤΡΑ
Μπορούμε να φυτέψουμε τους σπόρους του σπανακιού, κατευθείαν στη γλάστρα μας, σχετικά αραιά, και σε βάθος περίπου 2 εκατοστών.
Σε διαφορετική περίπτωση, προμηθευόμαστε έτοιμα σπορόφυτα σπανακιού, για να τα φυτέψουμε στις γλάστρες σε αποστάσεις 20-25 εκατοστών μεταξύ κάθε φυτού.

Επιλέγουμε χαμηλές γλάστρες και ζαρντινιέρες βάθους 20-25 εκατοστών, καθώς επαρκούν για την ανάπτυξη τους.

ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Στο σπανάκι μπορεί να υπάρχει συγκαλλιέργεια με σέλινο, κρεμμύδι και σκόρδο .

ΛΙΠΑΝΣΗ
Σχετικά με τη λίπανση, για την καλή ανάπτυξη του φυλλώματος του σπανακιού, προσθέτουμε βιολογικό λίπασμα, πλούσιο σε άζωτο και μαγνήσιο, κάθε 20 μέρες, σύμφωνα με τις οδηγίες του γεωπόνου,που το προμηθευτήκαμε

ΑΡΔΕΥΣΗ
Το σπανάκι θέλει τακτικό πότισμα σε μικρές δόσεις, καθώς διαθέτει επιφανειακό ριζικό σύστημα,που δεν απλώνει ιδιαίτερα. Επιπλέον, χρειάζεται αυξημένα ποτίσματα, καθώς ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού

ΖΙΖΑΝΙΑ
Χρειάζεται συχνό ξεβοτάνισμα, το οποίο εμποδίζει την ανάπτυξη των νεαρών φυτών του σπανακιού. Η διαδικασία του ξεβοτανίσματος μπορεί να γίνει με τα χέρια ή χρησιμοποιώντας ένα μικρό σκαλιστήρι.

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Συγκομίζουμε το σπανάκι 2 μήνες μετά τη μεταφύτευση, κόβοντας σταδιακά τα περιφερειακά φύλλα του, προκειμένου να πετύχουμε μεγάλη διάρκεια στη συγκομιδή των φύλλων, για τις σαλάτες ή τις πίτες μας. τρώγονται και οι βλαστοί
. Γενικότερα, προτιμούμε να συλλέγουμε τα φύλλα του σπανακιού ,όταν είναι πιο μικρά για να τα τρώμε,τρυφερά, στη σαλάτα.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Το σπανάκι έχει παρόμοιες συνθήκες ανάπτυξης και απαιτήσεις όπως το μαρούλι , αλλά είναι πιο ευέλικτο,τόσο στη διατροφή του, όσο και στην δυνατοτητα να τρώγεται ωμό ή μαγειρεμένο.

Περιέχέι περισσότερο σίδηρο, ασβέστιο και βιταμίνες από τα περισσότερα καλλιεργημένα χόρτα και είναι μια από τις καλύτερες πηγές βιταμινών Α, Β και Γ.K\

Και συγκεκριμένα ανά 100 γραμμάρια ωμού λαχανικού έχουμε :
Θερμίδες (Kcal) 23 Ολικοί υδατάνθρακες (gram) 3,6
Πρωτεΐνες (gram) 2,9 Ολικά λιπαρά (gram) 0,4
Ω 3 λιπαρά οξέα (mg) 138 Ω 6 λιπαρά οξέα (mg) 26
Βιταμίνη Α (IU) 9376 Βιταμίνη C (mg) 28,1
Βιταμίνη Κ (mcg) 483 Φολικό οξύ (mcg) 194
Ασβέστιο (mg) 99 Σίδηρος (mg) 2,7
Μαγνήσιο (mg) 79 Κάλιο (mg) 558
Φυτικές ίνες (gram) 2,2

ΟΦΕΛΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Το σπανάκι ανήκει στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μία κατηγορία λαχανικών με τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά αναλογικά με τις θερμίδες που περιέχουν.
Περιέχει βιταμίνες συμπλέγματος Β ,βιταμίνη Ε, βιταμίνη Κ, βιταμίνη Α, μαγγάνιο, φυλλικό οξύ,αλλά επιπλέον περιέχει μαγνήσιο, σίδηρο, βιταμίνη C, ασβέστιο,και, φυσικά, φυτικές ίνες, χλωροφύλλη, άλατα ιωδίου και σαπωνίνες. ακομη φλαβονοειδή και πολυφαινόλες (λουτεολίνη, κεπφερόλη),
Το μαγειρεμένο σπανάκι περιέχει περισσότερο διαθέσιμο σίδηρο για το σώμα μας.

–Αρτηριακή πίεση
Συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
— Αναιμία
Είναι πολύ καλό στη σωστή λειτουργία του εντέρου και κατά της αναιμίας.
— Καρδιά -Εγκεφαλικά επεισόδια
Παρουσιάζει αντικαρκινική δράση. Η παρουσία των αντιοξειδωτικών είναι σπουδαία και για την προστασία της καρδιακής λειτουργίας και της πρόληψης από εγκεφαλικά επεισόδια.
Η κατανάλωσή του βοηθά και στην πρόληψη από εκφύλιση της εγκεφαλικής λειτουργίας.
— Οστεοπόρωση
Η υψηλή περιεκτικότητα βιταμίνης Κ, ασβεστίου και μαγνησίου, προσδίδουν στο σπανάκι την ιδιότητα της προφύλαξης της υγείας των οστών.
— Δυσκοιλιότητα -Κατακράτηση ούρων
Συμβάλλει στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας γιατί είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες,
και στην στην κατακράτηση των ούρων, είναι διουρητικό

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ

Το σπανάκι, περιέχει μεγάλες ποσότητες οξαλικό οξέως. Αν καταναλώσετε πάρα πολύ μπορεί να έχετε δυσάρεστα συμπτώματα
— Προβλήματα στα δόντια
Μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στα δόντια,λόγω του οξαλικού οξέως που περιέχει.
— Ουρική αρθρίτιδα – πέτρες στα νεφρά.
Δεν πρέπει να γίνεται χρήση σε ανθρώπους που πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα ή έχουν πέτρες στα νεφρά Το πολύ σπανάκι αυξάνει την ποσότητα του ουρικού οξέος
— Κακή απορρόφηση ορυκτών
Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας σπανακιού διαταράσσει την ικανότητα απορρόφησης ορυκτών του σώματός μας, όπως ψευδαργύρου και ασβεστίου, λόγω του οξαλικού οξέως, που περιέχει. Μπορεί, ακόμη και να οδηγήσει κάποια άτομα σε ασθένειες, που συνδέονται με την ανεπάρκεια ορυκτών.
— Σπασμούς στομάχου
Το σπανάκι είναι πλούσια πηγή ινών και έτσι η χρήση υπερβολικής ποσότητας οδηγεί σε προβλήματα στο στομάχι, λόγω δημιουργίας αερίων, αλλά και σε φούσκωμα, κράμπες και ακόμη και δυσκοιλιότητα.
— Διάρροια, πυρετός και πόνος:
Το σπανάκι μπορεί να προκαλέσει ακόμη και διάρροια, μαζί με τον πυρετό και τον κοιλιακό πόνο.
— Αλλεργίες:
Η υπερκατανάλωση σπανακιού μπορεί να οδηγήσει σε αλλεργίες δέρματος και σώματος
— Αλλαγές στην αντιπηκτική αγωγή:
Το υψηλό περιεχόμενο του σε βιταμίνη Κ, μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπτώσεις στην ηπατική σύνθεση.
— Πρόβλημα δυσκοιλιότητας:
Εάν καταναλώνετε, συνεχώς, σπανάκι στην καθημερινή σας διατροφή, ίσως αντιμετωπίσετε δυσκοιλιότητα.

ΧΡΗΣΕΙΣ
Το σπανάκι κυκλοφορεί στην κατανάλωση φρέσκο, κονσερβοποιημένο ή κατεψυγμένο. Ακόμη μπορεί να διατηρηθεί και σε κοινούς καταψύκτες, αφού πρώτα ζεματιστεί, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τρώγεται μαγειρεμένο (σπανακόρυζο, σουπιές με σπανάκι), γίνεται διάφορες πίτες (σπανακόπιτα) ή ακόμα τρώγεται και ωμό σε διάφορες σαλάτες. Μπορεί να προστεθεί σε θρεπτικούς χυμούς, ενώ όταν καταναλώνεται μαγειρεμένο, χάνει την περιεκτικότητα του σε βιταμίνη C. Τρώγεται και ωμό (ή βραστό) σε διάφορες σαλάτες.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.