Πράσσο – Allium Ampeloprasum, Allium porrum

ΦΥΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΥΣ & ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΑΥΛΕΣ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΕΡΤ3 : Φημισμένα τα πράσα της Άνω Κώμης Κοζάνης (φώτο΄)

Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Τ. Γεωπόνος

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το Άλλιον το αμπελόπρασο (Allium ampeloprasum) ανήκει στο γένος Άλλιον και στην οικογένεια των Λειριοειδών (Liliaceae).

Το άγριο φυτό είναι κοινώς γνωστό ως άγριο πράσο. Συναντάται από τη νότια Ευρώπη μέχρι τη δυτική Ασία,

Καταγωγή: Ανατολική Μεσόγειος, Νότια Ρωσία.

Στις περιοχές αυτές είναι αυτοφυές το άγριο πράσο, με πολύ έντονη οσμή και καυστικότατη γεύση.

Ιστορικά, πολλά επιστημονικά ονόματα χρησιμοποιήθηκαν για τα πράσα, αλλά τώρα όλα αντιμετωπίζονται ως ποικιλίες του A. ampeloprasum

. ΙΣΤΟΡΙΑ

Ιστορική κατανάλωση

– Εβραίοι Στη Βίβλο, οι Εβραίοι γόγγυζαν στον Μωυσή, λέγοντάς του ότι τους πήρε από την γη της Αιγύπτου, που έτρωγαν ψάρια δωρεάν και αγγούρια και πράσα και κρεμμύδια.

– Αίγυπτος Αποξηραμένα δείγματα από αρχαιολογικούς χώρους στην αρχαία Αίγυπτο , καθώς και γλυπτά, αλλά και σε τοιχογραφίες, δείχνουν ότι το πράσο ήταν ένα μέρος του αιγυπτιακού τρόπου διατροφής, σχεδόν από τη 2η χιλιετία π.Χ.

– Μεσοποταμία Τα κείμενα δείχνουν,επίσης, ότι καλλιεργήθηκε στη Μεσοποταμία, από τις αρχές της δεύτερης χιλιετίας π.Χ

–Ρωμαίοι Τα πράσα τρώγονται στην αρχαία Ρώμη και θεωρούνται ανώτερα από το σκόρδο και τα κρεμμύδια .

Το βιβλίο μαγειρικής Apicius του 1ου αιώνα μ.Χ. περιέχει τέσσερις συνταγές με πράσα. Τα ωμά πράσα ήταν το αγαπημένο λαχανικό του Αυτοκράτορα Νέρωνα , που το κατανάλωσε σε σούπα ή σε λάδι, πιστεύοντας ότι είναι ευεργετικό για την ποιότητα της φωνής του.

Γι’αυτό ήταν γνωστός και με το ψευδώνυμο “Porrophagus” ή “Πρασσοφάγος”.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ήταν γνωστά από την αρχαιότητα.

– Δειπνοσοφιστές

Στην αρχαία Ελλάδα, στους Δειπνοσοφιστές αναφέρονται τα σκόρδα, τα πράσα, το αμπελόπρασο (γήτειον), και τα κρεμμύδια μεταξύ των προμηθειών κάποιου πλούσιου. Στους Δειπνοσφιστές επίσης,αναφέρεται και ο μυττωτός,(έδεσμα που παρασκευάζοταν με ζύμη, που περιέχει ανακατεμένα διάφορα υλικά, όπως τυρί, μέλι, σκόρδο ,πράσο κ.ά. ), μια πικάντικη σάλτσα που περιείχε, μεταξύ των άλλων σκόρδο και πράσο.

– – Δικαιόπολις,

Ο Δικαιόπολις, στους Αχαρνείς του Αριστοφάνη, αγανακτεί όταν του άρπαξαν τα πράσα και δεν μπορούσε να φτιάξει τον μυττωτό, που ήθελε.

– Αριστοτέλης

Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι η πέρδικα οφείλει την φωνή της στο πράσο.

– Σοτίων

Ο Σοτίων (2ος αιών π.Χ.)λέει, ότι τα πράσα γίνονται λευκά, αν μεταφυτεύοντας τα, περιπλέξεις με βόλβιτο χοντρό και νεαρό, τον οποίο θα αποθέσεις σε πλατύ όστρακο ή πέτρα

– Θεόφραστος

Ο Θεόφραστος λέει, ότι τα πράσα, καθώς και τα σέλινα κ.λπ., γίνονται μεγαλύτερα αν φυτέψεις, μαζί, πολλούς σπόρους δεμένους σε πανί.

ΚΟΖΑΝΗ

Τα πράσα ήταν γνωστά, από πολύ παλιά, στην πόλη της Κοζάνης όχι τόσο για την καλλιέργεια τους, όσο για την κατανάλωση τους και τη χρήση τους, τόσο σε εξαιρετικά εδέσματα, με χοιρινό και πράσο, αλλά και στις γνωστές πρασόπιτες.

Η καλλιέργεια γινόταν, κυρίως στις Βάντσες (Άνω και Κάτω Κώμη),που βρίσκονται στα νότια και η απόσταση δεν ξεπερνά τα 10χλμ.

Αυτό συνέβαινε, γιατί το πράσο είναι μια καλλιέργεια που θέλει νερό και τα νερά της πόλης δεν επαρκούσαν.

Παράγονταν στην Άνω και Κάτω Κώμη (Βαντσες), ήδη από τον 16ο αιώνα μ.Χ.

Τα πωλούσαν στο παζάρι της Κοζάνης στη σύγχρονη εποχή, ενώ ,παλαιότερα, φορτώνοντας τα, αρχικά, στα γαϊδουράκια, τα πήγαιναν στα οροπέδια της Ελίμειας και των Βεντζίων.

Μάλιστα η καλλιέργεια αυτή έδωσε και το προσωνύμιο στους κατοίκους αυτής της περιοχής, “Πρασιάηδες”,προσωνύμιο που κυρίως δινόταν στους κατοίκους της Α.Κώμης, λόγω της μεγάλης παραγωγής πράσων ,αφήνοντας για προσωνύμιο, για τους κατοίκους του διπλανού χωριού της Κάτω Κώμης, “Σκουρδιάηδες”.

Πέρα από την μαγειρική, που οι Κοζανίτισες έδιναν τα ρέστα τους, διακρινόταν και για την δυνατότητα να συντηρούν τα πράσα για πολλούς μήνες.

Προτού κάνει κρύο και χιονίσει, οι νοικοκυρές αγόραζαν πράσα, από τη Βάντσα.

Στη συνέχεια, έσκαβαν ένα μεγάλο λάκκο, στο μπαξέ και έβαζαν μέσα, ολόκληρα τα πράσα, μέχρι και τις ρίζες, και τα σκέπαζαν, με χώμα, αφήνοντας να προεξέχουν , τα φύλλα, που ήραν σπαθάτα.

Όταν χιόνιζε,τα φύλλα καλύπτονταν με το χιόνι, χωρίς αυτό να επηρεάζει το υπόλοιπο φυτό, το οποίο βρίσκονταν μέσα στο χώμα

.Όταν ήθελε η νοικοκυρά να μαγειρέψει, έπαιρνε όσα πράσα της χρειάζονταν, που ήταν βέβαια, φρεσκότατα και όχι παγωμένα, και ξανασκέπαζε τα υπόλοιπα,με το χώμα.

Το μαγείρεμα γίνονταν, με χοιρινό κρέας και σε πήλινη κατσαρόλα.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ

Φυτά (Plantae)

Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)

Ομοταξία: Μονοκοτυλήδονα (Λιλιψίδα)

Τάξη: Λειριώδη (Liliales)

Οικογένεια: Λειριοειδή (Liliaceae)

Γένος: Άλλιον (Allium)

Είδος: Α. Ampeloprasum

Διώνυμο Άλλιον το αμπελόπρασον (Allium ampeloprasum)

ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

–Φυτό

Το πράσο είναι φυτό διετές , δηλ. απαιτεί δύο καλλιεργητικές περιόδους, για να συμπληρώσει το βιολογικό του κύκλο από σπόρο σε σπόρο.

Τον πρώτο χρόνο αναπτύσσεται μόνο βλαστικά και τον δεύτερό χρόνο σχηματίζει ανθικό στέλεχος και ωριμάζει σπόρους.

–Βλαστός

Ο βλαστός περιορίζεται σε μια πλάκα ή πολύ μικρό κλώνο, από το κάτω μέρος του οποίου σχηματίζονται οι ρίζες και από το άνω ξεκινούν τα φύλλα, τα οποία αλληλοκαλύπτονται στη βάση τους και σχηματίζουν ένα ψευδοστέλεχος (50-70cm ).

– -Φύλλα

Τα φύλλα των διαφόρων ποικιλίων διαφέρουν και ως προς το πλάτος και ως προς το μήκος, είναι όμως τοποθετημένα σε δύο αντίθετες σειρές, έτσι που το ένα, να βρίσκεται πάνω από το άλλο, σε ίσες αποστάσεις από τον κεντρικό άξονα.

–΄Άνθος

Το ανθικό στέλεχος εμφανίζεται, κανονικά, το δεύτερο χρόνο, από το κέντρο του φυτού και φαίνεται σαν να διαιρεί τα φύλλα σε δύο ισοδύναμα μέρη.

Είναι συμπαγές, λείο και σχετικά ισοδιαμετρικό, σε όλο του το μήκος.

Τα άνθη είναι λευκά, ιώδη ή ρόδινα και εμφανίζονται μαζεμένα (300-400), σε μια σχεδόν σφαιρική μεγάλη ταξιάνθια στην κορυφή του ανθικού στελέχους.

– Καρπός – Σπόρος

Ο καρπός είναι κάψα, τρίχωρος, τριγωνικός, σχεδόν σφαιρικός, με πολλά μαύρα συρρικνωμένα σπέρματα, τα οποία μοιάζουν πολύ με αυτά του κρεμμυδιού. Σε 1γρ. σπόρου περιέχονται 400 περίπου σπέρματα.

Ο σπόρος διατηρεί τη βλαστικότητα του για 3 χρόνια

– Ρίζα

Η ρίζα είναι θυσσανωτή, επιπόλαια αν και αναπτύσσεται κάπως βαθύτερα απ’ ότι αυτή του κρεμμυδιού.

–Βολβοί

Το πράσο δεν έχει ευδιάκριτο βλαστό.

Το φυτό δεν σχηματίζει ευδιάκριτο βολβό και στη βάση του φυτού το κάτω μέρος των φύλλων διογκώνεται σε ένα υποτυπώδη, απλό και λευκό βολβό.

Το πράσο στις πιο πολλές θερμοκρασίες δεν σχηματίζει βολβό.

Μόνο, όταν το μήκος της ημέρας είναι πολύ μεγάλο (19-24 ώρες φως), τότε το πράσο σχηματίζει κανονικό βολβό και η βολβοποίηση είναι μεγάλη, όταν το επίπεδο θερμοκρασίας βρίσκεται μεταξύ 15 – 18ºC, παρά στους 12 ή 21ºC

ΑΝΤΟΧΕΣ

—΄Έδαφος

Το πράσο είναι φυτό απαιτητικό, ως προς το έδαφος, ώστε να αναπτυχθεί ικανοποιητικά και να δώσει προϊόν καλής ποιότητας.

Τα καταλληλότερα εδάφη είναι τα ελαφρά έως μέσης σύστασης, βαθειά, γόνιμα και πλούσια σε οργανική ουσία.

Επίσης, τα εδάφη θα πρέπει να στραγγίζουν και να αερίζονται καλά.

Βαριά εδάφη και εδάφη που σχηματίζουν κρούστα, θα πρέπει να αποφεύγονται, γιατί δεν στραγγίζουν και δεν αερίζονται ικανοποιητικά και παρουσιάζουν δυσκολίες, κατά τη συγκομιδή.

Το πράσο δεν αντέχει στα πολύ όξινα, ούτε και πολύ αλκαλικά εδάφη.

Το άριστο pH για μέγιστη παραγωγή πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 6,5 – 7,5.

– Κλίμα

Το πράσο αναπτύσσεται καλά, όταν η θερμοκρασία αέρος κυμαίνεται από 15-20ºC.

Για σπορείο, οι ιδανικές θερμοκρασίες ανάπτυξης των νεαρών φυτών είναι 12-21ºC Είναι όμως φυτό, που αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, μάλιστα, θεωρείται πιο ανθεκτικό και από το κρεμμύδι.

Έχει αποδειχθεί, πειραματικά, ότι υπάρχουν ποικιλίες που επιζούν και σε θερμοκρασίες -19ºC όταν το έδαφος είναι καλυμμένο με χιόνι, και στους -17ºC, όταν το έδαφος δεν είναι καλυμμένο με χιόνι.

Η ανάπτυξή του ευνοείται σε μέρη δροσερά με συχνές βροχοπτώσεις ή ποτίσματα, δηλ. όπου η υγρασία του εδάφους και της ατμόσφαιρας είναι σχετικά υψηλή, όχι όμως υπερβολική.

Οι απαιτήσεις αυτές του πράσου, σε θερμοκρασία και υγρασία, φαίνεται ότι ικανοποιούνται καλύτερα την εποχή της καλλιέργειας, σε περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας.

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΜΕΙΨΙΣΠΟΡΑ

Αυτό που πρέπει να προσεχθεί, ιδιαίτερα, είναι η εφαρμογή τριετούς αμειψισποράς, δηλ. δεν θα πρέπει να έχει προηγηθεί στο χωράφι, καλλιέργεια με τα φυτά της ίδιας οικογένειας, στα 2-3 προηγούμενα χρόνια.

Προετοιμασία του εδάφους

Η προετοιμασία του εδάφους περιλαμβάνει ένα βαθύ όργωμα 30-40εκ., με άροτρο, που γίνεται στα μέσα του καλοκαιριού.

Ακολουθεί η προσθήκη της βασικής λίπανσης (και της κοπριάς, εφόσον είναι διαθέσιμη) και στη συνέχεια γίνεται σβάρνισμα με δισκοσβάρνα, για την ενσωμάτωση του λιπάσματος και της κοπριάς και το σπάσιμο των μεγάλων σβώλων.

Μετά το σβάρνισμα, κατασκευάζονται οι αλίες, οι οποίες έχουν πλάτος 1-1,2μ. και μήκος που ποικίλλει από 10-15μ. μέχρι και 30-35μ.

Το μήκος της αλίας δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα μέτρα αυτά, για να εξασφαλίζεται ομοιομορφία στο πότισμα, με κατάκλιση.

Ο σχηματισμός των αναχωμάτων, στις αλίες ,για μικρές εκτάσεις, γίνεται ,χειρονακτικά, με την τσάπα, σε μεγάλες όμως εκτάσεις χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία, που σύρονται από τον ελκυστήρα.

Μετά τον σχηματισμό των αλιών, μπορεί να ακολουθήσει και ένα φρεζάρισμα, μέσα στην αλία, με μικρή φρέζα, για να αφρατοποιηθεί το έδαφος και να διευκολυνθεί η μεταφύτευση.

Στην Αμερική, η φύτευση γίνεται σε αναχώματα πλάτους 50εκ. και το πότισμα γίνεται με καταινισμό ή με αυλάκια.

ΦΥΤΕΥΣΗ

Ο πολλαπλασιασμός του πράσου ξεκινάει με σπορά, στο σπορείο και μόλις τα φυτά αποκτήσουν διάμετρο περίπου 1εκ, στην περιοχή του λαιμού ,μεταφυτεύονται στις τελικές θέσεις. .

– Η ποσότητα του σπόρου που χρειάζεται για να φυτευτεί 1 στρέμμα είναι περίπου 400γρ.

– Εποχή σποράς του πράσου:

Τα σπορεία δημιουργούνται από τον Απρίλη – Μάη.

Για την παραγωγή σπόρου καλλιεργείται ως διετές φυτό, ενώ για παραγωγή φυτού ως μονοετές.

Είναι γενικά δύσκολο, να πιάσει ο σπόρος του πράσου. Απαιτείται να είναι πολύ φρέσκος,για να έχει επιτυχία.

– Εποχή μεταφύτευσης:

Η εξαγωγή των φυταρίων πραγματοποιείται, μόλις τα φυτά αποκτήσουν ύψος 20-25εκ..

Τα ριζίδια μύστακες, κατά τη μεταφύτευση, είναι καλύτερα να κόβονται με ένα ψαλιδάκι και μετά να φυτεύονται.

Για να παχύνουν τα πράσα και να μη μείνουν αδύνατα, πρέπει να φυτεύονται τον Ιούνιο, το αργότερο, τον Ιούλιο.

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

– Γενικά μακριά (καλέμι)

Με μακρύ τρυφερό ψευδοβλαστό. Kαλλιεργούνται περισσότερο στη Βόρεια Ελλάδα. Τα πράσα καλέμια, με μακρύ τρυφερό βλαστό, που καλλιεργούνται στη Βόρεια Ελλάδα.

-Άργους μακριά.

Καλλιεργούνται σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, αλλά περισσότερο στη Μακεδονία,παρόλο που οι Αργήτες έχουν το όνομα «πρασάδες».

Τα πράσα Άργους, με μακρύ παχύ βλαστό, των οποίων καλλιέργειες, βρίσκουμε σε όλη την Ελλάδα και κυρίως στη Μακεδονία.

– Κοντά Αρτάκης Ευβοίας . Βραχυστέλεχα.

Καλλιεργούνται περισσότερο στη Νότια Ελλάδα.

Τα πράσα Αρτάκης, των οποίων ο βολβός τους είναι κοντός και καλλιεργούνται στη Νότια Ελλάδα, αλλά σε μικρή έκταση.

– Σκαντζσόπρασσο.

Ο βολβός αυτής της ποικιλίας είναι πιο ογκώδης και περιέχονται, σε αυτόν, σε μεγαλύτερη ποσότητα, οι θρεπτικές ουσίες.

Έχει εξαφανισθεί από την Ελλάδα ( δεν σηκώνει κιλό), αλλά είναι η συνηθισμένη ποικιλία στην Αίγυπτο.

— Τα γιγάντια Ιταλίας, με το μεγαλύτερο παχύ βολβό.

Τα Ευρωπαϊκά πράσα έχουν κοντόχοντρο στελεχοειδή βολβό, όπως τα πράσα της Ρουαίνης.

– Σχοινόπρασο

Το σχοινόπρασο είναι η κοινή ονομασία για το Άλλιον το σχοινόπρασον

(Allium schoenoprasum), βρώσιμο είδος του γένους Άλλιον (Allium).

Είναι πολυετές φυτό, ευρέως διαδεδομένο στην φύση, σε ολόκληρη την Ευρώπη, Ασία και τη Βόρεια Αμερική.

To A. schoenoprasum είναι το μοναδικό είδος του γένους Άλλιον (Allium), το οποίο είναι ενδημικό τόσο στο Νέο όσο και στον Παλαιό Κόσμο.

Η ονομασία του είδους προέρχεται από το Ελληνικό σχοίνος (σπαθόχορτο) και πράσον (πράσο)

Η Αγγλική ονομασία, chives, προέρχεται από την Γαλλική λέξη cive, από την cepa, την Λατινική λέξη για το κρεμμύδι.

Το σχοινόπρασο, το οποίο, κοινώς, ονομάζεται και αγριόπρασο, συνήθως χρησιμοποιείται ως χορταρικό και μπορεί να βρεθεί στα οπωροπαντοπωλεία ή να αναπτυχθεί στον σπιτικό κήπο.

ΑΡΔΕΥΣΗ

Το χωράφι θα πρέπει να είναι, όσο το δυνατόν, επίπεδο.

Εάν το πότισμα γίνεται με καταιονισμό, η ελαφρά κλίση δεν παρουσιάζει προβλήματα. Το πράσο έχει μεγάλες ανάγκες σε νερό, ιδιαίτερα αμέσως μετά την μεταφύτευση που γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες.

Αμέσως μετά την μεταφύτευση ακολουθεί πότισμα.

Το πράσο έχει ανάγκη από συχνά ποτίσματα με αρκετές ποσότητες νερού, ιδιαίτερα μετά την μεταφύτευση, διότι δεν έχει ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα και οι συνθήκες που επικρατούν την περίοδο αυτή, (καλοκαιρινοί μήνες) είναι δύσκολες (υψηλή θερμοκρασία, ξηρασία, έντονη ηλιοφάνεια), και προκαλούν μεγάλες εξατμίσεις που για να ανταπεξέλθει το φυτό,

Πρέπει να ποτίζεται τη περίοδο αυτή συχνά, μέχρι και 3 φορές την εβδομάδα.

Όσο προχωρεί η ανάπτυξη των φυτών και η αλλαγή εποχής προς το φθινόπωρο και χειμώνα, τα ποτίσματα αραιώνουν

ΖΙΖΑΝΙΑ

Για την αφαίρεση των ζιζανίων, γίνονται τα βοτανίσματα.

Συνήθως, γίνονται μέσα στο πρώτο μήνα μετά την μεταφύτευση, οπότε όλα σχεδόν τα ζιζάνια έχουν πάρει την πρώτη ανάπτυξη.

Βοτανίσματα αλλά και σκαλίσματα μπορούν να επαναληφθούν 2 ή και 3 φορές. ΣΚΑΛΙΣΜΑ

Το πρώτο σκάλισμα γίνεται ένα περίπου μήνα, μετά την μεταφύτευση και ακολουθούν και άλλα δύο ανά 20 ημέρες.

ΛΙΠΑΝΣΗ

Οι απαιτήσεις του πράσου, σε λιπαντικά στοιχεία είναι αρκετά μεγάλες. Αντιδρά πιο γρήγορα, στην αζωτούχο λίπανση, για τον σχηματισμό του φυλλώματός του, σε σύγκριση με το κρεμμύδι και το σκόρδο.

Χρησιμοποιούμε το σύνθετο λίπασμα 11-15-15,αλλά οι ποσότητες που θα χρησιμοποιηθούν είναι συνάρτηση της ποιότητος του εδάφους.

Εκτός από την βασική λίπανση που γίνεται,πριν την μεταφύτευση, κατά την προετοιμασία του εδάφους εφαρμόζονται και επιφανειακές λιπάνσεις, κυρίως με νιτρική αμμωνία, μηνά Σεπτέμβριο.

Κατά τη διασπορά του λιπάσματος θα πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια, ώστε να μην πέφτει στα φύλλα, γιατί δημιουργούνται εγκαύματα.

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Ανθράκωση ,Βοτρύτης,Περονόσπορος, Σκληρωτίαση,Σκληρωτίνια,Σκωρίαση

ΕΧΘΡΟΙ

Θρίπας ,Κρεμμυδοφάγος, Νηματώδεις Φυλλορήκτης

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ

Τα πράσα είναι έτοιμα για συγκομιδή 3 – 4 μήνες από την μεταφύτευση τους.

Η συγκομιδή πραγματοποιείται ,μόλις τα φυτά αποκτήσουν κατάλληλα χαρακτηριστικά, που προσδίδουν καλή ποιότητα στο συγκομισμένο προϊόν.

Χρονικά μεσολαβούν 3-4 μήνες από τη μεταφύτευση έως τη συγκομιδή και πραγματοποιείται από τον Σεπτέμβριο έως τέλος Δεκέμβρη με τη μέγιστη παραγωγή τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο.

Ο κάθε καλλιεργητής συγκομίζει, σταδιακά, εκριζώνοντας μικρές ποσότητες μία ή δύο φορές την εβδομάδα.

Η συγκομιδή γίνεται με τα χέρια. Στο εξωτερικό, για την συγκομιδή,χρησιμοποιούνται και μηχανές.

Οι μεγαλύτερες ποσότητες διακινούνται τις ημέρες, που προηγούνται των εορτών των Χριστουγέννων ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ

Το εκριζώνουν τον Οκτώβριο, στα ψυχρά κλίματα και το φυλάνε σε υπόγεια και στην άμμο. Μπορούν να σκεπαστούν ή να φυλαχτούν σε λάκκους το χειμώνα, για να μη παγώσουν και καταναλώνονται την άνοιξη.

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΕ ΓΛΑΣΤΡΑ .

–Επιλέγουμε σχετικά μεγάλη γλάστρα μεγέθους, τουλάχιστον 30 εκατοστών, για να μπορέσει να αναπτυχθεί καλά το ριζικό σύστημα του πράσου.

– Συμπληρώνουμε τη γλάστρα, με φυτόχωμα γενικής χρήσης ή φυτόχωμα για λαχανικά και εμπλουτίζουμε με κοπριά ή κομπόστ, για να έχουμε περισσότερη οργανική ουσία. – Το πράσο, βέβαια, χρειάζεται αρκετό χρόνο μέχρι τη συγκομιδή και γι’ αυτό δεν είναι τόσο δημοφιλής, η καλλιέργειά του σε γλάστρα.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

– Τα πράσα αποτελούνται κατά 90% από νερό. Περιέχουν κάλιο, ασβέστιο, σελήνιο και μαγνήσιο, μαγγάνιο και ψευδάργυρο, καθώς και αντιοξειδωτικά.

– Έχουν λίγες θερμίδες και τα επιμήκη κοτσάνια τους παρέχουν καλές ποσότητες διαλυτών και αδιάλυτων ινών.

Στο πράσο περιέχεται σημαντική ποσότητα βιταμινών Α, Β και C . επίσης της βιταμίνες όπως Κ, , Ε.

Περιέχονται αιθέρια έλαια εξαιρετικά ωφέλιμα για τον ανθρώπινο οργανισμό ( σε αυτά οφείλεται η έντονη οσμή και η καυστική γεύση τους).

Στο τμήμα του φυτού που είναι κοντά στη ρίζα, περιέχονται οι θρεπτικές και θεραπευτικές ουσίες του πράσου.

Τα πράσα αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμίνης Α και Κ και περιέχουν υγιείς ποσότητες μαγγανίου, βιταμίνης C, σιδήρου, φολικού οξέος, χαλκού, νιασίνης, ριβοφλαβίνης, μαγνησίου και θειαμίνης.

ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Τα πράσα είναι λαχανικά,που σχετίζονται, στενά, με τα κρεμμύδια και την οικογένεια σκόρδου.

Το φυτό έχει διουρητικές, ανθελμινθικές, αντιχοληστερικές, αντισηπτικές, αντισπασμωδικές, χολαγωγές, sudorific, καθαρτικές, αποχρεμπτικές, αντιπυρετικές, τονωτικές και αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες.

Είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά που περιέχουν allicin – ένα φυσικό αντιφλεγμονώδες, που μπορεί να καταπολεμήσει τις επικίνδυνες ελεύθερες ρίζες

– Συνιστάται για τη θεραπεία νεφρικών προβλημάτων, αθηροσκλήρωσης, καρδιακών παθήσεων, χολόλιθων, πέτρες στα νεφρά και σταγονιδίων.

– Χρησιμοποιείται κατά της εξάντλησης, των ρευματισμών, της ραχίτιδας, της φυματίωσης, της φαρυγγίτιδας, της λαρυγγίτιδας, της τραχειοβρογχίτιδας και της δυσκοιλιότητας.

– Εφαρμόζεται, εξωτερικά, στο δέρμα κατά του εκζέματος, της ψωρίασης και άλλων δερματικών προβλημάτων.

– Το τσάι από βότανα χρησιμοποιείται κατά του βήχα, της χρόνιας και οξείας βρογχίτιδας, της καούρας, του έλκους του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου και των φλεγμονών του πεπτικού συστήματος.

–Ο χυμός των φυτών θεωρείται ότι βοηθά στην αποτοξίνωση των καπνιστών.

Χορηγείται με τη μορφή τσαγιού από βότανα (μια ποσότητα αποξηραμένου βοτάνου, σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό για 5-10 λεπτά, 3 φορές την ημέρα).

– Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα με τη μορφή κατάπλυσης.

– Είναι μια εξαιρετική επιλογή για διαβητικά άτομα και για άτομα που θέλουν να χάσουν βάρος. – Είναι αποτελεσματικό φάρμακο για επίμονα εκζέματα, παθήσεις του δέρματος, οξεία και χρόνια βρογχίτιδα, πολλές παθήσεις του πεπτικού συστήματος

– Οι περισσότερες μελέτες, που έχουν γίνει για το πράσο, επικεντρώνονται στην καλή υγεία της καρδιάς και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Τα πράσα περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που είναι σημαντικά για την υγιή νευρολογική λειτουργία και ένα υγιές καρδιαγγειακό σύστημα – Βοηθούν στην καταπολέμηση της αναιμίας, λόγω της περιεκτικότητάς του σε σίδηρο.

– Ενισχύουν τη μνήμη και καταπολεμούν την υψηλή χοληστερόλη.

– Έχουν διουρητικές ιδιότητες και θεραπεύουν το πρήξιμο των άνω και κάτω άκρων. – Αποτελούν καλή πηγή λουτεΐνης και ζεαξανθίνης, ενώσεων, που συμβάλλουν στην υγιή όραση. Πώς επιλέγουμε και πώς αποθηκεύουμε τα πράσα;

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ

Δεν αναφέρονται παρενέργειες

– Η μόνη πιθανή παρενέργεια προέρχεται από την υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ.

Τα άτομα με αραιωτικά αίματος πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους πριν προσθέσουν πράσα στη διατροφή τους

– Τοξικότητα σε ζώα

Η υπερευαισθησία και η δηλητηρίαση μπορεί να προκληθούν σε σκύλους, μετά την κατανάλωση φρούτων

– Προειδοποίηση:

Η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων δεν συνιστάται χωρίς τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού σας.

Οι ουσίες που περιέχουν ενδέχεται να αλληλεπιδράσουν με τα εγγεγραμμένα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής, εξαλείφοντας έτσι τη θεραπευτική αποτελεσματικότητά τους ή προκαλώντας τοξικότητα.

Μπορούν επίσης να επιβαρύνουν, περαιτέρω, τις εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες του σώματος, εκθέτοντας έτσι τον ασθενή σε αυξημένη νοσηρότητα και απειλητικές, για τη ζωή, καταστάσεις. ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ

Ολόκληρο το φυτό είναι βρώσιμο και μπορεί να καταναλωθεί ως σαλάτα.

Πρόγευμα από ψωμί, πράσο, ελιές και ξηρούς καρπούς είναι ιδιαίτερα χορταστικό και δροσιστικό. Ανάμικτη η λαχανοσαλάτα με πράσο, γίνεται πολύ πιο νόστιμη.

Εκτός από ωμό τρώγεται σε πίτες και μαγειρευτά φαγητά και ως ψητό λαχανικό.