του Σπύρου Κουταβα
Όταν ο Καρλ Μαρξ ολοκλήρωσε σε συνεργασία με τον Ένγκελς περί τα τέλη του 1847 στο «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» η Ευρώπη και ο τότε αναπτυσσόμενος κόσμος βρισκόταν στην κορύφωση της πρώτης Βιομηχανικής επανάστασης. Όταν ο Γερμανός Φιλόσοφος ολοκλήρωσε το τρίτο τόμο από το μνημειώδες έργο του
«Το Κεφάλαιο» η Ευρώπη και ο αναπτυσσόμενος κόσμος βρισκόταν στο λυκαυγές της δεύτερης Βιομηχανικής επανάστασης που έμελλε να καθορίσει τις πολιτικό-οικονομικές εξελίξεις του 20 αιώνα. Στην διάρκεια του 20ουαιώνα υπό τον αέρα των νέων ιδεών που βασίστηκαν στα κοινωνικοοικονομικά εργαλεία του Μαρξ και του Ενγκελς έχουμε μια εντυπωσιακή αύξηση της επιρροής των ριζοσπαστικών εργατικών και κομμουνιστικών κομμάτων στην Ευρώπη και ένα κατακλυσμιαίο ξέσπασμα με την Οκτωβριανή επανάσταση στην Ρωσία που έμελλε να θέσει την σφραγίδα της στην εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου.
Η ιδεολογική και πολιτική έκρηξη που ξεδιπλώθηκε μέσα από τα προοδευτικά σοσιαλιστικά ρεύματα της εποχής, σε συνδυασμό και με την Οκτωβριανή επανάσταση, τροφοδότησαν με ξεχωριστό τρόπο την ποίηση, την μουσική, τον κινηματογράφο, το θέατρο και τις εικαστικές τέχνες. Σήμερα ότι έργα θαυμάζουμε από τα παραπάνω τα περισσότερα είναι τέκνα αυτής της κατακλυσμιαίας επιρροής των ριζοσπαστικών και σοσιαλιστικών ιδεών των αρχών του 20ου αιώνα. Ότι αποτέλεσε ως δικαίωμα των εργαζομένων και αυτό που γνωρίζουμε ως κράτος πρόνοιας, κτίστηκαν υπό το καθεστώς πίεσης που ασκούσαν ευρέως φορείς, κόμματα και οργανώσεις, υπό την επιρροή φυσικά αυτών των ιδεών.
Την ώρα που γίνονται όλα αυτά, δύο αιματηροί παγκόσμιου πόλεμοι λαμβάνουν χώρα με επίκεντρο της Ευρώπη, με τον δεύτερο λόγω του αριθμού των θυμάτων και της θηριωδίας που έδειξαν οι βασικοί υπαίτιοι δηλαδή οι Ναζί έναντι των θυμάτων τους – Εβραίους Ρομά Σλαβόφωνους κομμουνιστές Ρώσους & Σέρβους, ομοφυλόφιλους – να θεωρείται ο αιματηρότερος. Βάση ενός οργανωμένου σχεδίου, καταρτισμένο με κάθε λεπτομέρεια που δεν έχει υπάρξει ποτέ στην ανθρωπότητα, οι ναζί προχώρησαν με συστηματικό τρόπο στην εξολόθρευση 6 εκ Εβραίων και άλλων μειονοτήτων στους θαλάμους αερίων. Όπου δεν προλάβαιναν να τους στείλουν στα στρατόπεδα, τους εκτελούσαν μαζικά με την βοήθεια συνεργαζόμενων δυνάμεων που πρόθυμα φορούσαν την κανονική η στολή παραλλαγής των waffen SS. Τέτοια παραδείγματα έχουμε αρκετά, όπως η θηριωδία στο Μπαμπι Γιαρ, όπου τα SS με την συνεργασία των τοπικών ουκρανικών δυνάμεων ασφαλείας που είχαν φορέσει την στολή του συνεργάτη, μέσα σε τρεις μέρες εκτέλεσαν 37.000 Εβραίους του Κιέβου στο ομώνυμο φαράγγι. Πολύ μικρότερου μεγέθους σφαγές και μαζικές εκτελέσεις έχουμε στην Ελλάδα και την Σερβία από τα SS με την βοήθεια προθύμων που φρόντισαν να φορέσουν την στολή του συνεργάτη. Το κομμουνιστικό καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης στον περίφημο πατριωτικό πόλεμο δηλαδή στην αναμετρησή του με τον Ναζισμό είχε απώλειες περί τους 8 εκ νεκρούς στρατιώτες και 20 εκ πολίτες. Έχασε σχεδόν το 15% του πληθυσμού του. Σε αυτή την μεγάλη πολεμική αναμέτρηση που ήταν η μητέρα των μαχών του ανεπτυγμένου κόσμου πλήρωσε το μεγαλύτερο τίμημα. Αυτό, δεν ξεχνιέται, δεν υποτιμάται και δεν μπορεί να παραχαράσσεται για κανένα λόγο.
Η φωτογραφία που συνοδεύει το θέμα είναι Αφίσα της Βερολινέζικης Ενωσης των διωχθέντων από το Ναζιστικό Καθεστώς – «27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1945 – ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ – Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕ ΤΟ ΑΟΥΣΒΙΤΣ»
Αντίθετα κατά την διάρκεια της Σταλινικής περιόδου διακυβέρνησης της τότε σοβιετικής ένωσης από το 1928 έως το 1953, πριν και μετά τον πατριωτικό πόλεμο, -αλλα και στην περίοδο Μπρεζνιεφ σε μικρότερο βαθμό- στο εσωτερικό της χώρας, καταγράφηκαν εξοντώσεις πολιτικών αντιπάλων, ακόμη και κορυφαία στελέχη του πολιτικού γραφείου του κόμματος εξαφανίστηκαν, εκτοπίσεις ολόκληρων πληθυσμιακών ομάδων με εθνικά χαρακτηριστικά (πχ Έλληνες πόντιοι του Καυκάσου και της Μαύρης θάλασσας), εκτελέσεις όσων θεωρήθηκαν από τις αρχές ότι είναι εχθροί του καθεστώτος, θάνατοι από κακουχίες στα στρατόπεδα εργασίας στην χερσόνησο της Καμτσάτκα και την Σιβηριανή στέπα και φυσικά η εγκληματική θηριωδία με την εκτέλεση 22.000 Πολωνών αιχμαλώτων στο δάσος του Κατυν, στο Χαρκοβο και το Καλίνιν. Η εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων στις χώρες επιρροής τους όπως στην Τσεχοσλοβακία το 1968, η την Ουγγαρία το 1956, είναι αναλόγου μεγέθους έγκλημα με αυτά των αμερικανικών στρατευμάτων όταν χρειάστηκε να προασπίσουν αμερικανικά συμφέροντα σε χώρες που ανήκαν στην σφαίρα επιρροής τους όπως στην Γουατεμάλα το 1954, στον Παναμά το 1989, στην Γρενάδα το 1983, και στον Αγ Δομίνικο το 1965.
Σήμερα πολλοί από αυτούς που οι συγγενείς τους φορούσαν την στολή του συνεργάτη των Waffen SS και που οι χώρες τους είναι στον πυρήνα της ΕΕ η τα βιολογικά τέκνα και συγγενείς των Γερμανών της τότε εποχής, όλοι μαζί πρωταγωνιστούν εδώ και μια δεκαετία εντός των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης ζητώντας «την αναγνώριση του κομμουνισμού, του ναζισμού και του φασισμού ως κοινής κληρονομιάς, την ίδρυση της Πλατφόρμας Ευρωπαϊκής Μνήμης και Συνείδησης και την καθιέρωση μέρας μνήμης για τα θύματα των ναζιστικών και κομμουνιστικών καθεστώτων την 23 Αυγούστου».
Η όποια σύνδεση η ισορρόπιση των εγκλημάτων του ναζισμού με τα εγκλήματα και τις ανάλογες πράξεις που έχουν γίνει στις χώρες του “υπαρκτού” είναι παιδαριώδης και ανεπίτρεπτη. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει περιθώριο στην λογική να χαρισθεί ως ανοχή ούτε μια τρίχα στην Σταλινική και Μπρεζνιεφική περίοδο διακυβέρνησης και τα κατορθώματά της αλλα και στα καθεστώτα που στέρησαν επι μακρόν βασικές ελευθερίες του ατόμου η με εξοντωτικό τρόπο καταφέρθηκαν εναντίον υπηκόων τους όπως τα στυγερά εγκλήματα που διέπραξαν οι ερυθροί Χμερ στην Καμπότζη.
Η κατάρρευση των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού η αλλιώς η πολιτική και κοινωνική ήττα του λεγόμενου κομμουνισμού της εποχής είναι καθαρή και συνδέθηκε με την εξέλιξη της 3ης βιομηχανικής επανάστασης και σήμερα που η συζήτηση έχει θεριέψει για τον εάν ο ναζισμός είναι ίδια κληρονομιά με τον κομμουνισμό, ο υπερανεπτυγμένος κόσμος βρίσκεται στο κατώφλι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
Σύμφωνα με τον Klaus Schwab, ιδρυτή και πρόεδρο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ «πρέπει να ξανασκεφτούμε τις ιδέες μας σχετικά με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, τη δημιουργία αξιών, την ιδιωτική ζωή και την ιδιοκτησία, αλλά ακόμα και την ατομική μας ταυτότητα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε, ατομικά και συλλογικά, τα ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα που προκύπτουν από τις έρευνες στην τεχνητή νοημοσύνη και στη βιοτεχνολογία». Οι ερευνητές της τεχνητής νοημοσύνης που θα αποτελεί τον βασικό πυρήνα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, λένε ότι η καθιέρωσή της θα επιφέρει δραματικές αλλαγές στην βιομηχανία καταργώντας εκατομύρια θέσεις εργασίας, θα μεταφέρει σε πιο σύνθετο επίπεδο τις σχέσεις του ανθρώπου με τις μηχανές, θα δοκιμάσει τις υπάρχουσες κοινωνικές πολιτικές και γεωπολιτικές σχέσεις. Αυτή λοιπόν η επανάσταση ανοίγει έναν τεράστιο πεδίο φιλοσοφικών αναζητήσεων καθώς όσα αναμένονται να διαδραματιστούν θα αγγίξουν τον πυρήνα της σύστασης του ατόμου ως μονάδας ξεχωριστής και αυθύπαρκτης ενταγμένης στο κοινωνικό σύνολο. Ίσως θα χρειαστεί να επαναδιατυπωθούν ορισμένες βασικές αρχές και απο την άλλη ίσως θα χρειαστεί ως ανάγκη να ξαναγραφεί ένα νέο “μανιφέστο” γι’ αυτόν τον διαφορετικό κόσμο που ήδη ετοιμάζεται και βρισκόμαστε ηδη στο κατώφλι του, αλλά δυστυχώς η μαρξιστική Φιλοσοφία έχει ‘’ξεμείνει’’ από τον Μαρξ της 4ης Βιομηχανικής επανάστασης. Φαίνεται ότι δεν μπορεί να διατυπωθεί έστω μια πρόταση η κάποια ιδέα. Υπάρχει μια φιλοσοφική αμηχανία και ως απόρροια αυτής, μια ιδεολογική αφωνία που οδηγεί στην πολιτική ακινησία όσων πρωτοστατούν με «κομμουνιστικό- σοσιαλιστικό» πρόσημο.
Άρα είναι ήσσονος σημασίας πρόβλημα ότι ο κ Κοντονής αρνήθηκε να παραβρεθεί σε μια προδιαγεγραμμένη συζήτηση όπου θα μπορούσε ανεμπόδιστα να διατυπώσει τις απόψεις του, αλλά μείζον πρόβλημα η ολική αδυναμία να υπάρξει ένα ιδεολογικό πολιτικό υπόβαθρο απο την πλευρά της Αριστεράς γι’αυτό που έρχεται. Και απ’ότι φαίνεται δεν υπάρχει φως εις τον ορίζοντα.