του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα
Η μεγαλομάρτυς αγία Κυριακή γιορτάστηκε (7-7-2019) πανηγυρικά στην ευρύτερη περιοχή μας, τη λεκάνη Αλιάκμονα-Πολυφύτου.
Στην Α.Π.Β. (Βελβεντού Μακεδονίας) γιόρτασε και λειτουργήθηκε το ιστορικό Εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, Ενορίας Αγίας Κυριακής (Σκούλιαρης), που βρίσκεται πάνω από το ‘’Σκεπασμένο’’ Βελβεντού. Τον Αγιασμό, τον Όρθρο, την Αρτοκλασία και τη Θεία Λειτουργία τέλεσε ο πρωτοπ. Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης (εφημέριος Ι. Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Κοζάνης) και στο αναλόγιο έψαλε ο Αριστείδης Σταμάτης. Εκκλησάρης είναι ο Στέργιος Κακούλης, που μαζί με τους συνεργάτες του ετοίμασαν με ευπρέπεια την ιερή πανήγυρη του Εξωκλησιού.
Πιστοί από το Βελβεντό, το Πολύφυτο, την Κοζάνη, τη Βέροια και από αλλού κατέκλυσαν το μικρό Εξωκλήσι και τον περιβάλλοντα φροντισμένο με αγάπη χώρο για την εορτή – πανήγυρη της Αγίας Κυριακής. Λειτουργήθηκαν, κοινώνησαν. Χόρεψαν τον κυκλικό χορό γύρω από το Εξωκλήσι και απόλαυσαν – με θέα τον κάμπο Βελβεντού και τη λίμνη Αλιάκμονα-Πολυφύτου – το εορταστικό κέρασμα που ετοίμασε η Επιτροπή.
Αποτέλεσαν τον νοητό κρίκο μιας μακράς αδιάκοπης αλυσίδας λαού με ιστορία, μνήμες, θεολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, λειτουργική πράξη, χαρά και θεία χάρη από το εορταζόμενο πρόσωπο της αγίας Κυριακής, που η απαρχή της, η μαρτυρία για το Χριστό και το μαρτύριο γι’ Αυτόν, βρίσκεται στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα στο μεγάλο και σκληρό εναντίον της Εκκλησίας διωγμό του Διοκλητιανού, λίγο πριν την επίσημη λήξη των διωγμών με το διάταγμα της ανεξιθρησκίας το 313 μ.Χ. από τον Μέγα Κωνσταντίνο και τον Λικίνιο στα Μεδιόλανα.
Στην Α.Π.Σ. (Σερβίων Μακεδονίας) γιορτάστηκε πανηγυρικά η αγία Κυριακή στον ιστορικό Ιερό Επισκοπικό Ναό της Αγίας Κυριακής Σερβίων με Εσπερινό, Αρτοκλασία (6-7-2019) και με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία (7-7-2019) την οποία τέλεσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος. Στο αναλόγιο έψαλε ο πρωτοψάλτης Ανδρέας Καραγιαννίδης και ο βυζαντινός χορός Σερβίων, της Αγίας Κυριακής και του Αγίου Γεωργίου.
Φαίνεται ανεξήγητο από κοινωνιολογική προσέγγιση και ανάλυση: Ένα νέο κορίτσι, γύρω στα 20 χρόνια, στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα οδηγείται στους κριτές και απ’ εκεί στους βασανιστές και δημίους της με μόνη την κατηγορία ότι είναι χριστιανή, συγκαταλέγεται στο νέφος των Μαρτύρων της Εκκλησίας και γίνεται στη συνέχεια το νοητό στημόνι, που επιζητείται η παρουσία της, υφαίνει και γλυκαίνει μέσα στην ιστορία λαούς και έθνη, μικρές και μεγαλύτερες τοπικές κοινωνίες, χωριά και πολιτείες, γίνεται ως τα σήμερα σημείο αναφοράς.
Τα Σέρβια, βυζαντινή πόλη, ανύψωσε και κατέστησε το Ναό της Αγίας Κυριακής σε Επισκοπικό Ναό (τα Σέρβια υπήρξαν έδρα Επισκοπής (αρχές 9ου αιώνα – 1745 μ.Χ., οπότε η έδρα της Επισκοπής μεταφέρθηκε στην Κοζάνη), προβάλλοντας ακόμα περισσότερο το πρόσωπο της Αγίας Κυριακής και κοντά σ’ αυτήν το πρόσωπο της γυναίκας.
Η Σκούλιαρη, ορεινό χωριό στα Πιέρια όρη, ένα ευάερο-ευήλιο μπαλκόνι απ’ όπου ατενίζεις όλη την υπέροχη λεκάνη του Αλιάκμονα-Πολυφύτου, μετονομάστηκε, με ομόφωνη απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου έτους 1961 (Στεργιόπουλο Ευάγγελο Πρόεδρο και Μέλη: Καρανάτσιο Γεώργιο, Σταμάτη Βασίλειο, Κακούλη Ιωάννη και Ζουζό Αθανάσιο του Ευαγγέλου) σε Αγία Κυριακή, προφανώς από το ιστορικό μικρό Εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, ως έκφραση πίστης και ευλάβειας στην Αγία.
Λεκάνη της λίμνης Αλιάκμονα-Πολυφύτου, γη της Μακεδονίας, με τις παραλίμνιες και τις ορεινές κοινωνίες και τα πολλά όμορφα ξωκλήσια, που σε άρδευσε ο λόγος Νικάνορος της Ζάβορδας και Διονυσίου εν Ολύμπω, 1524. Σε προηγούμενο άρθρο μου έγραφα: ‘’Εμείς στο Βελβεντό ακολουθώντας τη μακρά παράδοση γενεών και γενεών της πόλης και ευρύτερα του τόπου μας, τη Μακεδονία την αγαπάμε, και την αγάπη μας αυτή δεν μπορεί κανείς να μας την αφαιρέσει από την ψυχή μας, είναι η μάνα μας και μας εκφράζει απόλυτα η διακήρυξη του Οδυσσέα Ελύτη για τη Μακεδονία: ‘’Για μας η ψυχή μας είναι το όνομά μας’’. Επαγρυπνούμε γι’ αυτήν’’.
‘’Ό,τι είναι αληθινός πολιτισμός, η αληθινή πνευματικότης και η σωτηρία, είναι μέσα στην πείρα των Αγίων της Εκκλησίας, στο αίμα των Μαρτύρων και στα δάκρυα των Οσίων’’ (Μητροπολίτης Διονύσιος Ψαριανός, 10 Δεκ. 1964, ‘’Μικρός Συναξαριστής’’, Πρόλογος). Η ευρύτερη περιοχή μας, οι τοπικές κοινωνίες όλες είναι κοινωνοί αυτού του πολιτισμού, αυτής της πνευματικότητας, οδεύουν με σύμπνοια στο δρόμο της σωτηρίας, που έφερε στον κόσμο ο Ιησούς Χριστός.
Φρόνημα ελευθερίας και αγάπης αντλούμε από την αγία Κυριακή. Δεν (πρέπει να) παρασυρόμαστε από τους σχηματισμούς εκείνους, οι οποίοι είναι πειθήνιοι μέχρι δουλοπρέπειας στους ισχυρούς των ημερών, ούτε (πρέπει να) είμαστε πρόθυμοι να εκτελέσουμε την οποιαδήποτε διαταγή τους.
‘’Ρίζης ευκλεούς Κυριακή, κλάδος ωραιότατος ώφθης, καρπόν σωτήριον, φέρων της αθλήσεως τα κατορθώματα, και μαραίνων εν χάριτι, φυτά ασεβείας. …’’ (Στιχηρό Προσόμοιο Εσπερινού της αγίας παρθενομάρτυρος του Χριστού Κυριακής).
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος
9-7-2019