”Φλώρινα και Μοναστήρι: δυο πόλεις από διαφορετικές χώρες, η κάθε μια με τη δική της λίμνη, την Πρέσπα και την Αχρίδα.
Ομογάλακτες αδελφές ανά εύμορφα ζεύγη. Όμοια η μετώπη των αδελφών πόλεων σε παρόμοια ποτάμια, τον Σακουλέβα και τον Υδραγόρα. Ίδια ροή, ίδια μορφή, ίδιος ρυθμός”.
Πηγή:ana-mpa.gr
Με τα λόγια αυτά, ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Νίκος Μέρτζος, περιγράφει μια μεγάλη προσπάθεια για την ανάδειξη των κοινών χαρακτηριστικών των δύο πόλεων, από την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ. Η προσπάθεια ξεκίνησε από τη Μητρόπολη Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας, υποστηρίχτηκε οικονομικά από την πρώην νομαρχία Φλώρινας (νυν Δήμο Φλώρινας) και βρίσκεται πλέον στα χέρια του αναγνώστη με τη μορφή ενός λευκώματος, προσκαλώντας τον να γνωρίσει δύο τόπους, που έχουν, όμως, περισσότερα κοινά παρά διαφορές.
“Η Μητρόπολη έλαβε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει έναν τόμο, που να περιγράφει και να αποτυπώνει φωτογραφικά τα κοινά στοιχεία των δύο πόλεων. Σπίτια, ποτάμια, εκκλησίες, μνημεία, τόποι, πόλεις, χωριά, προσόψεις κατοικιών, έργα τέχνης και άνθρωποι στάθηκαν μπροστά στο φωτογραφικό φακό του Ιωάννη Παπακαρμέζη, με την ιστορική καθοδήγηση του καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Αθανάσιου Καραθανάση, σε μια αριστοτεχνική απογραφή της περιοχής” σημειώνει.
Στις ορθόδοξες εκκλησιές και τα διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα που υπάρχουν στην ελληνική πόλη, αλλά και στην πόλη της ΠΓΔΜ, αναφέρεται, από την πλευρά του, ο δήμαρχος Φλώρινας, Γιάννης Βοσκόπουλος, και υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρξει μέριμνα για τη διάσωσή τους. “Ακόμη και τα ασκηταριά των μοναχών στις λίμνες Πρέσπα και Αχρίδα έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά, ενώ εντυπωσιακές είναι και οι αγιογραφίες των εκκλησιών και τα έργα τέχνης που φέρουν μια ηλικία αιώνων και δεν πρέπει να αφεθούν στην εγκατάλειψη” προσθέτει.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι εκκλησίες της Αγίας Σοφίας και του Όσιου Ναούμ στην Αχρίδα, όπου υπάρχουν οι εκπληκτικού κάλλους αγιογραφίες, που ζωγράφιζαν ο Μιχαήλ Αστράπας, ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της Παλαιολόγειας Σχολής και οι μαΐστορες της μεγάλης σχολής των ζωγράφων της Καστοριάς. Τον κατάλογο των παραδειγμάτων συμπληρώνουν οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής, στην κοινότητα Μιλόβιστα, και του Αγίου Δημητρίου στο Μοναστήρι (τα σημερινά Μπίτολα). Όλες τους είναι ομότροπες με τον Άγιο Γεώργιο της Φλώρινας, αλλά και τους ναούς της Μελίτης, του Αγίου Γερμανού και του Αγίου Αχιλλείου.
Πέραν, όμως, από την τέχνη και τη θρησκεία, τις δύο περιοχές ενώνουν ακόμη η μουσική, τα έθιμα, ο πολιτισμός, η κουλτούρα αλλά και οι άνθρωποι. “Είμαστε συγγενείς, έχουμε φίλους και παλιές κληρονομιές, καθώς πολλοί άνθρωποι από τον ένα τόπο εγκαταστάθηκαν στον άλλο”, λέει ο κ. Μέρτζος.
Προσπαθώντας, μάλιστα, να μεταφέρει, με γλαφυρό τρόπο, την εικόνα των δυο πόλεων και των δυο λιμνών, αναφέρει: “Αυτάδελφες είναι και οι δυο λίμνες. Ανέκαθεν, την Αχρίδα και την Πρέσπα στοιχειώνουν οι ίδιοι θρύλοι και αγιάζουν ασκητές, άγιοι κι εκκλησιές, τις κεντούν σταυροβελονιά κοινοί μαΐστορες με εικονίσματα, με ξυλόγλυπτα και λιθανάγλυφα, η ίδια κατανυκτική αρχιτεκτονική, κοινά μυσταγωγικά εκκλησιαστικά μέλη και ομότροπα λαϊκά μέλη καταγωγικά, ίδια ξυλοδεσιά, σαχνισιά και ασκηταριά. Τις κατοικούν πλάνητες αργυροπελεκάνοι και κομψοί ερωδιοί εναλλασσόμενοι μεγαλοπρεπείς με σεβαστοκράτορες και ζωστές πατρικίες. Τις συναρμόζουν παλαιά χρονικά και περάσματα”.
Όλα τα παραπάνω, “ζωντανεύουν” μέσα από τις σελίδες του τόμου- λευκώματος, που φέρει τον τίτλο “Δύο πόλεις, δύο λίμνες, μια ιστορία: Φλώρινα – Μοναστήρι και Πρέσπα – Αχρίδα” και θα παρουσιαστεί, σήμερα, στο κινηματοθέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, στη Θεσσαλονίκη.
Εκεί, δημιουργοί και διοργανωτές φιλοδοξούν να μεταφέρουν του μήνυμα του κοινού παρελθόντος, μέσα από τις φωτογραφίες του τόμου, τους ήχους των χάλκινων της Φλώρινας και τις ζωντανές εικόνες ενός ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί.
Άλλωστε, όπως αναφέρει και ο πρόεδρος της Εταιρείας: “πέρα από τα κρατικά σύνορα εκτείνονται όρια άυλα, μα σ’ εμάς αισθητά, που κανείς δεν μπορεί να χαράξει, να παραχαράξει και να φυλάξει. Περιχωρούν αμάχητα τον προαιώνιο κοινό τόπο του πολιτισμού…”.
0 comments