Ίασμα – Δυόσμος – Αγιασμός – Mentha Spicata: Φυτά από τους αγρούς και τις παλιές αυλές της Κοζάνης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
O δυόσμος ανήκει στα είδη του γένους Mentha και έχει ξεχωριστές αρωματικές ιδιότητες. Mαζί με το βασιλικό, είναι από τα πιο διάσημα αρωματικά χόρτα. Φυτρώνει μόνος του σε υγρούς και ορεινούς τόπους, αλλά, συνήθως, καλλιεργείται σε κήπους και σε γλάστρες, για να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική ως καρύκευμα. Υπάρχουν πάνω από 30 διαφορετικές ποικιλίες δυόσμου.
O δυόσμος χρησιμοποιήθηκε από πολλούς αρχαίους πολιτισμούς. Oι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο ,πριν καθίσουν να φάνε, αλλά έφτιαχναν με αυτόν και μύρο.
Τον 6ο αιώνα πρωτοεμφανίζονται ειδικές κρέμες καθαρισμού δοντιών με πρώτη ύλη το δυόσμο.
Oι Aιγύπτιοι και οι Kινέζοι απέδιδαν σε αυτόν, πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, αλλά συνήθιζαν να αρωματίζουν και το νερό στο οποίο έκαναν μπάνιο.
Το ΙΑΣΜΑ όπως αποκαλούν τον δυόσμο στην Κοζάνη, είναι ένα βότανο πολύ γνωστό ,μάλιστα στην περιοχή του όρους Μπούρινος είναι αυτοφυές και δεν ήταν λίγοι αυτοί, που σε περιπτώσεις εκδρομών στο βουνό φρόντιζαν να τον περισυλλέξουν, είτε με την ρίζα ,είτε σε μοσχεύματα, καθώς ο πολλαπλασιασμός του, με αυτόν τον τρόπο, είναι εύκολος. Το πλεονέκτημα του φυτού του Μπούρινου είναι το πιο έντονο άρωμα και η μεγαλύτερη αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες, λόγω προσαρμογής του στην περιοχή.
Προφανώς, η λέξη Ίασμα έχει αρχαιοελληνική προέλευση από τις λέξεις Ίαμα – ίημα -ίασις-, που στην νεοελληνική σημαίνει φάρμακο ή θεραπευτικό μέσον, ενώ το αντίστοιχο ρήμα σημαίνει θεραπεύομαι , γιατρεύομαι
ίαση < αρχαία ελληνική ἴασις < ἰάομαι / ἰῶμαι
Ουσιαστικό η ίαση θηλυκό (λόγιο) (ιατρική) η θεραπεία, το αποτέλεσμα τού θεραπεύω
Συγγενείς ονομασία Αγιασμός (Κεφαλλονιά)
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Λαμιώδη (Lamiales)
Οικογένεια: Χειλανθή (Lamiaceae)
Γένος: Μίνθη (Mentha)
Είδος: M. spicata
Διώνυμο
Μίνθη η σταχυώδης (Mentha spicata)
Τα είδη του γένους της μέντας είναι περίπου τριάντα και παρουσιάζουν έναν μεγάλο χημικό πολυμορφισμό, δηλαδή το κάθε είδος παράγει αιθέρια έλαια,με διαφορετική ποιοτική σύσταση και διαφορετικές ιδιότητες και θεραπευτικές χρήσεις.
ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
— Φυτό Είναι πολυετές φυτό, που φτάνει σε ύψος 30 με 100 εκατοστά.
— Φύλλα : Τα φύλλα καλύπτονται από τριχίδια ,είναι ωοειδή, με μήκος 5 με 9 εκατοστά και 1,5 με 3 εκατοστά, πλατιά.
— Μίσχοι : Οι μίσχοι καλύπτονται και αυτοί από τριχίδια , ενώ οι βλαστοί του ειναι τετράγωνοι,
— Άνθη : Είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί, σε στάχεις στις κορυφές των βλαστών. Ανθίζει από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο.
–Ρίζωμα: Το ρίζωμα είναι σαρκώδες και μεγάλο .

OΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ
***********************
ΕΔΑΦΟΣ
Αποδίδει καλύτερα σε εδάφη, βαθιά, πλούσια σε οργανική ουσία, που δεν είναι πολύ βαριά,και είναι στραγγερά, με τιμή pH 6,5,
ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ
Ο δυόσμος,για να αναπτυχθεί, χρειάζεται ήλιο, αλλά αντέχει και στην ημισκία
ΚΛΙΜΑ
Μεγαλώνει καλά, σε όλα σχεδόν τα εύκρατα κλίματα.
Στην Β. Ελλάδα, τα φύλλα των φυτών είναι μεγαλύτερα
Στην Ν. Ελλάδα υπάρχει μεγαλύτερη απόδοση σε αιθέριου ελαίου, λόγω του υγρού και ζεστού κλίματος.
O δυόσμος μπορεί να ευδοκιμήσει σε ποικιλία κλιμάτων και εδαφών. Άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης είναι 17° C και, όταν αρδεύεται τακτικά, αντέχει και στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ MENTHA
*****************************************
Το γένος MENTHA είναι το πιο εμπορικό και βιομηχανικό γένος αρωματικών και βιομηχανικών φυτών στον κόσμο.
Οι λόγοι : Η εύκολη καλλιέργεια και η μεγάλη απόδοση χορτομάζας, ανά στρέμμα και 2ον Η μεγάλη χημική ποικιλομορφία που οδηγεί στην παραγωγή αιθερίων ελαίων μα διαφορετική ποιοτική σύσταση
Στην Ελλάδα τα πιο γνωστά είναι :
**  Mentha spicata L. ή Mentha viridis , κοινος δυοσμος
Δυόσμος , Mentha spicata προέρχεται από την Ευρώπη και τη νότια εύκρατη Ασία, που εκτείνεται από την Ιρλανδία στα δυτικά στη νότια Κίνα το η ανατολή.
Έχει εγκλιματισθεί σε πολλά άλλα εύκρατα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας και Νότιας Αφρικής , της Βόρειας Αμερικής και της Νότιας Αμερικής . Χρησιμοποιείται ως αρωματική ουσία στα τρόφιμα και τα τσάι από βότανα. Το αρωματικό λάδι, που ονομάζεται λάδι δυόσμου, χρησιμοποιείται, επίσης ως αρωματικό και μερικές φορές ως άρωμα.
** Mentha pylegium, το φλισκούνι ή Mentha aquatica,
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι MENTHA aquatica (Μέντα η υδροχαρής). Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών. Λατινικά συνώνυμα είναι τα MENTHA palegium, PΥLEGIUM, MENTHA podagraria
Είναι πολυετές φυτό με ποικιλία μορφών, με έμμισχα ωοειδή φύλλα, οδοντωτά και επιμήκη. Στέλεχος όρθιο ή πλάγιο, πρασινωπό ή κοκκινωπό, χνουδωτό. Άνθη σε ακραίο, στρογγυλωπό κεφάλι, χρώματος ερυθρού μέχρι ανοιχτού ιώδους, στις μασχάλες των φύλλων.
Αρχικά, το Φλισκούνι σχηματίζει ένα μικρό φυτό που αναδίδει έντονο άρωμα μέντας. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, οι μίσχοι αναπτύσσονται στητοί, σε ύψος 50 εκατοστών περίπου και το ανώτερο ζευγάρι φύλλων περιβάλλεται από σπείρες λουλουδιών.
Είναι φυτό που δείχνει την ύπαρξη νερού. Φυτρώνει κατά μήκος των ποταμών, ρυακιών, σε υγρούς τόπους και έλη.
Το συναντούμε με τις ονομασίες Φλισκούνι (παντού), Φλεσκούνι (Κέρκυρα), Φλουσκούνι, Αγιασμός (Κεφαλονιά), Γληφόνι ή Βληχόνι, Βρωμοδυόσμος, Γλεχούνι, Γληχούνι (Σίφνο), Γλυφωνάκι.
Γνωστό βότανο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, με έντονο άρωμα. Χρησιμοποιείται και στη μαγειρική, με μέτρο, σε σαλάτες, σούπες και σάλτσες.
Τα έλαια του προστίθενται σε κρέμες που βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος, στο δέρμα και προφυλάσσουν από τους ψύλλους. Λίγα αποξηραμένα φύλλα στο μαξιλάρι ή το καλάθι των κατοικίδιων ζώων κρατά τους ψύλλους μακριά.
** Η Mentha × piperita L.η μέντα Η Mentha × piperita L. ( M. aquatica × M. spicata ) ή peppermint είναι διασταύρωση του αρχαίου δυόσμου.
Το Peppermint ( Mentha × piperita , επίσης γνωστό ως Mentha balsamea είναι ένα υβριδικός δυόσμο , μια διασταύρωση ανάμεσα σε δυόσμο και μέντα . Αυτόφυες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή , το φυτό είναι τώρα ευρέως διαδεδομένο και καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Περιστασιακά βρίσκεται στην άγρια φύση, με τα γονικά του είδη.
Μέντα Μέντα ( Mentha × piperita ) Αν και το γένος Mentha περιλαμβάνει περισσότερα από 25 είδη, αυτό που χρησιμοποιείται ,συχνότερα, είναι η μέντα. Ενώ η δυτική μέντα προέρχεται από το Mentha piperita , η κινέζικη μέντα ή το «Bohe» προέρχεται από τα φρέσκα φύλλα του Mentha haplocalyx . Η Mentha piperita και η  Mentha haplocalyx αναγνωρίζονται, αμφότερα, ως φυτικές πηγές μενθόλης και μενθόνης και είναι από τα παλαιότερα βότανα που χρησιμοποιούνται, τόσο για μαγειρικά, όσο και για φαρμακευτικά προϊόντα.
Mentha x villosa ‘Mojito’, τελευταία κυκλοφορεί ως Mojito Mint.
Mojito είναι ένα παραδοσιακό ποτό της Κούβας, που αποτελείται από πέντε συστατικά: λευκό ρούμι , ζάχαρη (παραδοσιακά, χυμός ζαχαροκάλαμου ), σόδα και μέντα ( Mojito Mint ).
Ο κουβανέζικος δυόσμος θεωρείται λιγότερο πικάντικος και έχει πιο γλυκιά γεύση  και αποτελεί βασικό συστατικό του κοκτέιλ mojito. Τα φύλλα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για φαγητά, με αρνί, αλλά και για παρασκευή τσαγιού από βότανα. . Είναι καλύτερο να καλλιεργήσετε αυτό το φυτό, σε γλάστρες ή σε ένα ηλιόλουστο περβάζι, για να το αποτρέψετε να εξαπλωθεί εκτός ελέγχου, σαν ζιζάνιο. Αυτή η επιλογή θα προσελκύσει τις μέλισσες στον κήπο σας.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΕ ΓΛΑΣΤΡΑ
***********************
Μπορείτε να φυτέψετε στη γλάστρα ή στον κήπο σας δυόσμο, φροντίστε να τον μαζέψετε, πριν ανθίσει το φυτό.
Τοποθετήστε το γλαστράκι σε φωτεινή θέση, στο παράθυρο της κουζίνας. Φροντίστε να έχει πάντα επάρκεια σε νερό. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, μπορεί να μείνει σε εξωτερικό χώρο, καθώς είναι ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟ
***********************
— Κατεργασία εδάφους
Πριν την σπορά πρέπει να προηγηθεί βαθύ όργωμα, κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.
–Λίπανση
Η βασική λίπανση γίνεται με προσθήκη λιπάσματος Ν-P-Κ 11-15-15
Για βιολογικές καλλιέργειες, χρησιμοποιείται καλά χωνεμένη κοπριά
— Πολλαπλασιασμός
Η αναπαραγωγή γίνεται με σπόρο, αλλά και με μοσχεύματα η ριζώματα.
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους δυόσμου νωρίς την άνοιξη, μετά τα τελευταία κρύα.
Οι αποστάσεις φύτευσης είναι 0,60–0,70m μεταξύ των γραμμών και 0,30–0,40m επί της γραμμής. Η καλύτερη εποχή, για να φυτεύουμε δυόσμο είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη γιατί οι θερμοκρασίες είναι ιδανικές.
— Άρδευση
Απαιτεί τακτική άρδευση κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, τουλάχιστον κάθε δύο εβδομάδες, ιδιαίτερα μετά τις συγκομιδές.
— Ζιζανιοκτόνα
Για την καταπολέμηση των ζιζανίων χρησιμοποιούνται προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα.
Μεταφυτρωτικά τα στενόφυλλα αγρωστώδη ζιζάνια καταπολεμούνται με διασυστηματικά ζιζανιοκτόνα
— Συγκομιδή
•O φρέσκος δυόσμος διατηρείται σε κλειστή πλαστική σακούλα στο ψυγείο.
•O δυόσμος χάνει μέρος από το άρωμά του,όταν κόβεται με το μαχαίρι, ενώ αποδίδει το μέγιστο του αρώματος του,όταν κόβεται με τα χέρια.
Η συγκομιδή γίνεται κάθε 35-40 ημέρες την περίοδο Απριλίου – Οκτωβρίου. Νοέμβριο- Μάρτιο δεν υπάρχει συγκομιδή στην Β. Ελλάδα , αλλά στη Ν. Ελλάδα, αν ο καιρός είναι καλός, γίνονται 2-3 συγκομιδές Η συνολική απόδοση σε αυτές είναι σύνολο περίπου 1.500–2.300Kg/στρ. νωπής βιομάζας.
Η διάρκεια της καλλιέργειας μπορεί να φτάσει τα 10-12 έτη.
— Αποξήρανση
Απαιτείται μεγάλη προσοχή, κατά την ξήρανση, καθώς μπορεί να «ανάψει» πολύ εύκολα. . Οι απώλειες, κατά την ξήρανση είναι περίπου 75%,
— Συγκομιδή για το αιθέριο έλαιο.
Για το αιθέριο έλαιο συλλέγεται στην πλήρη άνθιση [Ιούλιο]. Η περιεκτικότητα σε έλαιο κυμαίνεται μεταξύ 0,8-2,00%, ήτοι 5-8 κιλά/στρέμμα.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
***********************
Οι θερμίδες του δυόσμου είναι λιγοστές (44 kcal/100gr).
Περιλαμβάνει αρκετά μικροθρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για τον οργανισμό όπως κάλιο, ασβέστιο, μαγγάνιο, σίδηρο και μαγνήσιο. Ιδιαίτερη σημαντική είναι και η περιεκτικότητά του σε πολλές αντιοξειδωτικές βιταμίνες, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Α, της β-καροτίνης, της βιταμίνη C, της βιταμίνης Β6 , της ριβοφλαβίνης και της θειαμίνης.
Θρεπτικά Συστατικά ποσότητες Θρεπτικά Συστατικά Ποσότητες
Ενέργεια 44 kcal Πρωτεΐνες 3.29g
Ολικά λιπίδια (fat) 0.73g Υδατάνθρακες 8.41g
Φυτικές ίνες 6.8g Νερό 85.55 gr
— Μέταλλα
Ασβέστιο Ca 199mg Σίδηρος, Fe 11.87mg
Μαγνήσιο, Mg 63mg Φώσφορος, P 60mg
Κάλιο, K Νάτριο, Na 30mg
Ψευδάργυρος Zn 1.09mg Χαλκός, Cu 0.24mg
Μαγνήσιο, Mn 1.118mg
— Βιταμίνες
Βιταμίνη C, total ascorbic acid 13.3gr Βιταμίνη A 203µg
Βιταμίνη B-6 0.158 mg Θειαμίνη 0.078 mg
Ριβοφλαβίνη 0.175 mg
— Αντιοξειδωτική δράση
Ο δυόσμος χαρακτηρίζεται από ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, χάρη στις φαινολικές ενώσεις που περιέχει, κυριότερες από τις οποίες είναι η καρβόνη (67%), το λιμονένιο (14,3%) και το μυρσένιο (2,1%).
Τα αντιοξειδωτικά που εμπεριέχονται στο δυόσμο, φαίνεται να προστατεύουν σημαντικά τον οργανισμό από την επίδραση των ελευθέρων ριζών, οδηγώντας στην εξάλειψή τους.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
**********************************
Ο δυόσμος ήταν γνωστός από την αρχαιότητα.
Οι αρχαίοι Έλληνες, πίστευαν ότι ο δυόσμος αναζωογονεί το νου και τον χρησιμοποιούσαν για φαρμακευτικούς σκοπούς. Επίσης, έφτιαχναν μύρο από τον δυόσμο και έτριβαν το τραπέζι τους με αυτόν, πριν γευματίσουν, προφανώς, για να έχουν καλή όρεξη, αλλά και καλή χώνεψη.
Στην αρχαία Αθήνα, έτριβαν δυόσμο στο σώμα, χρησιμοποιώντας τον σαν άρωμα. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το ανέφεραν συχνά, ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα.
Η χρήση του σήμερα είναι για το :
— Στομάχι : Είναι τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό του στομάχου,
— Πονόδοντο : βοηθά το μάσημα των φύλλων όπως και στις ημικρανιές
–Λόξυγκα : Είναι αντισπασμωδικό, εναντίον του λόξιγκα
— Πόνος κλειδώσεων και κεφαλιού : Τρίβουμε φρέσκα φύλλα στις κλειδώσεις
— Αποστήματα : Βάζουμε σκόνη από τριμμένα φύλλα.
— Θεραπεία πληγών του στόματος, ουλίτιδας, φαρυγγίτιδας και αμυγδαλίτιδας, Με γαργάρες
— Αναπνευστικό σύστημα ;. Το σημαντικότερο πλεονέκτημά του είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, προστατεύοντας τον οργανισμό από πολλές λοιμώξεις κυρίως τους χειμερινούς μήνες. Θεωρείται ένα ιδανικό αφέψημα σε καταστάσεις κρυολογήματος και γρίπης, ανακουφίζοντας τα συμπτώματα που προκαλούνται από λοιμώξεις του αναπνευστικού (πνευμονία, βρογχίτιδα, άσθμα, καταρροή)
— Αντίδοτο στην κακοσμία του στόματος
— Κάνει καλό για τις πέτρες της κύστης και της χολής, την κατακράτηση ούρων και τις φλεγμονές των νεφρών
— Τονωτικό μνήμης
— Ψυχική υγεία: Σε καταστάσεις έντονου στρες και ανησυχίας, ένα αφέψημα δυόσμου αποτελεί μία καλή επιλογή.
Τα συστατικά του έχουν χαλαρωτικές ιδιότητες, οι οποίες προσφέρουν θετικά αποτελέσματα ακόμα και σε συμπτώματα κόπωσης
— Πόνος στομάχου, γαστρεντερικής δυσφορίας,  ανακούφιση με τσάι φύλλων
— Χρησιμοποιείται για θεραπεία των σκασμένων χεριών.
– Θεραπεία της πιτυρίδας
— Στην αϋπνία, προσφέρει ανακούφιση
— Επίσης, διαθέτει εξαιρετικές αντιμυκητισιακές ιδιότητες (π.χ. εξολοθρεύει τον μύκητα Candida albicans, καθώς και μύκητες που εμφανίζονται κατά την αποσύνθεση των τροφίμων).
–Με ορισμένες προϋποθέσεις και συγκεκριμένες δόσεις ,ειναι αφροδισιακό
— Αντικαρκινική δράση. :Λόγω των αντιοξειδωτικών που περιέχει θεωρείται ότι έχει ως ένα βαθμό και αντικαρκινική δράση. Οι ελεύθερες ρίζες, θεωρούνται βασική αιτία μετάλλαξης των κυττάρων και πρόκλησης σοβαρών ασθενειών όπως είναι ο καρκίνος.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΙΘΕΡΙΟΥ ΕΛΑΙΟΥ
**********************************************
— Αντιμικροβιακή δράση : Το αιθέριο έλαιο έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση και χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό.
Καταπολεμά πολλά βακτηρίδια, όπως τον E. Coli που προσβάλλει τα έντερα, και την σαλμονέλα το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, τον χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο και τα βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα
— Προστασία από ακτινοβολίες ;Το έλαιο του δυόσμου δρα και ως προστατευτικό από επιζήμιες ακτινοβολίες και χημειοθεραπείες.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
****************
Η χρήση του δυόσμου απαιτεί προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις είναι τοξική, προκαλώντας αλλεργικές αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα.
Γενικότερα, χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωσή του, καθώς έχει φανεί ότι σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο ήπαρ, και στα νεφρά.
— Οι ειδικοί συνιστούν να μην καταναλώνεται από τα ζευγάρια που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν, γιατί ενδέχεται να διαταράξει την ορμονική ισορροπία και των δύο φύλων.
Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον ιστό των όρχεων, με επακόλουθο την μείωση της πυκνότητας του σπέρματος
— Χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωση τσαγιού , γιατί σε μεγάλη ποσότητα γίνεται τοξικό για τα νεφρά και το συκώτι.
— Επίσης ,δεν πρέπει να συνδυάζεται με φάρμακα που καταστέλλουν το κεντρικό νευρικό σύστημα, ενώ μπορεί να ενισχύσει την υπνηλία που προκαλούν κάποια ηρεμιστικά και αντικαταθλιπτικά σκευάσματα
Όμως, όπως συμβαίνει με κάθε φυτικό αιθέριο έλαιο, η χρήση του απαιτεί προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις είναι τοξικό.
— Έγκυοι, θηλάζουσες και παιδιά καλύτερα να το αποφεύγουν Κατά την διάρκεια της κύησης, υψηλές δόσεις μπορεί να επηρεάσουν τη μήτρα.
Συνεπώς, έγκυες, θηλάζουσες, βρέφη και παιδιά καλό θα είναι να αποφεύγουν την κατανάλωσή του, για τυχόν παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν, αλλά και να προηγείται έλεγχος αλλεργίας πριν από τη χρήση του.
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
**********************
Ο δυόσμος χρησιμοποιείται επίσης στη σαπωνοποιία, τη μυροποιία, τη ζαχαροπλαστική κ.λπ. Χρησιμοποιείται σε οδοντόπαστες,παστίλιες του βήχα, σιρόπια για γαργάρες,
— Στην κουζίνα, ο δυόσμος χρησιμοποιείται, κυρίως φρέσκος, σε σάλτσες και σούπες, ψιλοκομμένος μέσα σε κεφτέδες, πίτες και μελιτζανοσαλάτες. Επίσης είναι διαδεδομένη η χρήση του σε πολλές συνταγές γλυκών και σοκολάτας.
Χρησιμοποιήστε τα φύλλα, και όχι τόσο τους βλαστούς, την τελευταία στιγμή, γιατί το πολύωρο μαγείρεμα καταστρέφει τα αιθέρια έλαια και χάνεται το άρωμά του.
— Είναι μέσο συντήρησης των τροφίμων. Οι νοικοκυρές αποθηκεύουν τα όσπρια μαζί με φυλλαράκια δυόσμου, ώστε να συντηρηθούν καλύτερα.
— Κρατά μακριά τα μυρμήγκια,  τις σαρανταποδαρούσες, τα κουνούπια, και τα ποντίκια.
— Συντήρηση πατάτας. Ο ψεκασμός της φλούδας της πατάτας με αιθέριο έλαιο δυόσμου παρατείνει την αποθήκευσή της έως και έναν χρόνο, χωρίς να φυτρώνει, ενώ ψεκασμοί με δυόσμο, γενικώς εφαρμόζονται, όπου χρειάζεται να εξαλειφθούν παράσιτα και ζωύφια.
— Oι Άγγλοι έφτιαχναν περίφημες σάλτσες. Tο τσάι από δυόσμο ήταν και παρέμεινε διάσημο σε όλη την Ανατολή. Στην Κρήτη τον λένε μπάλσαμο και τον χρησιμοποιούν σε πολλά γλυκά, με βάση το ανθότυρο.
— Αποξηραμένο τον φυλάμε σε γυάλινο βάζο, που κλείνει αεροστεγώς. Μπορούμε να διατηρήσουμε κομμένο φρέσκο δυόσμο, ακόμη και για δέκα μέρες στο ψυγείο, αρκεί να τον βάλουμε σε κλειστή πλαστική σακούλα.